[p.damghanian]

براي بيماران ديابتي و کساني که رژيم لاغري دارند، استفاده از شيرين‌کننده‌هاي مصنوعي راه‌حلي مناسب به نظر مي‌رسد. اما يک پژوهش جديد حاکي از آن است که شيرين‌کننده‌هاي مصنوعي نه‌تنها کمکي به کاهش وزن و پيشگيري از ديابت نمي کنند بلکه حتي ممکن است به بروز چاقي و ديابت هم دامن بزنند. يافته‌هاي اين پژوهش 17سپتامبر سال جاري ميلادي در ژورنال Nature به چاپ رسيده است.
دکتر اليناو، يکي از پژوهشگران اين طرح مي‌گويد هر چند بعضي از مطالعات استفاده از شيرين‌کننده‌هاي مصنوعي را در رژيم لاغري و افراد ديابتي توصيه مي‌کنند اما پژوهش‌هاي ديگري نيز حاکي از آن هستند که شيرين‌کننده‌هاي مصنوعي باعث افزايش وزن و افزايش خطر ابتلا به اختلالات متابوليک مي‌شوند. به‌عنوان مثال سال گذشته يک پژوهش انجام شده در دانشگاه واشنگتن نشان داد که سوکرالوز با افزايش سطح گلوکز و انسولين خون ارتباط دارد. با همه اين اختلافات FDA 6 شيرين‌کننده مصنوعي ساخارين، سوکرالوز، آسپارتام، ادوانتام، نئوتام و آسه‌سولفام پتاسيم را مورد تائيد قرار داده است. شيرين‌کننده‌هاي مصنوعي، که بيش از يک قرن از کشفشان مي‌گذرد امروزه در بسياري از خوراکي‌هاي «رژيمي» يا «بدون قند» از آدامس گرفته تا نوشابه، بستني و ژله يافت مي‌شوند.
در پژوهش اخير دانشمندان اثر شيرين‌کننده‌هاي مصنوعي را بر متابوليسم موش‌ها مورد بررسي قرار دادند. به مدت 11 هفته به گروهي از موش‌ها آب حاوي گلوکز و يک نوع شيرين‌کننده مصنوعي (سوکرالوز، آسپارتام يا ساخارين) داده شد. به گروهي ديگر آب حاوي گلوکز و به گروه ديگر فقط آب داده شد.
نتايج نشان داد که گروهي از موش‌ها که آب داراي گلوکز به همراه شيرين‌کننده مصنوعي را نوشيده بودند، دچار عدم تحمل گلوکز و سطوح بالاي قندخون شدند در حالي که موش‌هايي که آب حاوي گلوکز يا آب نوشيده بودند، دچار چنين مشکلي نشدند. پژوهشگران دريافتند که اين اثر به دليل ايجاد اختلال در فلور نرمال روده اتفاق مي‌افتد. تعدادي از گونه‌هاي باکتريايي که به دنبال مصرف شيرين‌کننده‌هاي مصنوعي تغيير کرده بودند، پيش از اين با بروز ديابت تيپ2 در انسان مرتبط دانسته شده‌اند.
به علاوه پژوهشگران با آزمايش نمونه مدفوع موش‌هايي که ساخارين مصرف مي‌کردند دريافتند که در اين موش‌ها بعضي از مسيرهاي متابوليسم بيش از پيش فعال شده است. يکي از اين مسيرها مسير تجزيه گليکان بود که طي آن از تخمير پلي ساکاريدها محصولاتي نظير اسيدهاي چرب زنجيره کوتاه توليد مي‌شود.
دکتر اليناو و همکارانش با آناليز گذشته‌نگر اطلاعات مربوط به يک کارآزمايي باليني که روي 381 فرد غير ديابتي در جريان است، به بررسي اثر درازمدت مصرف شيرين‌کننده‌هاي مصنوعي در انسان‌ها پرداختند. يافته‌هاي آنها حاکي از وجود چند نوع ارتباط ميان مصرف طولاني‌مدت شيرين‌کننده‌ها و افزايش وزن، افزايش چاقي شکمي، قندخون ناشتاي بالاتر و HbA1C بالاتر بود.
پژوهشگران در Nature مي‌نويسند: «افزايش مصرف شيرين‌کننده‌ها، در کنار ديگر تحولات رژيم غذايي انسان‌هاي امروزي، با افزايش چاقي و ديابت همزماني دارند. يافته‌هاي ما نشان مي‌دهند که ممکن است شيرين‌کننده‌هاي مصنوعي مستقيما در افزايش شيوع چاقي و ديابت موثر بوده باشند؛ معضلي که اين مواد در اصل براي رفع آن خلق شده بودند!»
پریسا دامغانیان – کارشناس ارشد تغذیه و رژیم درمانی

[نویسنده]

نوشته‌ها