[neda.mousavi]

در گذشته تصور می شد كه تغذیه اثری بر سرطان ندارد، ولی امروزه محققان ثابت كرده اند كه رژیم غذایی روزانه ، نقش مهمی در بروز، پیش گیری ودرمان انواع سرطان ها ایفا می كند. بدن ما به غذا بیش از هر چیز دیگری نیازمند است و می توان گفت كه یك سوم سرطان هایی كه منجر به مرگ می شود، با آنچه می خوریم در ارتباط است . تحوّل در عادات غذایی مردم ، گسترش شهرنشینی و افزایش مصرف غذاهای آماده موجب افزایش بروز سرطانها شده است .

بعضی از عواملی كه در بروز سرطان مؤثرند مانند ارث یا عوامل محیطی، غیرقابل تغییرند ولی اگر نمی توانیم در عوامل محیطی خود تغییری ایجاد كنیم، می توانیم با اصلاح و متعادل ساختن الگوهای غذایی ، احتمال ابتلا به سرطان را به میزان قابل توجهی كاهش دهیم . دلایل ابتلا به سرطان در كشورهای مختلف متفاوت است .

در جوامع شهری و جوامع پیشرفته ، مصرف بیش از حد مواد غذایی(ovrnutrition) و در جوامع فقیر، كمبودهای تغذیه ای (undernutrition) موجب بروز سرطان می شو د. از اینرو توصیه های كنترل سرطان در كشورهای مختلف متفاوت است
چربی ها و روغن ها از بخش های مهم و بحث برانگیز تغذیه و رژیم غذایی افراد است . اینكه چه نوع روغنی برای مصرف كردن مناسب است یا اینكه كدامیك از انواع روغن بیشتر موجب بروز بیماری، سكته و یا چربی خون می شود همه جای سئوال دارد.

حتماً می دانید چربی ها انواع متعددی دارند ، مثل چربی های اشباع كه از آن جمله ، چربی متصل به گوشت و روغن حیوانی است كه در دمای محیط به صورت جامد هستند. نوع دیگر، چربی های غیراشباع است مثل روغ زیتون كه در دمای محیط به صورت مایع می باشد.
اگربیش از حد چربی مصرف كنیم، به دلیل ترشح زیاد صفرا در روده برای هضم چربی ها ، بخشی از آن تبدیل به اسید آپكولیك( Apcholic Acid ) می شود كه در ایجاد سرطان روده بزرگ نقش مهمی دارد، و اگر با مصرف بیش از حد كلسترول ، سطح كلسترول مضر خون یاLDL افزایش یابد، خطر رشد سلول های سرطانی و خطر ابتلا به گرفتگی عروق بسیار زیاد می شود. از این رو :

1- كل چربی مصرفی را كاهش دهید.
اكثرغذاهایی كه ما ایرانی ها مصرف می كنیم، پر روغن تهیه می شوند. آن وقت به دنبال دلایل چاقی های بیش از حد و سكته های زودرس هستیم. براساس محاسبات مبتنی بر تحقیقات تغذیه ای، در حدی مصرف چربی مناسب است كه سی درصد انرژی روزانه را تأمین كند. چون با سوختن چربی در بدن دو برابر قندها و پروتئین ها انرژی ایجاد می شود، بنابراین میزان مصرف چربی برای افراد عادی نباید از هشتاد گرم در روز تجاوز كند. این میزان چربی شامل چربی های پنهان در غذا و چربی های اضافه شده توسط خودمان به آن می باشد. با توجه به اینكه گوشت ها، لبنیات و دانه ها و… دارای روغن هستند، مجاز هستیم 30 تا 40 گرم روغن به غذاهای مصرفی مان در طور روز اضافه كنیم كه برابر است با پنج تا هفت قاشق غذا خوری روغن مایع .

2- از روغن های خوب استفاده كنید.در فرهنگ ما روغن خوب را روغن حیوانی تلقی می كنند، در صورتی كه از دیدگاه تغذیه ای روغنی خوب است كه دارای باندهای غیراشباع و مایع باشد. این روغن در بدن بر تولید كلسترول بی تأثیر است یا تولید آن را كاهش می دهد. در صورتی كه با مصرف روغن های جامد حیوانی، چربی های متصل به گوشت و دنبه ، تولید كلسترول در بدن افزایش می یابد كه از عواقب بد آن آگاه هستید.

تحقیقات نشان داده كه به دلیل مصرف زیاد روغن زیتون در یونان ، شیوع سرطان پستان و سرطان پروستات بسیار كمتر است. از این رو:

– در جیره غذایی روزانه خود برای تأمین پروتئین، فقط به مواد گوشتی پرچربی اكتفا نكنید. سعی كنید ( خصوصاً در سنین بالا ) از گوشت های سفید و قرمز( 3 بار در هفته) به علاوه حبوبات بهره بگیرید.

– سعی كنید روغن زیتون و روغن كانولا( گلزا) را جایگزین روغن های نباتی جامد كنید. البته این روغن ها نباید تحت حرارت بیش از 130 درجه قرار بگیرند.

– غذاهای دریایی را فراموش نكنید كه حاوی چربی های نوع امگا3 هستند و از بروز سرطان و بیماری های قلبی جلوگیری می كنند. زنان اسكیمو به دلیل مصرف زیاد ماهی، به ندرت مبتلا به سرطان سینه می شوند.

3- از مصرف چربی های بد اجتناب كنید.
روغن های مضر، چربی های اشباع هستند مثل روغن نخل، روغن نارگیل، روغن نباتی جامد، دنبه و چربی های متصل به گوشت.

توجه به این نكته مهم است كه در اغلب غذاهای آماده مثل انواع ساندویچ و تنقلاتی چون چیپس و پیراشكی از روغن های جامد و مانده استفاده می شود. از اینرو به شما توصیه می كنم از مصرف مكرر این مواد غذایی اجتناب كنید و به ندرت و به صورت تفریحی آنها را استفاده كنید زیرا مصرف زیاد چربی موجب تجمع بافت چربی در بدن می شود كه خود عاملی مهم در بروز سرطان است.

سیده ندا موسوی، دانشجوی دکترای تخصصی علوم تغذیه

[نویسنده]

نوشته‌ها