[z.yari]

بدن انسان طوری ساخته شده که بر اساس ترکیبی متعادل و متناسب از انواع مواد غذایی فعالیت می ‌کند. متاسفانه برخی رژیم‌ های غذایی هستند که با حذف یک نوع ماده ی غذایی مثلا کربوهیدرات‌ ها سعی دارند اضافه وزن فرد را کاهش دهند.
رژیمی که منابع دریافت کربوهیدرات در آن محدود شده باشد، برای بدن مناسب نیست و باعث بروز بیماری‌‌ های گوناگونی در فرد می ‌شود که در زیر، به تعدادی از آن ها اشاره می ‌شود:
1- سنگ ‌های کلیوی
سنگ‌ های کلیه زمانی به وجود می ‌آ‌یند که اسید اوریک و کلسیم اگزالات در کلیه، به صورت کریستال درآمده و به مرور زمان تشکیل سنگ بدهند. تنها فیبرهای نامحلول که در کربوهیدرات ‌ها یافت می ‌شوند، جذب کلسیم را کاهش می‌ دهند و مقدار کلسیم موجود در ادرار را پایین می ‌آورند و از تشکیل سنگ ‌های کلیوی جلوگیری می ‌کنند. توصیه می ‌شود که روزانه حداقل 30 گرم فیبر در رژیم غذایی وجود داشته باشد. این امر در رژیم ‌های حاوی کربوهیدرات کم، میسر نیست.
2- یبوست و عملکرد نامناسب روده‌ها
برای این که روده ‌ها درست عمل کنند، بدن ما روزانه به حداقل 30 گرم فیبر احتیاج دارد. فیبرها به دو نوع تقسیم می‌ شوند:
دسته ی اول، فیبرهایی که در آب قابل حل هستند و دسته دیگر، انواعی که در آب قابل حل نیستند.
فیبرهای نامحلول، در تولید مدفوع و کاهش زمان دفع نقش اساسی دارند. رژیم‌ های کم کربوهیدرات، فیبر نامحلول کمتری دارند و همین موجب افزایش احتمال یبوست می ‌شود و یبوست‌ های مکرر خطر ابتلا به سرطان روده را افزایش می ‌دهند. توصیه می ‌شود که غلات کامل، لوبیا، میوه‌ها، سبزی‌ ها و جو که غنی از فیبرهای محلول و نامحلول هستند، حتما در رژیم غذایی گنجانده شوند. با مصرف فیبر، خطر بروز یبوست، سندرم روده ی تحریک‌ پذیر، هموروئید و سرطان روده کاهش می ‌یابد.
3- افزایش میزان کلسترول
رژیم غذایی حاوی کربوهیدرات کم و فیبر اندک، خطر ابتلا به بیماری‌ های قلبی – عروقی را بالا می‌ برد. این نوع رژیم ‌ها، فرد را به خوردن مقادیر زیاد پروتئین حیوانی تشویق می ‌کنند که حاوی مقادیر زیادی کلسترول و چربی اشباع است. افزایش مصرف این نوع مواد غذایی، به افزایش مقادیر کلسترول بد خون(LDL) منجر می ‌شود که ریسک سخت شدن دیواره رگ ‌ها و سکته‌ های قلبی را بالا می‌ برد. فیبرها که در رژیم‌ های حاوی کربوهیدرات به مقدار زیاد وجود دارند، از خطر سخت شدن دیواره ی رگ‌ ها و بسته شدن آن ها و لخته شدن خون در آن ها می‌ کاهند و ریسک سکته قلبی و مغزی را پایین می‌ آورند. یک رژیم غذایی سالم حاوی 10 تا 15 درصد پروتئین، 55 تا 65 درصد کربوهیدرات حاوی فیبر و 25 تا 35 درصد چربی است.
4- پوکی استخوان
پوکی استخوان که با کاهش تراکم استخوان ‌ها اتفاق می‌ افتد، به خاطر از دست دادن کلسیم در زمان‌ های طولانی روی می ‌دهد. عوامل زیادی در رژیم غذایی باعث پوکی استخوان می‌ شوند. وقتی مقادیر پروتئین مصرفی در رژیم غذایی روزانه بسیار زیاد باشد، کلسیم دفع شده از طریق ادرار هم رو به فزونی می ‌گذارد. پژوهش‌ ها نشان داده که اگر کسی برای طولانی مدت از رژیم غذایی حاوی پروتئین زیاد و کربوهیدرات کم پیروی کند، ریسک ابتلا به پوکی استخوان در او بالا خواهد رفت. نکته اینجاست که کمبود منابع پروتئین هم باعث پوکی استخوان می‌ شود و به همین علت است که یک رژیم غذایی سالم باید به طور متعادل، شامل همه گروه‌ های مواد غذایی باشد.
5- از دست دادن توده ی عضلانی و کاهش متابولیسم
هر رژیم غذایی که در طولانی مدت بدن را از دریافت کالری ‌های مورد نیاز آن محروم کند، به کاهش متابولیسم و از دست دادن توده ی عضلات منجر می‌ شود. از دست دادن عضلات عامل اصلی افزایش مجدد وزن است. اگر تلاش کنیم در مدتی کوتاه وزن کم کنیم، عضلات مان را هم از دست خواهیم داد. رژیم ‌هایی که کاهش وزن‌ های زیاد را در مدت زمان کوتاه وعده می ‌دهند، عواقبی این چنین به دنبال دارند.
________________________________________________________________________________________
زهرا یاری، کارشناس ارشد تغذیه.

[نویسنده]

نوشته‌ها