[azy]

در اینجا فهرست کلیه میوه های خوراکی وجود دارد. دقت کنید بسیاری از میوه ها که از نظر تهیه غذا جزو سبزیجات محسوب می شوند ( مثلا” گوجه فرنگی) در این قسمت دیده نمی شوند. همچنین در اینجا میوه های زیادی وجود دارد که خوراکی هستند اما به دلایل متعدد، معمول نیستند.

میوه های مناطق معتدل

میوه های مناطق معتدل در تمام جهان روی درختان یا درختچه های چوبی ویا گیاهان بالاروند وجود دارند. این میوه ها در مناطق گرمسیری به اندازه کافی رشد نمی کنند چون هر سال قبل از گل دادن نیاز به یک دوره هوای خنک ( شرایط خنک کننده) دارند. سیب ، گلابی ، گیلاس و آلو به علت سازش پذیری‌اشان ، گسترده ترین کشت و مصرف را در جهان دارا هستند. میوه های زیاد دیگری وجود دارد که بصورت منطقه ای مهم هستند اما ارزش تجاری چندانی ندارند. انواع بسیار زیادی از گیاهان کوچک موجود در این فهرست از بین گیاهان خودرو ( وحشی) جمع آوری شده اند ؛ فقط به این علت که آنها در دوران نوسنگی وجود داشتند.

خانواده روزاسیا هم از نظر تعداد و هم از نظر اهمیت در صدر میوه های مناطق معتدل قرار دارند. میوه هــای شفت دار، هسته دار، خاردار و توت فرنگی از اعضاء خانواده روزاسیا هستند.

میوه های شفت دار :

•سیب و (سیبچه Malus spp.)
•توت گلوگیر ؛ cooking apple هم نامیده می شود(Aronia spp.)
•زالزالک (Crataegus spp. )
•زالزالک وحشی یا ساسکاتون (Amelanchier spp.)
•ازگیل ( Mespilus germanica)
•گلابی ؛ گونه های اروپایی و آسیایی (Pyrus spp.)
•به (Cydonia oblonga and Chaenomeles spp.)
•زبان گنجشک کوهی (Sorbus aucuparia)
•سیب سنجدی ؛ میوه درخت تیس (Sorbus domestica)

میوه های هسته دارشفتهای نوع Prunus:

•زرد آلو
•گیلاس ؛ شیرین ، ترش و انواع وحشی (Prunus avium, P. cerasus و …)
•آلو ؛ که شامل چندین گونه وحشی و کشاورزی است ؛ و خشک شده آنرا آلو خشک می نامند.
•هلو ؛ و گونه آن شلیل ( prunus persica)
•پیوند گونه های قبلی ، مانند pluot

گیلاس در کاربرد غیرتخصصی به معنی تمامی میوه های کوچک است که کل آنها قابل خوردن و فاقد هسته های آزار دهنده می باشند.میوه های خاردار ، میوه های مرکب رده Rubus برخی از معروف ترین توتهای کاذب هستند:

•توت سیاه ؛ گونه ها و پیوندهای زیادی برای آن وجود دارد مانند تمشک کبود ، بویسن بری و لوگان بری
•تمشک سیاه ؛ گونه های متعدد ( طبقه rubus)
•تمشک شمالی
•توت شراب

توتهای تک برچه ای توسط خانواده ورسک که بسیاری از آنها به ندرت در فراشمالگان دیده می شوند نوع حاکم می باشند :

•توت خرس
•سیاه گیله یا ذغال اخته
•سته آبی
•کران بری Vaccinium
•سنگروی سیاه
•زغال اخته آمریکایی
•ایدا آریزا

سایر توتها ( جدا از ورسک) :

•زرشک
•کشمش بی دانه (Ribes spp.) انواع قرمز ، سیاه و سفید
•میوه اقطی
•انگور فرنگی
•پیچ امین الدوله ؛ توت بعضی از گونه ها ( به نام توت عسلی) خوراکی ، و بقیه سمی می باشند.
•بداغ Ribes spp.
•خار گوزن
•گرگ تیغ .Lycium barbarum, Lycium spp

بعضی از میوه های بومی آسیا که تا قرن بیستم در نواحی دیگر رایج نبودند :

•Cornelian cherry
•Goumi
•عناب
•کیوی یا سفرس چینی Actinidia spp
•Loquat
•شاه توت
•خرمالو . Diospyros kaki

برخی از گیاهان بومی آمریکای شمالی که خیلی کم خورده می شوند :

