[zahra jamshidi]

سيب‌زميني، سرشار از نشاسته
سيب زميني يكي از اعضاي خانواده سونالاسه يا تاجريزان است‌. داراي برگ‌هاي مركب و بريده و گل‌هاي سفيد يا بنفش مي‌باشد. ميوه آن كوچك، كروي، قرمز و سمي است، ولي داراي ساقه‌هاي زير زميني خوراكي مي‌باشد. كه حاوي اندوخته نشاسته فراوان است‌. سيب‌زميني از لحاظ سايز، شكل، رنگ، طعم و محتواي نشاسته‌اي متنوع مي‌باشد‌. اين گياه داراي حدود 100 واريته است. اين واريته‌ها تحت عنوان زودرس، دير رس و ميانه رس تقسيم مي‌شوند و بر حسب استفاده اين گياه به سيب‌زميني خوراكي، علوفه‌اي و صنعتي (جهت استفاده الكل يا نشاسته و قند) تقسيم مي‌شوند. سيب‌زميني در حوالي سال 1570 توسط فاتحان اسپانيايي از آمريكاي جنوبي به آن كشور منتقل شد و كشت آن در سراسر اروپا رواج يافت‌. سيب‌زميني بعدا توسط مستعمره نشين‌هاي بريتانيايي به آمريكاي شمالي منتقل شد‌. سيب‌زميني نخستين بار توسط سرجان ملكم در اواسط پادشاهي فتحعلي شاه قاجار به ايران آورده شده است، براي همين در ابتدا به آن «آلوي ملكم» مي‌گفتند و اكنون هم در بعضي از شهرهاي ايران سيب‌زميني را به نام آلو مي‌شناسند‌. در حال حاضر هر ساله در حدود 300 ميليون تن سيب‌زميني در سراسر جهان توليد مي‌شود‌. شهرستان اقليد در ايران يكي از توليد كنندگان مهم اين محصول است‌. سيب‌زميني مهم‌ترين محصول زراعي است كه در حال حاضر پس از گندم، برنج و ذرت در مرتبه چهارم جهاني قرار دارد.
نگاه كلي
ماده اصلي موجود در سيب‌زميني نشاسته است كه معمولا 5-25 درصد آن را تشكيل مي‌دهد‌. از اين رو ماده غذايي مفيدي براي تامين انرژي است و نسبت به غلات كمتر تحت تاثير آفات قرار مي‌گيرد و پرورش آن آسان‌تر است‌. ساقه و برگ‌هاي سيب‌زميني حاوي سمي به نام سولانين است، بنابراين نبايد آن را مصرف كرد، ولي جوشانده رقيق شده همين برگ‌ها را به عنوان ماده خواب آور و آرامش دهنده اعصاب استفاده مي‌كنند‌.
ارزش غذايي
يك عدد سيب‌زميني متوسط معادل يك برش نان و حدود 80 كيلوكالري انرژي دارد‌. بعد از نان سبوسدار سيب‌زميني منبع خوب كربوهيدرات براي بيماران ديابتي است كه البته توصيه مي‌شود در مقدار كم و متناسب با انسولين دريافتي خورده شود‌. سيب‌زميني منبع خوبي از بيشتر مواد مغذي شامل ، ويتامين‌هاي K، c، B6 ،نياسين، پنتاتنيك اسيد و فيبر رژيمي است‌. سيب‌زميني در بين سبزيجات حاوي ويتامين C بالايي است و هر 100 گرم سيب‌زميني 20- 25 ميلي گرم ويتامين C دارد و براي تامين ويتامين C مورد نياز براي جلوگيري از خونريزي لثه مفيد است، ولي مقدار اين ويتامين بستگي به نحوه نگهداري و پخت آن دارد. براي حفظ بيشتر ويتامين C سيب‌زميني سعي كنيد آن را در مقدارهاي كم خريداري كنيد و با پوست بپزيد‌. بهتر است موقع آماده سازي سيب‌زميني پوستش كنده نشود زيرا قسمت اعظم مواد مغذي آن نزديك رويه‌اش قرار دارد‌. پوست سيب‌زميني اثرات درماني خوبي در بهبود عفونت‌هاي ناشي از سوختگي دارد. در مطالعه‌اي در بيمارستان كودكان بمبئي، بيماران مشاهده كردند كه دردشان كم شد و پزشكان متوجه شدند كه سطوح آلودگي باكتريايي كم شده و با استفاده از پوسته‌هاي جدا شده از سيب‌زميني بهبودي سريع‌تر انجام شد‌. كيفيت پروتئيني سيب‌زميني متوسط است و 5/2 گرم در يك سيب‌زميني با سايز متوسط مي‌باشد. با اينكه پروتئين سيب‌زميني تقريباً مشابه ذرت يا برنج است، محتوي ليزين سيب‌زميني به عنوان آمينو اسيد ضروري بالا مي‌باشد، در صورتيكه اين آمينواسيد در اغلب غلات پايين است‌.

[نویسنده]

نوشته‌ها