[ezamani]

[align=justify]وجود مقدار كمی چربی در كبد طبیعی است،‌ اما اگر بیش از 5 درصد وزن كبد را تشكیل دهد، نشانه بیماری كبد چرب است.

گفته می‌شود در جوامع اروپایی از جمله فرانسه90 تا 100 درصد افرادی كه در مصرف الكل افراط می‌كنند،‌ دچار بیماری كبد چرب الكلی می‌شوند.این نوع كبد چرب می‌تواند پس از مصرف مقادیر معمول یا زیاد الكل در درازمدت اتفاق بیفتد یا پس از یك دوره كوتاه نوشیدن افراطی بروز كند.

ژنتیك به دو صورت در ابتلا به این بیماری نقش دارد. گاه ممكن است تحت تاثیر مقدار الكل مصرفی و احتمال الكلیسم پیشرفته قرار بگیرد و گاه بر سطح آنزیم‌های كبد كه در تجزیه الكل دخالت دارند، موثر است.

از عوامل دیگری كه بر احتمال ایجاد كبد چرب الكلی در این جوامع تاثیرگذار است، می‌توان به بیماری هپاتیت C (كه گاه به التهاب كبد منجر می‌شود)‌، رسوب یا بار بیش از حد آهن، چاقی و رژیم غذایی اشاره كرد اما علت ایجاد كبد چرب غیرالكلی نامشخص است. این بیماری بیشتر در افراد میانسال كه اضافه وزن دارند، دیده می‌شود.این افراد اغلب كلسترول یا تری‌گلیسیرید بالا و دیابت یا پیش دیابت (مقاومت به انسولین)‌ نیز دارند.

عوامل دیگری كه ممكن است در ایجاد كبد چرب غیرالكلی نقش داشته باشند عبارتند از فشار اكسیداتیو كه به آسیب سلول‌های كبدی منجر می‌شود، آزادشدن پروتئین‌های تحریك‌كننده چربی یا سلول‌های دیگر و مرگ سلول‌های كبدی. همچنین سایر علل بیماری شامل مصرف داروهایی مانند پردنیزون، آمیودارون، داروهای غیراستروئیدی ضد التهاب، هپاتیت B مزمن، بیماری خودایمنی یا وراثتی كبدی و بیماری ویلسون (آسیب كبدی ناشی از تجمع مس در كبد)‌، كاهش وزن سریع و سوءتغذیه است، ضمن این كه براساس آنچه در Webmed آمده بررسی‌های اخیر نشان داده است، افزایش رشد باكتری‌ها در روده كوچك و سایر تغییرات در روده نیز با بیماری كبد چرب مرتبط است.

فرم حادتر این بیماری كه باعث التهاب و زخم در كبد می‌شود استئاتو هپاتیت (NASH) نامیده می‌شود كه یكی از علل ایجاد سیروز است و می‌تواند بتدریج به نارسایی كبدی، سرطان كبد و مرگ بینجامد.نوع دیگر بیماری كبد چرب، مربوط به دوران بارداری است، به طوری كه چربی در طول بارداری در كبد مادر ساخته می‌شود و مادر و جنین را در معرض خطر جدی قرار می‌دهد و نیز به نارسایی كبد، كلیه و عفونت حادی یا خونریزی منجر می‌شود. علت ایجاد این بیماری مشخص نیست،‌ اما ممكن است هورمون‌ها در ایجاد ‌آن نقش داشته باشند.

هنگامی كه تشخیص بیماری مورد تائید قرار گرفت، نوزاد باید هر چه سریع‌تر به دنیا آورده شود. در این شرایط كبد در عرض چند هفته به حالت نرمال برمی‌گردد.بیماری كبد چرب اغلب خاموش است و در‌ آغاز هیچ علامتی ندارد، اما اگر بیماری پیشرفت كند ـ كه معمولا چند سال یا حتی چند دهه طول می‌كشد ـ علائمی مانند ضعف، از دست دادن اشتها، تهوع، گیجی، اختلال در قدرت تشخیص یا مشكل تمركز، بزرگ شدن كبد، ناهمگونی و تیره شدن پوست معمولا در ناحیه گردن یا زیربغل بروز می‌كند.

به گفته متخصصان Webmed در بیماری كبد چرب الكلی پس از مدت‌ها مصرف زیاد الكل، علائم بدتر می‌شود و در كبد چرب غیرالكلی می‌تواند متوقف، برعكس یا وخیم‌تر شود.در این میان اگر سیروز ایجاد شود، كبد از كار می‌افتد و علائمی مانند احتباس مایعات، تحلیل عضلانی، خونریزی داخلی، زرد شدن چشم‌ها و پوست، قرمزی كف دست‌ها، سفید شدن ناخن‌ها،‌ نازك شدن موها و از دست دادن موی بدن بروز می‌كند.

كاهش وزن، كلید رهایی از كبد چرب

این بیماری اغلب با انجام آزمایش‌های دوره‌ای مشخص می‌شود. پزشك ممكن است متوجه بزرگ‌شدن كبد شود یا علائم كبد چرب را در آزمایش خون ببیند. در تست‌های خون، سطح آنزیم‌های خاص كبدی آلانین بالا می‌رود. متاسفانه هیچ‌گونه تست بیوشیمیایی یا روش تصویربرداری افتراقی برای تشخیص كبد چرب ساده از غیرالكلی وجود ندارد.

