-
نویسندهنوشتهها
-
۲۸ دی، ۱۳۹۴ در ۰۷:۲۵ #93980naderinejadمشارکت کننده
اگر بخواهی یک روز بیمقصد خیابانهای پایتخت را قدم بزنی، قطعا نگاهت متوجه تعداد قابل ملاحظهای از مغازههای فست فود خواهد شد که با منوهای جدید تلاش دارند مشتریان زیادی را به خود جذب کنند. اوایل که فست فود در برخی از کلانشهرهای کشور آمده بود، به دلیل ارزان بودن و قیافههای جدیدی که داشت مورد توجه برخی از نوجوانان و جوانان قرار گرفت. اما اکنون وقتی به مغازههای فست فود وارد میشویم، افراد میانسال هم به اینگونه غذاها گرایش پیدا کردهاند.
این روزها غذاهای آماده یا فست فودها جزو لاینفک برنامه غذایی روزانه اغلب ما شدهاند. غذاهایی که دیگر احتیاج نیست چند ساعت در آشپزخانه وقت گذاشته و آنها را تهیه کرد. شاید به اندازه اندک وقتی که برای خوردن چنین غذاهایی صرف میکنیم، برای تهیه و پختشان زمان نگذاریم. انواع فست فودها که در رستورانها، اغذیه فروشیها و… با رنگ و لعاب مشتری پسند برای یک وعده غذایی یا بیشتر در روز برای آنهایی که حتی وقت ندارند سرشان را بخارانند، تهیه و روی میزشان قرار میگیرد تا سیرشان کند.
سرعت تغییر سبک زندگی در ایران
تغییر شیوه زندگی در کشور ما در دهههای اخیر، وضع سلامت مردم را دستخوش دگرگونی کرده است. تغییر سنتهای گذشته و شیوههای جدید زندگی منجر به تغییر در الگوهای غذایی شده است، به عنوان مثال مصرف زیاد فست فودها و غذاهای غیرخانگی، باعث دریافت چربیها و در نتیجه کاهش مصرف سبزی و میوه شده است. این امر در نتیجه افزایش شیوع بیماریهای غیرواگیر نظیر چاقی، بیماریهای قلبی و عروقی، سرطان و دیابت شده است. در صورتی که اگر به غذاهای دهه ۶۰ نگاه کنیم، آبگوشت بزباش، سبزی پلوباماهی، رشته پلو، آلبالوپلو، خورشت قیمه بادمجان، خورشت قورمه سبزی و فسنجان از جمله غذاهای اصیل ایرانی است که با فرهنگ ایرانی کاملا ملموس است. برای پدر و مادرمان هنوز غذاهای سنتی فراموش نشده است به طوری که هنوز مزه غذاهای سنتی که دست پخت مادرانشان یا مادر بزرگهایشان بوده، زیر دندانشان است. هنگامی که با افراد دهه شصتی صحبت میکنی معتقدند در فرهنگ ایرانی مرسوم بوده که مادران حتی برای مناسبتهای مختلف، غذاهای مخصوص به آن را باید میپختند. مثلا در شب چهارشنبه سوری علاوه بر اینکه همه فامیل در خانه مادربزرگ جمع میشدند، باید مادر غذای مخصوص شب چهارشنبه سوری یعنی رشته پلو با کوکو سبزی میپخت. یا حتی در عید نوروز سبزی پلو با ماهی طبخ میشد.این روزها غذای سنتی کم کم ارزش خود را از دست داده است و اکثر مردم به خوردن فست فود روی آوردهاند. غذاهایی مانند کالباس، سوسیس، همبرگر، سیب زمینی سرخ کرده که در ظاهر شیک، متنوع و خوشمزهشان، باطنی بیمارگونه دارند. به تازگی بیلبوردهایی در حوزه سلامت و لزوم رعایت مسائل بهداشتی و تغذیه سالم در شهر تهران نصب شده است. نصب بیلبوردها با رویکرد سلامتی علاوه براینکه نشان دهنده هشدار در حوزه سلامت است، نشان دهنده تغییر سبک زندگی مردم است که این تغییر شیوه زندگی تازه، روی نحوه آداب و رسوم غذایی هم تاثیرگذار بوده است. «پریسا ترابی» کارشناس تغذیه، در این باره و اینکه چه عواملی باعث شد در کلانشهرها فرهنگ غذایی به سرعت دستخوش تغییر قرار بگیرد به «قانون» میگوید: «از دهه ۶۰ تاکنون شاهد تغییراتی در زمینه مواد غذایی، تنقلات و نوشیدنیها بودهایم. از یک طرف، شهروندان به دلیل اینکه تحرکهای خارج از منزلشان افزایش پیدا کرده است، به این معنا که خانمها در محیط بیرون مشغول به کار هستند و تعداد خانمهای خانه دار نسبت به گذشته کاهش داشته است. از طرف دیگر، تعداد دانشجویانی که از خانوادههای خودشان دور شدهاند و مجبورند، در خوابگاهها زندگی کنند روبه افزایش است و همچنین دانش آموزانی که به طور شبانهروزی و به مدت طولانی در مدارس حضور دارند. بنابراین افراد به دلیل اینکه وسایل پخت و پز کمتری در اختیار دارند، گرایش به غذاهای فست فودی پیدا میکنند. این تغییر سبک زندگی کشورمان میتواند روی نحوه عادتهای غذایی تاثیر داشته باشد.