•توت گاوی Shepherdia argenta که بصورت وحشی در دشتهای کانادا می روید.
•توت گلوگیر . Aronia spp
•انگور آمریکایی : گونه های آمریکای شمالی ( مثلا” Vitis labrusca) و پیوندیهای آمریکایی – اروپایی در محلی که Vitis vinifera در برابر سرما مقاومت ندارد رشد می کنند و بعنوان گیاهان پیوندی مورد استفاده قرار می گیرند.
•ازگیل کانادایی یا زالزالک وحشی که در کانادا کشت می شود Amelanchier spp
•پاپائو یا خربزه درختی (Asimina triloba نباید با Carica papaya که در بعضی گویشهای انگلیسی pawpaw نامیده می شود اشتباه شود).
•خرمالو آمریکایی (Diospyros virginiana)

چند نوع از کاکتوسها میوه های خوراکی دارند که برای برخی از مردم بومی آمریکا غذای سنتی مهمی هستند:

•میوه گلابی شکل گیاه زبان مادر شوهر
•ساگوارو

تعدادی استثنا درباره این تعریف که : میوه های مناطق معتدل بر روی گیاهان چوبی چند ساله رشد می کنند ، عبارتند از :

•خربزه Cucumis melo : طالبی وسایر خربزه های تخم قند و شم
•توت سنا Solanum spp
•هندوانه Citrullus vulgaris

میوه های کاذب از نظر گیاه شناسی به هیچ وجه میوه محسوب نمی شوند اما در آشپزی به شکل میوه کاربرد دارند:

•ریواس
•توت فرنگی Frigaria spp

میوه های مدیترانه ای و نیمه حاره ای

میوه های موجود در این طبقه بندی در برابر سرمای شدید مقاوم مقاوم نیستند ( مانند میوه های مناطق معتدل که در بالا به آنها اشاره شد) با این حال در بعضی سرماهای بی موقع مقاومت کرده و احتمالا” شرایط خنک کننده( chilling requirement) متوسطی دارند. جالب ترین میوه ها در این میان انواع بومی /www.persiandiet.com/html/modules.php?op=modload&name=Sections&file=index&req=viewarticle&artid=327&page=1″ title=”برای دریافت رژیم غذایی کلیک کنید” target=”_blank”>رژیم غذایی مدیترانه ای” target=”_blank”>مدیترانه ای هستند :

•انجیر . Ficus spp
•انگور ؛ به نامهای کشمش ، انگور بی دانه یا در صورت خشک شده به نام کشمش بی دانه(Vitis)
•انار
•خرما Phoenix dactylifera
•شاه توت

بعضی از میوه های رده مهم مرکبات استوایی بوده و هیچ مقاومتی در برابر سرما ندارند. تمامی گونه های متداول تجاری تا حدی در برابر سرماهای بی موقع مقاوم هستند :

•بالنگ
•گریپ فروت و نوع پیشین آن پوملو ( دارابی)
•لیموی بالدار
•کوم کوات
•لیمو ترش
•لیمو ترش ( پیوند با اهمیتی از لیمو بالدار و بالنگ)
•ماندارین ، کلمانتین ، تانجلو ( از پیوند نارنگی و گریپ فروت) ، نارنگی و شبیه اینها
•پرتقال که در بین آن گونه های شیرین و ترش وجود دارد.
•میوه آگلی ( پیوندی از پرتقال ، نارنگی و گریپ فروت )

میوه های دیگری از مناطق نیمه حاره ای :

•گواوا Psidium guajava
•لانگن Euphoria longan
•لیچی Litchi chinensis
•میوه گل ساعتی Passiflora edulis و سایر Passiflora spp
•فیجوا Feijoa sellowiana

میوه های استوایـــــــی

میوه های استوایی به هر شکلی روی گیاه می رویند و تنها ویژگی مشترک آنها عدم مقاومت در برابر سرما می باشد.

