ثابت شده که برای تمامی فرآیندهای منجر به سلامتی در بدن و حفظ سلامت بدن، تغذیه نقش مستقیم و مثبت دارد. سیستم پیچیده بهبود زخم یکی از این مکانیسم ها می باشد که در جهت حفظ سلامتی، علی رغم جراحت وارده و هجوم میکروارگانیسم ها عمل می کند.
به طورکلی، کربوهیدرات برای تامین انرژی مورد نیاز بهبود زخم، مورد نیاز می باشد، گلوکز یک ماده مغذی بحرانی مخصوصا در بیمارانی که دچار تروما و سوختگی شده اند. میزان نیاز به کربوهیدرات در افراد سالم 60- 45 درصد انرژی روزانه می باشد، ولی در شرایط بروز جراحات پوستی، میزان نیاز به کربوهیدرات به 65- 60 درصد افزایش می یابد.
چربی ها ترکیبات منحصر به فردی در رژیم غذایی می باشند که به صورت ذخیره ای در بدن تجمع می یابند. همچنین در ترکیب غشاء سلولی در بافت ها و ارگان ها وجود دارند. نشان داده شده است که در مراحل اولیه بهبود زخم، اثرات ضد التهابی امگا 3 باعث تاخیر در بهبود زخم می گردد، ولی در بیماران دچار سوختگی که سطح سرمی اسید آراشیدونیک و اسیدهای چرب امگا 3 در پی جراحت سوختگی کاهش یافته است، مصرف مکمل امگا 3 مفید می باشد.
نشان داده شده در مواردی که کمبود تغذیه ای وجود داشته، کامل شدن روند بهبود زخم و قدرت کشش آن نسبت به موارد دریافت کافی پروتئین باعث تاخیر در رسوب کلاژن، کاهش قدرت کششی پوست و افزایش میزان ابتلا به عفونت می گردد.
بررسی نقش اسیدهای آمینه در ارتقای فرآیند بهبود زخم در سال های اخیر بسیار مورد توجه بوده است. در این میان توجه خاصی بر آرژنین و گلوتامین معطوف بوده است.
_________________________________________________________________________________________________
زهرا یاری، کارشناس ارشد تغذیه.
