[r.ahmadi]

بهترین و بدترین مواد غذایی برای عصرانه
توصيه مي‏‌شود در وعده عصرانه بستني نخوريم. بهتر است که عصرانه از موادغذايي کم قند باشد.
عصرانه

يادش بخير! بچه که بوديم بعد از ناهار زير باد پنکه مي‌خوابيديم و وقتي بيدار مي‌شديم، مادرم يک پياله ماست کيسه‌اي با نان تازه جلويمان مي‌گذاشت…
امروز ماست کيسه‌اي داشتيم، فردا نان و پنير و گردو با سنگک داغ، پس فردا آش رشته و… هيج خبري از عصرانه‌هاي آماده امروزي نبود. چيپس، پفک، فست‌فود و بستني جايي در سفره عصرانه‌مان نداشتند. حالا وقتي فرزندم عصرانه مي‌خواهد در کابينت يا يخچال را باز مي‌کند و بيسکويت يا بستني برمي‌دارد و مي‌خورد. خودمان هم به برشي هندوانه يا چاي و بيسکويت قناعت مي‌کنيم. از ديروز تا امروز معني عصرانه تفاوت زيادي پيدا کرده است. در گفت‌وگويي با دکتر احمد ساعدي، متخصص تغذيه و رژيم درماني و عضو هيات‌علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران در مورد بهترين و بدترين عصرانه‌ها پرسيديم.

آيا خوردن عصرانه را توصيه مي‌کنيد؟

بله، عصرانه در واقع ميان‌وعده بين ناهار و شام است و خوردنش نه تنها اشكالي ندارد بلكه توصيه مي‌شود. ما هميشه يادآوري مي‌كنيم از 6-5 وعده غذايي در طول روز استفاده كنيد كه شامل 3 وعده غذاي اصلي و 2 تا 3 ميان وعده خيلي سبك است زيرا ميان‌وعده‌ها از افت قندخون و بروز حس گرسنگي جلوگيري مي‌كنند.

بهتر است ميان وعده شامل چه مواد غذايی باشد؟

درواقع، اين موضوع به سليقه و ذائقه افراد برمي‌گردد. براي وعده غذايي اصلي مي‌توان قوانيني تعيين كرد اما ميان‌وعده درواقع به ذائقه افراد بستگي دارد و آنچه فرد هوس مي‌كند، مي‌خورد. ممكن است ميان‌وعده بستني،‌ نان و پنير يا بيسكويت و چاي باشد. بهترين عصرانه از نظر من ميوه‏‌ها هستند، البته به شرطي که به اندازه مصرف شوند. حتي نوع ميوه نيز- به خصوص براي آن گروه از افرادي که فعاليت بدني كمي دارند، مي‏‌خواهند وزن کم کنند يا به بيماري قلبي و عروقي و ديابت مبتلا هستند- مهم است. يک آقا با فعاليت فيزيكي زياد در وعده عصرانه مي‏تواند 2 عدد ميوه بخورد اما يک خانم دانشجو که فعاليت بدني ندارد، نبايد بيش از يک ميوه ميل كند. برخي مغزدانه‏‌ها مانند پسته و سويا ( اگر کم‏کاري تيروييد نداريد ) هم در اولويت دوم قرار دارند.

میوه بهترین عصرانه

چه نوع ميوه‌هايي را پيشنهاد مي‌دهيد؟

ميوه‌‏هايي که رنگدانه‌‏هاي بيشتري دارند و کم شيرين هستند، مناسب‌ترند؛ مثلا آلبالو، گيلاس، سيب و حتي سبزيجاتي مثل هويج، گوجه‌فرنگي و خيار و ميوه‏‌هايي مثل طالبي، خربزه و هندوانه که آب فراواني دارند. البته مصرف اين نوع ميوه‌‏ها براي کساني که اضافه وزن دارند يا ديابتي هستند، توصيه نمي‏‌شود زيرا قندخون را بالا مي‌برد. به دنبال اين موضوع انسولين زيادي در بدن ترشح مي‏‌شود و قندخون افت مي‌کند و 2 ساعت بعد، فرد دچار گرسنگي و ضعف شديد مي‏‌شود و نمي‏‌تواند اشتهايش را هنگام صرف شام كنترل كند. به همين دليل است که توصيه مي‏‌شود در وعده عصرانه بستني نخوريم. بهتر است که عصرانه از موادغذايي کم قند باشد.

