میزان بیماری قلبی و اهمیت آن در دیابتی ها
بیماری قلبی در افراد مبتلا به دیابت شایع است. در حقیقت بر طبق مطالعات انجام شده در آمریکا بیماری قلبی و سکته قلبی مسوول ۶۰- ۷۵ درصد مرگها در بین افراد دیابتی می باشد. درافراد مبتلا به دیابت ریسک ابتلا به بیماری های قلبی بیشتر می باشد و این حالت در دیابت نوع ۲ نیز مرسوم تر است.
مطالعه تحقیقی فرامینگام یکی از اولین مشاهداتی بود که نشان می داد افراد دیابتی بیشتر از افراد غیر دیابتی ، مستعد ابتلاء به بیماری های قلبی هستند. مطالعه فرامینگام به منظورتعیین عوامل خطر پیشرفت بیماری قلبی، گروه هایی از افراد از جمله افراد دیابتی را بررسی کرد. این مطالعه نشان داد اختلالاتی که از چند جنبه سلامتی را تهدید می نمایند (از جمله بیماری دیابت)، احتمال پیشرفت بیماری قلبی را افزایش می دهند. متاسفانه باید اذعان نمود در افراد مبتلا به دیابت، حتی اگر قند خون کنترل شود میزان خطر ابتلا به حملات قلبی افزایش می یابد ولی این خطر در صورت عدم کنترل قند خون به مراتب بالاتر خواهد بود.
به غیر از بیماری دیابت ، دیگر مشکلاتی که با بیماری های قلبی همراه می باشند شامل: فشار خون بالا، سیگار کشیدن، سطوح کلسترول بالا و سابقه خانوادگی بیماری قلبی زودهنگام می باشند. هر قدر که فردی عوامل خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری قلبی را داشته باشد، شانس پیشرفت بیماری های قلبی و بدنبال آن مرگ ناشی از بیماری قلبی در وی افزایش خواهد یافت. در افراد دیابتی نیز اگر یک فرد ریسک فاکتورهای بیشتری برای بیماری قلبی داشته باشد شانس مرگ ناشی از بیماری قلبی نیز افزایش خواهد یافت. در هر حال متاسفانه احتمال مرگ افراد دیابتی از بیماری های قلبی نسبت به افراد غیر دیابتی به میزان قابل توجهی بالاتر است.
بنابراین هنگامی که شخصی با یکی از ریسک فاکتورهای بیماری قلبی (مثلا فشار خون بالا) دارای شانس معینی برای مرگ ناشی از بیماری های قلبی می باشد، در فرد دیابتی با همان ریسک فاکتور، شانس مرگ ۲-۴ برابر بیشتر می باشد. برای مثال یک مطالعه بالینی نشان داد: در افراد دیابتی ای که هیچ یک از ریسک فاکتورهای دیگر بیماری های قلبی را ندارند، شانس مرگ ناشی از بیماری قلبی ۵ برابر بیش از افراد غیر دیابتی می باشد.
مطالعه بالینی دیگری نیز نشان داد افراد دیابتی (صرف نظر از دیگر ریسک فاکتورهای بیماری قلبی) نسبت به افراد غیر دیابتی که در گذشته سابقه حمله قلبی را نیز داشته اند، بیشتر محتمل است که مستعد ابتلا به حمله قلبی گردند.
بر همین اساس متخصصین دیابت و قلب پیشنهاد می کنند که افراد دیابتی می بایست به مانند افرادی که سابقه حمله های قلبی را داشته اند، در بهبود ریسک فاکتورهای بیماری قلبی پرتلاش باشند، چرا که هم استعداد بیشتری در ابتلا به حمله قلبی دارند و هم میزان مرگ و میر در بیماران دیابتی دچار بیماری قلبی بالاتر خواهد بود.
علت بیماری قلبی در افراد دیابتی چیست؟
شایع ترین علت بروز بیماری قلبی در یک فرد دیابتی ، سخت شدن شریان های کرونر و یا آترواسکلروزیس می باشد، که این امر ناشی از تجمع کلسترول در رگ هایی که مسوول رساندن غذا و اکسیژن به قلب هستند (شریان های کرونر)، می باشد. نتایج بدست آمده از پژوهشهای انجام شده حاکی از آنست که در دیابتی های نوع ۲ شروع تجمع کلسترول در دیواره رگها، اغلب قبل از افزایش قند خون می باشد. به عبارتی دیگر معمولا حتی قبل از تشخیص بیماری دیابت نوع۲ ،زمینه های بیماری قلبی پایه گذاری می شود. وقتی پلا ک های کلسترول شکسته و از هم گسیخته گردند، این امر می تواند منجر به ایجاد لخته خون در رگ و مسدود کردن جریان خون در رگهای خونرسان قلب گردد که در نهایت منجر به یک حمله قلبی خواهد شد.
