[z.yari]

بیماری التهاب مفاصل یا روماتوئید آرتریت یک بیماری مزمن التهابی مربوط به مفاصل می ‏باشد که معمولاً با درد، تورم و آسیب مفاصل همراه است. این بیماری غالباً مفاصل دست ‏ها و پاها را درگیر کرده و معمولاً در هر دو دست یا هر دو پا (به صورت متقارن) دیده می ‏شود. در تغذیه این افراد باید به چند نکته توجه داشت:
افزایش نیازهای تغذیه ‏ای در بیماری التهاب مفاصل که در اثر افزایش متابولیسم پروتئین‏ ها و از دست رفتن نیتروژن و همچنین افزایش نیاز به بعضی ریزمغذی‏ های آنتی ‏اکسیدانی می ‏باشد.
کاهش دریافت مواد غذایی که غالباً در نتیجه کاهش توان خرید، تهیه و خوردن (جویدن) غذا است.
کاهش جذب مواد غذایی که غالباً در نتیجه تاثیر رژیم دارویی التهاب مفاصل است.
افزایش دفع مواد مغذی که غالباً در نتیجه رژیم دارویی این بیماری است.
با توجه به مطالعات انجام شده بر روی میزان مصرف مواد مغذی مختلف در بیماران مبتلا به التهاب مفاصل مشخص شده است که این بیماران دچار کمبود ریزمغذی ‏هایی از قبیل، روی، منگنز، اسید فولیک، مِس، کلسیم و آهن می ‏باشند. یکی از اصلی ‏ترین دلایل کمبود این ریز مغذی ‏ها عدم استقبال بیماران مبتلا به التهاب مفاصل از مصرف سبزیجات و میوه‏ جات تازه و همچنین تداخل مواد مغذی با داروهای مصرفی است.
بررسی‏ های انجام شده بر روی تفاوت‏های وضعیت تن‏ سنجی و بیوشیمیایی بیماران مبتلا به التهاب مفاصل با افراد سالم نشان داده است که این بیماران بیشتر در معرض ابتلا به سوء‏ تغذیه می‏ باشند.
همان ‏طور که اشاره شد، یکی از دلایل سوء تغذیه در این بیماران، مصرف دارو‏هایی از قبیل متوتروکسات است که منجر به اختلال در متابولیسم پروتئین‏ ها می‏ شود.
تاکنون دلایل علمی قانع کننده ‏ای مبنی بر بروز یا پیشرفت بیماری التهاب مفاصل گزارش نشده، با این حال تحقیقات اخیر نشان داده است که بعضی از غذاها و یا عادت غذایی در افراد خاص موجب حملات بیماری التهاب مفاصل (Exacerbation) می‏ شوند.
تاثیر رژیم‏ های غذایی و عادات غذایی مختلف ممکن است در بیماران مختلف، متفاوت باشد. علاوه بر این، ممکن است یک بیمار خاص هیچ‏ گونه شکایتی از مصرف این غذاها نداشته باشد.
از غذاهایی که می ‏توانند موجب حملات بیماری التهاب مفاصل شوند می‏ توان به گوشت، الکل، قهوه، شکلات و در بعضی موارد میوه ‏هایی مانند سیب و مرکبات اشاره کرد.
اگر چه بعضی از کار آزمایی ‏های بالینی هیچ‏ گونه رژیم غذایی را برای بهبود بیماری التهاب مفاصل توصیه نکرده‏ اند، برخی مطالعات نشان داده‏ اند که رژیم‏ های غذایی می‏ توانند بهبودی نسبی را در بیماران به وجود آورند.
موثرترین رژیم‏ های غذایی توصیه شده برای بیماران مبتلا به التهاب مفاصل دارای ویژگی‏ های زیر است:
1- رژیم غذایی با چربی ‏های اشباع کم و چربی ‏های غیراشباع فراوان.
2- رژیم غذایی حاوی کالری (انرژی) کم.
3- رژیم غذایی دارای حداقل مواد آلرژی ‏زا؛ مانند افزودنی‏ های غذایی و چاشنی‏ ها.
امروزه بر روی نقش چربی‏ های غیراشباع و به‏ خصوص چربی‏ های امگا – 3 در بهبود التهاب، مطالعات فراوانی صورت گرفته است. این چربی ‏ها را می ‏توان در غذاهای دریایی از قبیل ماهی یافت. از مهم ‏ترین اسیدهای چرب موثر در بهبود التهاب، می ‏توان به EPA و DHAاشاره کرد.
همچنین، همان طور که در بالا اشاره شد، کاهش وزن و رسیدن به وزن ایده‏ آل به کنترل التهاب در این بیماران کمک بسزایی می‏ کند.
______________________________________________________________________________________________
زهرا یاری، کارشناس ارشد تغذیه.

[نویسنده]

نوشته‌ها