[zahra jamshidi]

DHA يک اسيد چرب امگا-3 است که بطور کلي بيشتر از طريق مصرف ماهي و يا سوخت وساز (در مقادير بسيار اندک) از اسيد لينولينک مشتق از گياهان (نباتي) بدست مي‌آيد. اين ماده، چربي اصلي در مغز را تشکيل مي‌دهد و براي تثبيت ساختاري و عملکردي غشاي سلولي نورون‌ها الزامي است….

شواهدي وجود دارد که نشان مي‌دهد DHA در مغز در حال پيرشدن (بالا رفتن سن)، بويژه در افراد مبتلا به آلزايمر کاهش دارد که شايد اين اتفاق نتيجه اکسيداسيون افزونتر غشاهاي ليپيدي باشد. خوشبختانه افزودن DHA به رژيم غذايي مي‌تواند به بالا بردن سطوح مغزي اين ماده بينجامد.

براي آزمون اثر مکملي DHA در پيشرفت دمانس، پژوهشگران 402 بيمار مبتلا به بيماري آلزايمر را روي درمان با مکمل‌هاي DHA (به ميزان دو گرم در روز) و يا دارونما به مدت 18 ماه قرار دارند. ميزان تخميني دريافت اوليه DHA برابر با mg 89 روزانه برآورد شد. مکمل DHA، سطح ميانگيني پلاسمايي DHA را از 18/3 پايه (در ابتدا) به 82/9 در پايان ماه هيجدهم رسانيد؛ اما اثري بر روي ميزان وضعيت عملکردي يا شناختي افراد در مجموع (يا در اکثر زير گروه‌هاي مورد مطالعه) در مقايسه با دارونما نداشت.

نکته عملی: مطالعات قبلي يک مکانيسم زيستي (بيولوژيک) قوي، براي نقش محافظتي DHA در برابر پيري مغز نهاديده بودند؛ بررسي‌هاي اپيدميولوژيک آينده‌نگر نيز حکايت از سودمندي مصرف ماهي و ساير منابع غذايي حاوي DHA در پيشگيري از اختلالات شناختي و ايجاد دمانس ناگهاني دارد. با وجود چنين شواهد قوي، چه چيز مي‌تواند توجيه‌گر نتايج منفي اخير باشد؟! البته کارآزمايي‌هاي تصادفي‌شده روش‌هاي بررسي بسيار ويژه‌اي هستند، که در مقابل يافته‌هاي آنها شايد قابل تعميم به شرايط ديگر، مشتمل بر سطوح متفاوت تجويز شده، طول مدت مداخله، ويژگي‌ها (خصوصيات) شرکت کنندگان و مراحل بيماري نباشد. همچنين کارآزمايي‌هاي بر روي مکمل‌هاي غذايي، معمولا يک اصل بنيادين در علم تغذيه را ناديده مي‌گيرند که مي‌گويند، بيشتر مواد غذايي رابطه‌اي U شکل با عملکرد فيزيولوژيکشان دارند، به مفهوم آنکه محدوده گسترده‌اي از سطوح متوسط اين مواد مغزي، به عملکرد بهينه و حداکثري آنها مي‌انجامد. پژوهش‌هاي اپيدميولوژيک اشاره دارند که ميزان مکمل DHA يا مصرف ماهي، براي محافظت در برابر دمانس در مقادير پايين کافي است (بعنوان مثال مصرف يک وعده ماهي در طول هفته) که پايين‌تر از مصرف پايه شرکت کنندگان کارآزمايي اخير مي‌باشد. لذا، شايد در همين ابتداي امر نيز مقادير دريافتي بسياري از شرکت کنندگان، در حد ايده‌آل و کافي بوده باشد. کارآزمايي‌هاي آتي بايستي تاثير DHA را در دمانس بروي افرادي بسنجد که اصلا مصرف کننده ماهي نيستند. تا آن وقت و زمان، شواهد بدست آمده از مطالعه ذکر شده از توصيه به مصرف مکمل‌هاي DHA براي پيشگيري از پيشرفت دمانس، پشتيباني نمي‌کند.

[نویسنده]

نوشته‌ها