[Zohre Azimi]

از آنجايي كه بچه ها بيش از يك سوم روز را در مدارس مي‌گذارانند، نوع غذايي كه در مدرسه دريافت مي‌كنند در سلامت آنها تاثير مهمي دارد. آنها وعدههاي مهمي چون ميان وعدههاي صبحگاهي كه اغلب به جاي صبحانه مصرف مي‌شوند و نيز ناهار را در مدرسه ميل مي‌كنند و همين مسئله، توجه زياد متخصصين را به نوع غذايي كه آنها دريافت مي‌كنند بيشتر مي‌كند.يكي از معضلات دوران كودكي، چاقي در اين گروه سني است كه زمينه ساز چاقي در بزرگسالي است و مشكلات روانشناختي نظير عدم خودباوري، كاهش معاشرت، افزايش چربي خون، فشار خون و افزايش احتمال ديابت را به دنبال دارد. در اين سنين كم وزني و لاغري نيز خيلي بيشتر از چاقي ديده مي‌شود كه نتيجه آن، نارسايي رشد و كاهش قدرت تمركز و يادگيري بچه‌ها است و موفقيت آنها را در درس و امتحانات كاهش مي‌دهد. نوع مواد غذايي كه كودك در ميان‌وعده‌هاي صبحگاهي در ميان همسن و سالانش دريافت مي‌كند، مي‌تواند به تدريج اين مشكلا‌ت را كاهش دهد.كوتاهي قد، مشكل ديگري است كه رابطه مستقيمي با تغذيه نادرست دارد. دكتر كيمياگر در اين رابطه مي‌گويد: <قد از جمله معيارهايي ست كه وضعيت تغذيه‌اي افراد را در درازمدت نشان مي‌دهد. بسياري از خانوادهها در تلاش هستند تا بچههايشان قدي بلند داشته باشند و به اين دليل نزد هزاران متخصص مي‌روند و نظر آنها را در اين رابطه جويا مي‌شوند. به‌طور كلي مواد مغذي نظير كلسيم، آهن، روي، پروتئين و ويتامين A نقش موثري در رشد قدي بچهها داشته و مصرف منظم مواد غذايي نظير انواع گوشت‌ها و ماهي، انواع لبنيات، ميوهها و سبزي‌جات اين تاثير را بيشتر مي‌كند.>در دوران بلوغ به دليل جهش رشدي، نياز به مواد مغذي افزايش مي يابد، اما در اغلب موارد اين نيازها با تغيير عادات غذايي تامين نشده و در بسياري از موارد كمبودهاي تغذيه‌اي ديده مي‌شود. در اين دوران املاحي چون كلسيم، آهن، روي و منيزيم هم بايد به ميزان دو برابر دريافت شوند، اتفاقي كه معمولا‌ رخ نمي‌دهد. وضع وقتي بدتر مي‌شود كه بدانيم 14 درصد از مجموع انرژي دريافتي نوجوانان پسر و 15 درصد از كل انرژي دريافتي نوجوانان دختر از نوشابههاي گازدار و آبميوههاي آماده تامين مي شود.همچنين نياز به اسيد فوليك و ويتامين‌هاي گروه B و نيز ويتامين‌هاي A،c و‌e براي‌رشد بافت‌هاي جديد به شدت بالا مي رود و در نتيجه نياز به مصرف ميوهها و سبزيجات چندين برابر مي‌شود. در اين ميان عواملي نظير خوردن وعدههاي غذايي نامناسب، كم خوردن غذا، خارج از خانه غذا خوردن به ويژه در فصل مدرسه‌ها و… كمبود اين مواد مغذي را افزايش مي‌دهد. در نتيجه دادن آموزش به اين سنين در جهت اصلاح عادات غذايي بسيار موثر خواهد بود. بوفه مدرسه از جمله مكان‌هايي است كه در سلامت تغذيه اي بچه ها در هر گروه سني تاثير فراواني دارد. درواقع اگر پول توجيبي بچه ها اجازه دهد، ترجيح مي دهند اصلا از خانه غذايي نياورند و همه ميان وعدههاي خود را با خوراكيهاي بوفه تامين كنند. مطالعات نشان مي‌دهد كه در اغلب غذاهاي آماده، اسيد فوليك، آهن، كلسيم و ويتامين‌a به ندرت ديده مي شود. به علاوه ميزان ويتامين‌c در اين غذاها بسيار كم است و اغلب، 50 درصد از كالري اين غذاها از گروه چربيها تامين مي شود، كه مصرف مداوم آنها چاقي را هم به دنبال دارد. جالب است بدانيد كه در سال‌هاي نوجواني بيش از يك‌صد هزار غذاي تبليغي از نظر بچهها مي گذرد كه اكثر آنها از چربي فراوان و كربوهيدراتهاي ساده تشكيل شده اند و بيش از 65 درصد آنها را نوشيدنيها و شيرينيها تشكيل مي دهند. بيش از 80 درصد مواد غذايي كه در بوفههاي مدارس به فروش مي‌رسند نيز از همين گروه مواد غذايي هستند.دكتر مسعود كيمياگردر مورد بوفه‌هاي مدارس مي گويد: <بوفههاي مدارس هم يك فرصت هستند و هم يك تهديد. فرصت هستند از اين نظر كه با فروش شير، كيك، بيسكوئيت، انواع آبميوههاي تازه (به شرطي كه در خود مدرسه آبميوههاي طبيعي تهيه شود ) و خود ميوههاي تازه، مي‌توانند اثرات بسياري را در سلامت بچهها داشته باشند اما از سوي ديگر با فروش مواد غذايي كم ارزش و يا حتي بي‌ارزش مي‌توانند سلامتي آنها را به مخاطره بياندازند.> در مطالعه‌اي كه در سال 2003 در دانشگاه كاليفرنيا به انجام رسيد،معلوم شد بچه‌هاي دبستاني بيشترين مواد غذايي چرب را در مدرسه و بوفهها تهيه مي‌كنند و تخمين زده شد كه هر بچه،26 گرم چربي را در زنگهاي تفريح از بوفهها دريافت‌ مي‌كند. اين ميزان در يك رژيم غذايي سالم بايد معادل 20 باشد. در ضمن كودك در هنگام ناهار، از غذاهايي كه در مدرسه به فروش مي رسند،31 گرم چربي دريافت مي‌كند در حالي كه اگر اين غذاها در منزل تهيه شود چربي دريافتي به 21 گرم تقليل مي يابد. مطالعه ديگري هم كه در سال 2004 در مركز علوم ايالات متحده به انجام رسيد، نشان داد قسمت بزرگي از مواد غذايي كه در بوفه مدارس به فروش مي‌رسد، مواد غذايي پرچرب و نوشيدنيهاي شيرين است. از آن بدتر اين كه 75 درصد از نوشيدنيها را نوشيدنيهاي گازدار شيرين و آبميوه‌هاي آماده و 80 درصد از مواد غذايي را انواع آبنباتها، چيپس و انواع شيريني جات تشكيل مي دهند. اين درحالي است كه بچهها در مقاطع راهنمايي، كمترين مقدار ميوهها، سبزيجات و شير و بيشترين مصرف انواع نوشيدنيهاي شيرين و سبزيجات پر چرب نظير سيب زميني سرخ كرده را دارند.

[نویسنده]

نوشته‌ها