بحرانی که گریبان کودکان را میگیرد
این کارشناس تغذیه در زمینه غذاهای دهه ۶۰ که درمیان مردم مرسوم بود میگوید: دانش آموزان تغذیه مدرسهشان، نان پنیر با سبزی، نان و پنیر با گردو، ساندویچ کوکو یا کتلت بود درصورتی که امروز دانشآموزان علاوه بر اینکه دیگر صبحانه میل نمیکنند و بلکه تغذیههایی مانند چیپس، کلوچه، کیک، پفک، ساندویچهای کالباس را انتخاب میکنند. در دهه ۶۰ استفاده از خشکبار، آجیل و انواع میوه جات و سبزیجات را به وفور مشاهده میکردیم، درصورتی که کودکان دهه ۹۰ تمایلی به استفاده از میوه جات و سبزیجات ندارند. این کارشناس تغذیه تصریح میکند: غذاهای سنتی در سفرههای ایرانی دیده میشود اما استفاده از فستفودها در حال افزایش است. اگر استفاده از فست فودها در طول ماه یک یا دو بار باشد، مشکلی ایجاد نمیکند اما مصرف فست فودها در کشور به صورت روتین شده است علاوه بر اینکه در میان تمام گروههای سنی دیده میشود در میان سالمندان هم مشاهده شده است. این غذاها با دستگاه گوارش سالمندان اصلا سازگاری ندارد چرا که غذاهای دیرهضمی بوده که متاسفانه در میان آنها رواج پیدا کرده است.وی با بیان اینکه کشور ایران هنوز به عنوان کشور سنتی شناخته میشود اما سبک زندگی کشورهای دیگر روی عادتهای غذایی ما تاثیر گذاشته است، اظهار میکند: یکی از اساسیترین دلایلی که باعث تغییر سبک غذایی در کشور شده این است که خانوادهها شکل سنتی خودشان را از دست دادهاند و دیگر این روزها خانوادهها در سه وعده غذایی کنار سفره دور هم جمع نمیشوند، چرا که در کلانشهرهایی مثل تهران، وجود مسافتهای طولانی و ترافیک باعث میشود که والدین صبح خیلی زود از خانه بیرون بیایند تا به موقع در محل کارشان حضور داشته باشند. همچنین والدین شب دیر هنگام به منزل بازمی گردند و در این شرایط فرزندانشان به صورت پراکنده غذا میخورند. با از بین رفتن بافت سنتی خانواده آداب و رسوم غذا خوردن تغییر خواهد کرد. بنابراین مادر در این شرایط که اعضای خانواده همزمان با هم در محیط خانه حضور ندارند دیگر زمانی را برای تهیه غذا نمیگذارد و ترجیح میدهد که از غذاهای سریع استفاده کند. زمانی که بافت سنتی خانواده دیگر مطرح نباشد، برای کودکان هم الگوسازی مناسب برای غذا خوردن شکل نمیگیرد. کودکان تصور میکنند لحظه نحوه صحیح غذا خوردن همین است و این الگو را در بزرگسالی در زندگی خود به کار میبرد. بنابراین نقش پدربزرگها و مادربزرگها را نباید برای حفظ این بافت سنتی خانواده نادیده گرفت.
رسانهها نقش اصلی را دارند
پریسا ترابی با بیان اینکه نقش صداوسیما در زمینه عادتهای غذایی موثر است، میگوید: بارها، مسئولان وزارت بهداشت با مسئولان صداوسیما ارتباط مناسبی برقرار کردند، صداوسیما در فیلمهایی که تهیه میکند، باید سفره خانواده ایرانی را طوری نمایش دهد که در این سفره غذاهای ایرانی وجود داشته باشد و به نوعی سالم بودن و سلامت سفره را با غذاهای اصیل ایرانی نشان دهد. به عنوان مثال، در سفره نباید اثری از نوشابه وجود داشته باشد، بلکه میتواند از دوغ که یکی از نوشیدنیهای اصیل ایرانی است استفاده کند. رسانههای جمعی، انتقال و هدایت دامنه گستردهای از نمادها، هنجارها، ارزشها، عقاید، پیامها و افکار را امروزه درون جوامع به عهده گرفتهاند اما از این رسالت خودش به نحو احسنت استفاده نمیکند. صداوسیما در جامعه نقش القایی دارد چرا که زمانی که در فیلمها و برنامههای خود از نشانههای خاصی استفاده میکند، بیننده تصور میکند که صداوسیما برای همه کارها و نشانههایی که استفاده کرده کارشناسیهای لازم را داشته است.» -
نویسندهنوشتهها
- شما برای پاسخ به این موضوع باید وارد شوید.