•آکه Blighia sapida
•آوکادو Avocados
•موز و گونه پرنشاسته آن بارهنگ Musacea spp
•میوه نان Artocarpus altilis
•کامو کامو Myrciaria dubia
•کارامبولا Averrhoa carambola آنرا میوه ستاره هم می نامند.
•سمپداک Artocarpus champeden
•شیرین بر Annona cherimolaچری مویا هم نامیده می شود.
•نارگیل Cocos spp
•زباد Durio zibethinus
•گورانا Paullinia cupana
•درخت نان صحرایی از خانواده توت که نانگکا هم نامیده می شود Artocarpus heterophyllus

•لنگست Lansium domesticum یا لانگ کونگ یا دوکو
•پاپایا Papaya
•ممون سیلو Melicoccus bijugatus به نام کوینپا یا جنیپ هم شناخته می شود.
•انبه Mangifera indica
•منگوستن Garcinia mangostana
•خربزه درختی Carica papaya
•آناناس Ananas comosus
•پوها
•رمبوتان Nephelium lappaceum
•سیب سرخ یا سیب مالی Syzygium aquem
•سالاک یا میوه مار Salacca edulis
•ساپودیل یا چیکو Achras/Manilkara zapota
•میوه ترش درخت ساپادیل Annona muricata
•تمرهندی Tamarindus indica

میوه های غیر خوراکــــی

•پرتقال اوسیچ ( توت آمریکایی)

میوه های مغزدار
در گیاه شناسی میوه مغزدار عبارتست از میوه تک دانه ای( ندرتاً دارای دودانه) خشک و یکپارچه که در آن دیواره تخمدان یا قسمتی از آن در هنگام رسیدن بسیار سخت می شود( مانند سنگ یا چوب). بیشتر میوه های مغزدار از مادگیهایی با تخمدانهای یکپارچه بوجود می آیند و تمامی آنها ناشکوفا هستند( هنگام رشد کامل باز نمی شوند) . برای مثـال می توان به میوه های درختان گردو ، بلوط ،( acorn) ، فندق (filbert ) ، راش ، شاه بلوط ، گردوی آمریکایی و گردوی سفید اشاره کرد.

میوه های مغزدار در آشپزی نسبت به گیاه شناسی مقوله ای بسیار محدودتر هستند ، این اصطلاح در مورد بسیاری از دانه ها که میوه های مغزدار واقعی نیستند به غلط بکار برده می شود. ممکن است بسیاری از مغزهای درشت و روغنی که دارای پوسته هستند و درآشپزی کاربرد دارند را یک میوه مغزداربه حساب آورند. به علت روغــــــن زیادی که بیشترً میوه های مغزداردارا هستند ،منبع غذایی بسیار خوب غذا و انرژی محسوب می شوند. بسیاری از دانه ها خوراکی بوده و درغذاها ؛ بصورت خام ، جوانه یا به شکل بوداده و بعنوان غذایی سبک مصرف می شوند و یا با فشردن ، روغن آنها را بدست می آورند که در آشپزی و وسایل آرایشی بکار می رود.
میوه های مغزدار منبع بسیار مهم تغذیه جانوران وحشی به حساب می آید. این مسئله بخصوص در نواحی معتدل که حیواناتی مانند زاغ کبود و سنجاب ، بلوطها ومیوه های مغزدار دیگر را در طول پاییزبه منظور مصرف در زمستان و اوایل بهـار انبار می کنند دیده می شود.
میوه های مغزدار مناطق معتدله تحت تاثیر درختان رستهFagales می باشند که توسط باد گرده افشانی می شوند :

•میوه درخت بلوط
•راش
•شاه بلوط
•فندق
•گردوی آمریکایی
•پی کان
•گردو

بعضی از میوه های مغزدار که از نظر گیاه شناشی میوه مغزدار واقعی محسوب نمی شوند :

•بادام ؛ قسمت خوراکی آن دانه شفت می باشد.
•جوز برزیل ؛ دانه های موجود در یک پوشینه است.
•بلادر که دانه است.
•نارگیل ؛ شفت می باشد.
•شاه بلوط هندی ( غیر خوراکی !)؛ پوشینه است.
•بادام زمینی ؛ در واقع لوبیا محسوب می شود ؛ این میوه و دانه های آن جزو بنشنها است.
•هسته کاج یا پینیون که دانه گونه های مختلف کاج است( درختان مخروط زا)

مغز شاه بلوط هندی (Aesculus hippocastanum) به نام conker هم معروف است . کانکرها خوراکی نیستند اما بجه ها در یکی از بازیهای خود به نام کانکر از آنها استفاده می کنند در این بازی یک کانکر را به سیمی محکم می بندند و هر بچه سعی می کند تا با ضربات کانکر خود ، کانکر حریفش را بشکند. بومیان آمریکایی کالیفرنیا در گذشته هنگام قحطی یکی از گونه های مرتبط را (Aesculus californic ) می خوردند. برای از بین بردن عناصر سمی این میوه باید آنرا قبل از خوردن فروشویی نمود.

[نویسنده]

نوشته‌ها