[s.samadi]

پژوهشگران می گویند نتایج تحقیقات آنان نشان می دهد افراد سالمندی که دچار کمبود ویتامین D باشند ممکن است در مدت ۶ سال مهارت های شناختی آن ها از قبیل تفکر، یادگیری و حافظه کاهش می یابد.آنان می گویند : ویتامین D برای جلوگیری از کاهش و تضعیف توان ذهنی و همچنین حفظ بهداشت روانی در افراد سالمند، مفید است.
تحققات نشان می دهد که حدود ۴۰ درصد از سالمندان امریکایی و اروپایی دچار کمبود ویتامین D هستند کمبود این ویتامین در بدن می تواند باعث بروز شکستگی های استخوانی، بیماری های مزمن مختلف و حتی مرگ شود و نیز با تشکیل بافت عصبی، حفظ میزان کلسیم بدن و پاک سازی موادی که پلاک های مغزی را ایجاد می کنند، مانع از نابودی بافت مغز می شود.
محققان دانشگاه اکستر انگلستان با مطالعه ۸۵۸ سالمند ۶۵ سال به بالا میزان ویتامین D را در خون آن ها بررسی کردند.
بررسی عملکرد شناختی آن ها را نیز در ابتدای تحقیق، سه سال بعد و در انتهای شش سال مجدداً تکرار کردند نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که سالمندانی که کمبود ویتامین D شدیدی داشتند، در طول این ۶ سال حدود ۶۰ درصد بیشتر در معرض کاهش عملکردهای شناختی قرار داشتند و نسبت به افرادی که مقدار ویتامین کافی در بدن داشتند، ۳۱ درصد بیشتر کاهش عملکرد شناختی را نشان دادند.

ویتامین D برای حفظ سلامت و تقویت استخوانها، جذب کلسیم و فسفر و هم چنین کمک به سیستم ایمنی بدن بسیار مهم است.

بدن وقتی در معرض نور خورشید قرار بگیرد ویتامین D تولید می‌کند و درعین حال نیز می‌توان این ویتامین را از ماهی‌های چرب و مواد غنی شده مانند شیر، غلات و نوشیدنی‌های سویا دریافت کرد. اما پوست افراد با بالا رفتن سن، کمتر می‌تواند ویتامین D از نور خورشید جذب کند و بنابراین باید آن را از منابع دیگر بگیرد.

ویتامین D ممکن است از طریق موادغذایی مصرفی وارد بدن شده یا در اثر قرار گرفتن پوست در معرض نور خورشید، تولید گردد. حدود ۸۰% ویتامین D موجود در رژیم غذایی از طریق انتشار غیرفعال به‌داخل سلول‌های روده‌ای جذب می‌شود. در این‌جا ویتامین D از طریق شیلومیکرون‌ها وارد لنف گردیده و بدنبال آن به خون انتقال می‌یابد. بخش عمده ویتامین D در قسمت انتهایی روده کوچک (ایلئوم) جذب می‌شود اگرچه جذب دربخش فوقانی روده کوچک (دودونوم) خیلی سریع‌تر اتفاق می‌افتد.

با این‌که دریافت ویتامین D از راه رژیم غذایی برای برخی افراد به‌خصوص کسانی که کمتر در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند، اهمیت دارد ولی عمده‌‌ترین راه تامین ویتامین D برای مردم تمام دنیا از طریق تابش نور خورشید به پوست می‌باشد. تولید ویتامین D بدن در پوست انسان انجام می‌شود، بدین ترتیب که اشعه B امواج ماوراء بنفش (UVB با طول موج بین ۲۹۰ تا ۳۱۵ نانومتر) ، ۷- دهیدروکلسترول را به پیش ساز ویتامین D3 تبدیل می‌کند و سپس این پیش ساز ویتامین D3 تحت ایزومریزاسیون حرارتی به ویتامین D (کوله کلسیفرول) تبدیل می‌گردد.

از آن‌جا که ویتامین D یک مولکول لیپوفیل است بیش از ۹۹% آن برای نقل و انتقال در خون به پروتئین‌های پلاسما متصل می‌شود. پروتئین متصل شونده با ویتامین D از مهمترین این پروتئین‌ها است، هرچند آلبومین و لیپوپروتئین‌ها نیز ممکن است به ویتامین D و متابولیت‌های آن متصل شوند. ویتامین D ممکن است در بافت چربی ذخیره شده تا در هنگام ناکافی بودن تولید و یا دریافت آن (مخصوصاً در زمستان که تابش نور خورشید محدود می‌شود) آزاد گردد.

دفع ویتامین D اساساً از طریق صفرا انجام می‌گیرد که گاهی مقداری از این ویتامین مجدداً در روده کوچک جذب می‌شود، درعین حال مقداری از ویتامین D به کلسی تروئیک اسید متابولیزه شده که نسبت به ویتامین D در آب محلولتر بوده و و از طریق ادرار دفع می‌گردد. میزان دفع ویتامین D از راه ادرار کمتر از ۵% کل ویتامین D دفع شده می‌باشد.

تولید داخلی ویتامین D در بدن، تحت تاثیر شدت نور و مدت زمان قرار گرفتن در معرض نور خورشید، رنگدانه‌های پوستی و سن قرار دارد. تغییرات شدت نور خورشید که با توجه به فصل، ساعات مختلف روز و عرض جغرافیایی رخ می دهد بر روی تولید ویتامین D اثر می‌گذارد. کسانی‌که در عرض‌های جغرافیایی بالاتر از ۴۰ درجه نسبت به خط استوا زندگی می‌کنند در ماه های پاییز و زمستان به ‌میزان کافی نور خورشید را دریافت نمی‌کنند، در نتیجه تولید ویتامین D در بدن آن‌ها از این طریق به کمتر از نصف کاهش می‌یابد.

وجود مقدار بالای رنگدانه ملانین در پوست، با جذب اشعه B امواج ماوراء بنفش، تولید ویتامین D را کاهش می‌دهد. بنابراین در شرایط یکسان تابش نور خورشید، بدن افرادی که دارای پوست تیره هستند، نسبت به افراد سفید پوست ویتامین D کمتری تولید می‌کند.

علاوه بر این با بالا رفتن سن، به‌علت کاهش میزان ۷- ‌دهیدروکلسترول در پوست، تولید ویتامین D نیز کمتر شده و می‌توان انتظار داشت که تا سن ۷۰ سالگی تولید آن تا ۷۵% کاهش یابد.

بنابراین به‌نظر می‌رسد توصیه مصرف روزانه ویتامین D برای برخی افراد ضروری باشد، ضمن اینکه تجویز یک میزان ثابت دریافت روزانه برای تمامی افرادی که در معرض مقادیر مختلف تابش نور خورشید قرار دارند، هنوز مورد بحث و مطالعه می باشد.

[نویسنده]

نوشته‌ها