مانی پلو (غذای محلی دامغان)

طرز تهیه:

• داخل قابلمه کمی روغن ریخته، گوشت خورشتی را به آن اضافه کرده و تفت دهید تا رنگ گوشت تغییر کند.

• پیازها را پوست کنده، به خوبی شسته و خرد کنید. سپس با کمی روغن سرخ کنید. پیاز سرخ شده را همراه با زردچوبه و فلفل سیاه به گوشت اضافه کنید.

• لپه را چند ساعت خیس کرده و آب آن را دور بریزید. لپه را با مقداری آب به قابلمه اضافه کنید. اجازه دهید گوشت و لپه بپزد. وقتی گوشت تقریباً پخت به آن نمک اضافه کنید.

• برنج را با آب روی حرارت بگذارید. 2 تا 3 دقیقه قبل از برداشتن برنج رشته پلویی را خرد کرده و به آن اضافه کنید. سپس این مخلوط را آبکش کنید.

• کف یک قابلمه را با کمی روغن چرب کنید. حدود یک لیوان از مخلوط برنج و رشته را داخل قابلمه ریخته و به آن تخم‌مرغ، ماست و زعفران دم‌کرده اضافه کنید.

• سپس لایه ‌لایه باقیمانده برنج و مخلوط گوشت را داخل قابلمه بریزید. لایه آخر باید مخلوط برنج و رشته قرار گیرد. روی آن کمی زعفران دم‌کرده بریزید. سپس برنج را دم کنید.

• زرشک و کشمش را با کمی روغن تفت دهید. بعد از اینکه که برنج کاملاً پخت و در زمان کشیدن آن در دیس مخلوط زرشک و کشمش را بین آن بریزید.

مروری کوتاه بر خواص مواد اولیه به کار رفته در مانی پلو:

گوشت قرمز سرشار از پروتئین، آهن، روی و ویتامین B12 است. به همین علت مصرف آن هم در حفظ و ترمیم بافت عضلانی و هم در پیشگیری از کم خونی نقش دارد. با این حال، اگر بیش از حد مصرف شود می‌تواند احتمال ابتلا به برخی از سرطان‌ها (مانند سرطان‌های روده بزرگ، پانکراس و پروستات) و بیماری قلبی را افزایش دهد.

دستورالعمل‌هایی که در مورد میزان مصرف گوشت قرمز تدوین شده‌اند توصیه می‌کنند که مصرف این نوع گوشت به 1 تا 2 بار در هفته محدود شود.

لپه حاوی کربوهیدرات و پروتئین بوده و می‌تواند بخشی از انرژی مورد نیاز بدن را تامین کند. از سایر مواد مغذی آن می‌توان به ویتامین B1، ویتامین B5 و آهن اشاره کرد.

فیبر موجود در لپه به کاهش کلسترول خون کمک می‌کند. فیبر در ایجاد حس سیری، کاهش قند خون و  پیشگیری از بیماری قلبی نقش دارد. در مبتلایان به پرفشاری خون مصرف لپه به علت داشتن پتاسیم به کاهش فشارخون کمک می‌کند.

برنج حاوی ویتامین‌های گروه B، کربوهیدرات، مقدار کمی پروتئین و فاقد چربی است. 100 گرم برنج سفید پخته حاوی 130 کیلوکالری انرژی، 28/7 گرم کربوهیدرات و 2/4 گرم پروتئین است. میزان فیبر برنج قهوه‌ای از برنج سفید بیشتر است. یک لیوان برنج قهوه‌ای پخته دارای 3/5 گرم فیبر می‌باشد.

از آنجاکه این ماده غذایی فاقد گلوتن، مواد نگهدارنده و مواد آلرژی‌زا است تقریباً تمامی افراد، حتی مبتلایان به بیماری سلیاک، می‌توانند از آن استفاده کنند.

یک عدد تخم‌مرغ آبپز حاوی 78 کیلوکالری انرژی است. این ماده غذایی به علت داشتن آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند لوتئین و زآگزانتین برای سلامت چشم‌ها بسیار مفید است. کولین موجود در آن نیز به تکامل مغز جنین کمک می‌کند.

پروتئین موجود در این ماده غذایی به عملکرد عضلات بدن کمک می‌کند. ویتامین‌ A، ویتامین B12 و سلنیوم آن نیز در حفظ سلامت سیستم ایمنی بدن نقش دارند.

گفته می‌شود که تخم‌مرغ می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. زیرا پروتئین موجود در آن هم متابولیسم (سوخت و ساز) را افزایش می‌دهد و هم اشتها را کاهش می‌دهد.

مصرف تخم‌مرغ توسط کودکان بسیار توصیه شده است. در مطالعه‌ای مشاهده شد در کودکانی که به مدت 6 ماه هر روز یک عدد تخم‌مرغ مصرف می‌کردند شیوع کوتاه قدی و شیوع کم وزنی کمتر بود.

در گذشته تصور می‌شد که مصرف این ماده غذایی کلسترول خون را افزایش می‌دهد. اما تحقیقات جدید نشان می‌دهند که افراد سالم می‌توانند هر روز یک عدد تخم‌مرغ مصرف کنید.

ماست حاوی پروتئین، ویتامین B12،  ویتامین B2 (ریبوفلاوین) و فسفر است. هر 200 گرم ماست حدود 12 گرم پروتئین دارد. پروتئین متابولیسم (سوخت و ساز) و احساس سیری را افزایش می‌دهد. به همین علت می‌تواند در رژیم کاهش وزن گنجانده شود.

ماست همانند سایر لبنیات منبع خوب کلسیم به شمار می‌رود. کلسیم در حفظ سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها نقش اساسی دارد. در مطالعه انجام شده بر روی سالمندان مشاهده شد که مصرف ماست با افزایش تراکم استخوان در ناحیه لگن و کاهش قابل توجه پوکی‌استخوان همراه است.