اكثر مولفه‌های آزمایش‌های بیوشیمیایی غیرطبیعی‌ از جمله بالا رفتن كلسترول LDL (كلسترول بد)‌، تری‌گلیسیرید و قند خون و نیز كاهش HDL (كلسترول خوب) با مقاومت به انسولین مرتبط است. یك سونوگرافی دقیق از كبد می‌تواند به شناسایی انواع كبدهای چرب كمك كند.

البته حساسیت سونوگرافی با افزایش چربی شكمی كاهش می‌یابد. در این میان، سی‌تی‌اسكن نیز می‌تواند كبد چرب را شناسایی و حتی درجه رسوخ چربی را تعیین كند. البته رسوب آهن در كبد ممكن است‌ مانع كارایی این تكنیك شود. در حال حاضر، ام‌آرآی بهترین آزمایش تصویربرداری برای كبد چرب شناخته شده است. در ضمن انجام بیوپسی از كبد می‌تواند روش تشخیصی مطمئنی برای بیماری باشد و شدت آن را تعیین كند.

درباره درمان كبد چرب باید گفت تاكنون درمان منفرد و موثری برای این بیماری یافت نشده است، اگر چه نظر كلی نشان می‌دهد كاهش وزن (در صورت بالا بودن آن)‌ و اصلاح افزایش سطح كلسترول، تری‌گلیسیرید و قند خون می‌تواند موثر واقع شود.

بررسی سوابق نشان می‌دهد سطح بالای ترانس آمیناز در اشخاص چاق، با افزایش وزن باعث افزایش بیشتر آنزیم‌های كبد می‌شود. در مقابل 10 درصد كاهش وزن منجر به كاهش قابل توجه آنزیم‌ها و حتی ترانس آمیناز نرمال در برخی بیماران و پسرفت نشانه‌های بیماری می‌شود.

در مورد ارتباط استفاده از عوامل پایین‌‌آورنده گلوكز یا چربی در درمان كبد چرب، اطلاعات زیادی وجود ندارد. در بررسی‌ داروهایی كه اثرات انسولین را افزایش می‌دهند نیز كاهش قابل توجه در آنزیم‌های كبدی، كاهش التهاب و اثرات سوء كبدی دیده شده است.داروهایی كه برای درمان دیابت استفاده می‌شوند از جمله ویتامین E، سلنیم، تباین، متفورمین، روزیگلیتازون و پیوگلیتازون می‌توانند در این ارتباط موثر واقع شوند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد آنتی‌اكسیدان‌ها نیز می‌توانند در برابر كبد چرب، نقش محافظتی داشته باشند، به طوری كه كارایی اسیدلیپوئیك در پیشگیری از پیشرفت این بیماری در موش‌هایی كه با رژیم‌های پرچرب تغذیه كرده‌اند، دیده شده است. نتایج نشان داده با اضافه كردن آنتی‌اكسیدان Herpes به رژیم‌های غذایی پرچرب، چربی جمع شده در كبد به میزان 68 درصد كمتر بوده است.

از طرفی به علت نقش باكتری‌ها در ایجاد بیماری كبد چرب، درمان با پروبیوتیك‌ها كه حاوی باكتری‌ها یا مخمرهای مفید هستند، می‌تواند موثر باشد. در این میان، نقش داروهای پایین‌‌آورنده چربی خون را مانند استاتین و نیز داروهایی مانند پنتوكسی فیلین ـ‌كه جریان خون را بهبود می‌بخشند ـ نیز نباید نادیده گرفت.

شیوه زندگی خود را اصلاح كنیم

با تغییراتی در شیوه زندگی می‌توانیم به كاهش و رفع علائم كبد چرب كمك كنیم، از جمله كاهش وزن به میزان نیم تا یك كیلوگرم در هفته، كاهش مصرف چربی‌های اشباع شده و جایگزین كردن آنها با چربی‌های سالم اشباع نشده مانند چربی‌هایی كه در ماهی، روغن زیتون و مغزها وجود دارد، انتخاب یك رژیم سالم كه غنی از میوه‌ها و سبزی‌، غلات سبوس‌دار (مانند نان‌های گندم سبوس‌دار و برنج قهوه‌ای)‌ باشد و حداقل 30 دقیقه ورزش در اغلب روزهای هفته، همچنین با خودداری از مصرف الكل، كنترل دیابت و پایین نگه داشتن سطح كلسترول خون، از كبدتان محافظت كنید.

به خاطر داشته باشید به تمامی دستورالعمل‌های داروها بخصوص داروهای بدون نسخه عمل كنید و در استفاده از مواد شیمیایی خانگی، احتیاط‌ و مراقبت‌های لازم را به عمل آورید.گفتنی است چنانچه سیروز حاد كبد اتفاق بیفتد، پیوند كبد ضرورت دارد. به این صورت كه كبد آسیب‌دیده با جراحی برداشته شده، كبد سالم جایگزین می‌شود.[/align]

منبع: سلامت نیوز

[نویسنده]

نوشته‌ها