خيلي از افراد مي‌گويند نمي‌توانند به اين توصيه‌ها عمل کنند و عصر که مي‌شود فورا سر کابينت‌ها مي‌روند و دنبال يک ماده غذايي پرکالري و شيرين مي‌گردند. به اين افراد چه توصيه‌اي داريد؟

درست است که انتخاب با خودمان است اما بهتر است انتخاب درستي داشته باشيم. بهتر است موادغذايي کم‏‌کالري و مغذي در خانه در دسترس باشند و موادغذايي شيرين پرکالري مثل بستني اصلا در يخچال نگذاريم که بخواهيم عصر سراغ آنها برويم. سعي کنيم اگر شيريني دوست داريم به جاي شيريني خامه‏اي، شيريني ساده بخريم. بسياري از افراد ذائقه شيرين دارند و اين ذائقه به‏‌خصوص اگر مبتلا به ديابت باشيم، برايمان سم است و کنترل ديابت را سخت مي‏کند. ذائقه شيرين مثل سيگار است. هرچه به آن پاسخ دهيم تقويت مي‏‌شود. امروز اگر يک شکلات بخوريم فردا حس ما با 2 شکلات برطرف مي‏‌شود و همين‌طور روز به روز بالاتر مي‏رود. اگر شما ذائقه شيرين داريد، به‌خصوص اگر ديابتي يا مبتلا به اضافه وزن هستيد يا نشانگان متابوليک داريد يا والدينتان به بيماري قلب و عروق مبتلايند، بايد مراقب باشيد تا تقويت نشود و برعکس سعي کنيد آن را تضعيف کنيد. اگر امروز به حس خود نه بگوييد، فردا قدرت اين ذائقه کمتر مي‏‌شود. اگر امروز به جاي شيريني خام‌ه‏اي، شيريني ساده بخوريد ممکن است فردا بتوانيد حتي مصرف شيريني ساده را هم کنترل کنيد و آن را به مرور کنار بگذاريد.

آيا مي‌توانيم به‌عنوان عصرانه، نان و پنير يا غذا بخوريم؟

نه، بهتر است دور آن را خط بکشيم. بايد با عصرانه‌اي كه در قديم به شكل غذا استفاده مي‌شد، خداحافظي كرد. وقتي در مطب از افراد مي‌پرسم عصرانه مي‌خوريد مي‌گويند نه اما بعد معلوم مي‌شود مثلا چاي و شيريني مي‌خورند. از نظر بسياري از مردم عصرانه غذايي است كه پخته مي‌شود اما ما مثل 40-30 سال پيش فعاليت بدني نداريم پس بهتر است از خوردن اين نوع مواد غذايي صرف‌نظر کنيم.

نان و پنیر برای عصرانه

براي افراد لاغر در عصرانه‌شان چه پيشنهادي داريد؟

اگر لاغر هستيد، فعاليت زيادي داريد و به هيچ بيماري‌اي مبتلا نيستيد خوش‏‌شانس‌ايد و مي‏توانيد انتخاب‏‌هاي مختلفي داشته باشيد. در اين شرايط، حتي مي‏‌توانيد به عنوان عصرانه غذا بخوريد. البته برخي افراد رو به مصرف فست‏فودها، چيپس يا ذرت مي‏‌آورند که اصلا درست نيست. حتي اگر از لحاظ دريافت انرژي مشکلي نداريد، سعي کنيد انرژي را از غذاهاي مغذي به بدنتان برسانيد. نان، پنير، تخم‏مرغ، ميوه و آجيل گزينه‌هاي سالم‏تري هستند.

بهترين زمان مصرف عصرانه چه ساعتي است؟

عصرانه بايد دقيقا بين فاصله ناهار تا شام مصرف شود. يعني اگر ساعت 10 شام مي‏‌خوريد (اگرچه اين ساعت مناسب شام خوردن نيست) و ساعت 2 ناهار خورده‏ايد، ساعت 6 زمان مناسبي براي عصرانه است.

منبع: مجله پزشکی سلامت

[نویسنده]

نوشته‌ها