طرز تهیه:
• ابتدا ترخینه را 1 تا 2 ساعت با کمی آب خیس کنید تا خوب باز شود (ترخینه را میتوان از عطاریها تهیه کرد).
• سبزی آش را پاک کرده، به خوبی شسته و سپس خرد کنید. حبوبات شامل لوبیاچیتی و نخود را چند ساعت خیس کنید. سپس آب آن را دور ریخته و با کمی آب بپزید.
• آب یا دوغ را داخل قابلمه بریزید. در مرحله بعد ترخینه را به آن اضافه کنید. تا زمانی که دوغ به جوش آید آن را مرتب هم بزنید. سپس اجازه دهید کاملاً ترخینه بپزد.
• بعد از این مرحله حبوباتی که از قبل پخته شدهاند و سبزی آش (شامل گشنیز، جعفری، اسفناج و تره) را به محتویات قابلمه اضافه کنید.
• پیاز را پوست کنده، شسته و خرد کنید. در داخل ماهیتابه کمی روغن ریخته و پیاز را در آن سرخ کنید.
• بعد از آن که سبزی کمی پخت پیاز سرخ شده و به مقدار دلخواه زردچوبه، نمک و فلفل اضافه کنید. سپس زیر شعله را کم کرده و اجازه دهید با شعله کم آش جا بیفتد.
• بعد از اتمام پخت آش را در ظرف مورد نظر خود ریخته و روی آن را به دلخواه با مقداری نعناع داغ که از قبل آماده کردهاید تزیین کنید.
مروری کوتاه بر خواص مواد اولیه به کار رفته در آش ترخینه:
• خواص پیاز:
پیاز یک سبزی کم کالری اما غنی از مواد معدنی و ویتامین است. این سبزی با داشتن خاصیت آنتیاکسیدانی در تقویت سیستم ایمنی بدن، تولید کلاژن، ترمیم بافتها و ... نقش دارد. آنتیاکسیدانها ترکیباتی هستند که التهاب بدن، چربیهای خون و در نتیجه خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش میدهند.
پیاز حاوی یک فلاونوئید با خاصیت آنتیاکسیدانی به نام کوئرستین است که میتواند التهاب را کاهش داده و از طریق کاهش فشارخون از ابتلا به بیماری قلبی پیشگیری نماید. در مطالعهای مصرف روزانه 162میلیگرم عصاره پیاز که سرشار از کوئرستین است میزان فشارخون را به طور چشمگیری کاهش داد.
پیاز حاوی 25 فلاونوئید مختلف است که همگی دارای خاصیت آنتیاکسیدانی هستند. پیاز قرمز دارای نوعی فلاونوئید به نام آنتوسیانین است. تحقیقات نشان داده دریافت این ترکیب با کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی مرتبط است.
پیاز همانند سیر جزء سبزیجات خانواده آلیوم است. وجود این سبزی در رژیم غذایی روزانه خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش میدهد.
مصرف پیاز با کاهش 15 درصدی احتمال ابتلا به سرطان کولورکتال (سرطان روده بزرگ و رکتوم) مرتبط است. با توجه به شواهد علمی به دست آمده خاصیت ضدسرطانی پیاز از وجود ترکیبات گوگردی و فلاونوئیدهای در آن ناشی میشود.
پیاز حتی در کنترل دیابت و حفظ سلامت استخوانها نیز موثر است. مشاهده شده مصرف روزانه 100 گرم پیاز قرمز خام بعد از 4 ساعت قند خون را حدود 40 میلیگرم در دسیلیتر کاهش میدهد. مصرف منظم این سبزی توسط زنان سالمند با کاهش 20 درصدی احتمال شکستگی استخوان ران همراه است.
• خواص لوبیاچیتی:
یک لیوان لوبیاچیتی پخته دارای 15/4 گرم پروتئین و 15/4 گرم فیبر است. 74 درصد نیاز روزانه به ویتامین B9 (فولات)، 39 درصد نیاز روزانه به منگنز، 29 درصد نیاز روزانه به مس و 22 درصد نیاز روزانه به ویتامین B1 (تیامین) با مصرف یک لیوان از آن تامین میشود.
بالا بودن کلسترول خون میتواند احتمال ابتلا به بیماری قلبی - عروقی (CVD) را افزایش دهد. محققان در مطالعهای مشاهده کردند در افرادی که هر روز نصف لیوان لوبیاچیتی مصرف میکردند میزان کلسترول خون به طور چشمگیری پایینتر بود.
• خواص نخود:
نخود یکی از منابع غذایی حاوی پروتئین و فیبر به شمار میرود. میزان پروتئین و فیبر موجود در یک لیوان نخود پخته به ترتیب 14/5 گرم و 12/5 گرم است. سایر مواد غذایی موجود در نخود عبارتند از: ویتامین B9 (فولات)، منگنز، مس و آهن.
در مورد خواص نخود گفته میشود که میتواند به درمان چاقی، کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی و سرطان کمک کند. مصرف این ماده غذایی میزان کلسترول تام و کلسترول بد (LDL) را در خون کاهش میدهد.
در برخی مطالعات مشاهده شده که نخود به بهبود عملکرد روده و کاهش باکتریهای مضر موجود در آن کمک میکند.
• خواص زردچوبه:
ماده مهمی که خواص زردچوبه از آن ناشی میشود کورکومین نامیده میشود. کورکومین میتواند خطر ابتلا به سرطان کولون (سرطان روده بزرگ) و بیماری آلزایمر را کاهش دهد.
• خواص نعناع:
نعناع در رفع حالت تهوع نقش دارد. حتی بوی ناشی از این سبزی میتواند به بهبود این مشکل گوارشی کمک کند. جویدن نعناع تازه یا نوشیدن چای نعناع نیز میتواند تاثیر قابل توجهی در بهبود تهوع داشته باشد.
نعناع به بهبود مشکل نفخ کمک میکند، اما مصرف آن به افرادی که به سوزش سر دل یا ریفلاکس مبتلا هستند توصیه نمیشود.
ارزش غذائی برای یک نفر | |
---|---|
انرژی (کیلوکالری) | 388 |
مجموع کربوهیدرات (گرم) | 52 |
قند (گرم) | 5 |
مجموع چربی (گرم) | 12 |
چربی اشباع (گرم) | 1 |
پروتئین (گرم) | 18 |
مواد مورد نیاز برای 4 نفر | |
---|---|
آب یا دوغ غلیظ | 1 لیتر |
نخود، پخته | 1 لیوان |
لوبیاچیتی، پخته | 1 لیوان |
سبزی آش، خرد شده | 3 لیوان |
ترخینه | 3 عدد |
پیاز، سرخ شده | 2 قاشق غذاخوری |
زردچوبه | 1 قاشق چایخوری |
نعناع داغ | 2 قاشق غذاخوری |
نمک و فلفل | به میزان لازم |