[zahra jamshidi]

حتما شما هم تا به حال آفت‌هاي غلات و حبوبات را ديده‌ايد و براي از بين‌بردن آنها راه‌هاي زيادي را هم امتحان كرده‌ايد؛ راه‌هايي مانند استفاده از قرص‌هاي شيميايي يا قرار‌دادن سير و نمک لابه‌لاي برنج و حبوبات. هر کدام از غلات، آفت‌هاي خاص خودشان را دارند…

گاهي تخم‌هاي بسيار ريز اين آفت‌ها در لابه‌لاي غلات، از مرحله کاشت و داشت تا برداشت و انبار‌کردن داخل سيلوها نفوذ مي‌کنند. اين تخم‌هاي ريز موجود در برنج، حبوبات يا حتي گندم منتظر شرايطي براي رشد و تکثير مي‌شوند. بهترين شرايط براي رشد و تکثير تخم آفت‌هاي غلات گرما و رطوبت است، مثلا اگر تخم آفتي داخل گوني برنج باشد و برنج را در محلي گرم و نسبتا مرطوب نگهداري کنيد به احتمال زياد پس از مدتي با باز‌کردن گوني، با حشرات ريزي مواجه خواهيد شد.

بهترين راه براي پيشگيري از حشره زدن برنج و حبوبات و تکثير تخم آفت‌ها درون آنها،‌ نگهداري‌ آنها در دماي مناسب است. مکان‌هاي خشک و خنک، بهترين محل براي نگهداري و انبار‌کردن غلات هستند.
يکي از ساده‌ترين راه‌هاي رهايي از شر شپشک برنج، قراردادن گوني‌هاي آن روي بارچين است، يعني پس از اطمينان از خشک و خنک بودن محل نگهداري برنج در انباري منزل يا هر جاي ديگري، يک وسيله چهارپايه قفسه‌بندي شده که حدود 20 تا 25 سانتي‌متر از زمين فاصله دارد، براي قرار‌دادن گوني‌هاي برنج انتخاب کنيد. بهتر است قفسه‌هاي اين چهارپايه مشبک باشند تا هوادهي لازم در لابه‌لاي گوني‌هاي برنج انجام شود. به‌علاوه بهتر است از چسباندن گوني‌هاي برنج به ديوار هم خودداري کنيد تا جريان هوا به خوبي بين گوني‌ يا کيسه‌هاي برنج برقرار شود. حداقل فاصله گوني‌هاي برنج با ديوار بايد 5 سانتي‌متر باشد تا گردش هوا به آساني انجام شود. معمولا انبارداران برنج و غلات هم از چنين روشي براي پيشگيري از شپشک زدن محصولات خود استفاده مي‌کنند. اگر محصولي كه خريده‌ايد، حشره داشت، به احتمال زياد پيش از فروش در انبارهاي گرم و مرطوب و با شرايط نامناسب نگهداري شده است يعني تعداد گوني‌هاي برنج موجود در انبار، بيش از ظرفيت آن بوده و تهويه مناسبي هم در آن مکان صورت نمي‌گرفته است و در نهايت چيدمان برنج‌هاي داخل انبار به ايجاد گرما و رشد آفت‌ها در محصول کمک کرده‌اند. ضمن اينکه در اين دانه‌هاي برنج يا ساير غلات، هنوز فرآيند متابوليکي در حال جريان است يعني حتي قرار‌دادن حجم زيادي از برنج داخل يک گوني و گذاشتن گوني‌ها روي هم باعث ايجاد گرما مي‌شود و همين گرما مي‌تواند باعث تبديل تخم آفت به حشره نيمه‌بالغ و سپس بالغ شود. به همين دليل گاهي با وجودي كه گوني‌هاي برنج را در انبار خنک قرار مي‌دهيم، پس از باز‌کردن در گوني، با حجم زياد شپشک‌هاي برنج مواجه مي‌شويم.
اگر به هر دليلي برنج شپشک زد، مي‌توانيد با راه‌هاي مختلفي اين حشره‌هاي ريز را از بين ببريد. البته انتخاب روش، به ميزان محصولي که در اختيار داريد، بستگي دارد. يک راه ساده و سنتي اين است که پارچه بزرگ و تميزي را زير نور آفتاب و در محلي دور از گرد و خاک پهن کنيد و برنج حشره‌زده را روي آن بريزيد. هوادهي و گرماي شديد آفتاب بين ساعت 12تا 3 بعدازظهر، مي‌تواند حشره‌هاي برنج را فراري دهد. البته براي پيشگيري از خردشدن برنج، آن را مدت‌زمان زيادي زير نور مستقيم آفتاب قرار ندهيد. روش ديگر، پاشيدن نمک لابه‌لاي برنج است که هرچند تاثير زيادي در از بين‌بردن حشرات ندارد اما مي‌تواند تا حدي باعث پيشگيري از تکثير آنها شود. راه ديگري که بسياري از افراد براي پيشگيري از شپشک زدن يا حتي از بين‌بردن حشره‌هاي برنج استفاده مي‌کنند، قرص‌هاي سير موجود در بازار است. اين قرص‌ها معمولا ترکيب‌هاي فسفردار هستند و از آنجا که ترکيب‌هاي فسفردار بوي سير مي‌دهند، در بازار به قرص سير معروف شده‌اند ولي در واقع سيري در تهيه آن به کار نرفته است. البته قرص خود گياه سير هم در بازار موجود است اما بيشتر قرص سيرهايي که در داروخانه يا عطاري‌ها به فروش مي‌رسند، قرص «فستوکسين» هستند که ترکيب‌هاي فسفردار دارند و بوي سير مي‌دهند.
در خانه مي‌توان قرص هاي سير را براي جلوگيري از مخلوط شدن با برنج، داخل يک قوطي کبريت قرار داد و پس از ايجاد چند سوراخ ريز روي قوطي کبريت، آن را داخل گوني برنج‌ها انداخت. اين قرص‌هاي سمي به‌هيچ‌وجه نبايد خرد يا لابه‌لاي برنج شوند زيرا با خوردن اتفاقي آنها، مشكلاتي ايجاد مي‌شود.. استفاده از سير هم در لابه‌لاي برنج تا حدي کمک‌کننده است.
پيشگيري از حشره‌زدن برنج با استفاده از روش‌هاي مناسب، بسيار ساده‌تر از رهايي از آن است.

[madjd]

اگر برنج شپشک بزنه باز هم قابل استفاده است؟

[zahra jamshidi]

بله . با راه حل ذکر شده در متن می تواند شپشک های آن را جدا کرد .

[نویسنده]

نوشته‌ها