مشابه پروسه مذکور می تواند در دیگر شریان های بدن نیز اتفاق بیفتد که می تواند منجر به کاهش خونرسانی به مغز و سکته مغزی گشته و یا منجر به کاهش خون رسانی به پاها، دست ها، بازوها گردد که سبب بیماری های عروق محیطی می گردند.
بر همین اساس نه تنها در افراد دیابتی خطر حمله قلبی و انفارکتوس قلبی بالا می باشد، بلکه همچنین خطر ابتلا به نارسایی قلبی نیز در آنان بالا می باشد . نارسایی قلبی یک وضعیت بالینی جدی است که در آن قلب نمی تواند خون را به میزان کافی و مورد نیاز برای فعالیتهای بدن پمپاژ کند. این وضعیت در نهایت منجر به تجمع مایع در ریه ها می گردد که موجب تنگی نفس می گردد و یا ممکن است مایع در بخش های دیگر بدن (به ویژه پاها) تجمع یابد و ایجاد تورم و یا ادم در اندام تحتانی نماید.
علائم شایع حمله قلبی کدامند؟
با توجه به آثار سوء و غیر قابل جبران حمله قلبی علاوه بر پیشگیری از بروز این حملات، آشنایی با علائم شایع آن و تشخیص زودرس این حملات در بهبود فرد مبتلا نقش اساسی ایفا می نماید. برخی علایم یک حمله قلبی به شرح زیر است:
_تنگی نفس
_احساس غش و ضعف
_احساس سرگیجه
_عرق کردن غیر منتظره و شدید
_احساس درد در شانه ها، فک و بازوی چپ
_ احساس درد و فشار در قفسه سینه(به ویژه در طی فعالیت)
_حالت تهوع
همواره به یاد داشته باشید که هیچ کس بی جهت درد و یا دیگر نشانه های حمله قلبی را ندارد و این نکته به ویژه در مورد خانمها مصداق دارد. لذا نباید نسبت به این علائم و بویژه درد قفسه صدری به بهانه آن که ناشی از فشار عصبی است، بی توجهی نمود. لذا اگر شما هر یک از علایم مذکور را تجربه کردید می بایست با پزشک معالجتان تماس بگیرید و یا فورا به نزدیکترین مرکز اورژانس مراجعه کنید.
علاوه بر این، ذکر این نکته ضروری است که تا ۲۵ درصد از دیابتی ها که دچار حمله قلبی می شوند این حملات را حتی بدون درد خواهند داشت. این نوع حملات قلبی را "حمله قلبی ساکت" می نامند. اهمیت این نوع حمله قلبی علاوه بر نداشتن علائم واضح درد که می تواند به یک باره به صورت اورژانس در آید، آنست که این بیماران ۵ برابر بیشتر از سایر بیماران دیابتی می توانند حمله مجدد قلبی را تجربه نمایند.
همانطور که گفته شد افراد دیابتی علاوه بر استعداد بیشتر به حمله قلبی دارای شانس بیشتری برای ابتلا به گرفتگی عروق محیطی و عدم خونرسانی کافی به اندامها بویژه اندام تحتانی می باشند.
علایم بیماری های عروق محیطی به شرح زیر اند:
_احساس گرفتگی عضلانی د ر پاهایتان در هنگام راه رفتن ( لنگی های متناوب ) و یا احساس درد در قسمت های بالای ران و کفل
_ کف پای سرد
_کاهش و یا غیاب نبض در کف پا و ساق پا
_کاهش چربی زیر پوستی در قسمت های پایین تر ساق پا
_فقدان مو در قسمت های پایین ار ساق پا
درمان بیماری قلبی در افراد دیابتی به چه صورت است؟
بر حسب شدت بیماری قلبی ، گزینه های درمانی بسیاری برای درمان بیماری قلبی در افراد دیابتی وجود دارد. اما باید بدانیم مانند هر بیماری دیگری مهمترین اقدام درمانی پیشگیری از وقوع آنست. در درمان بیماری قلبی در دیابتی ها شیوه زندگی صحیح که شامل تغذیه سالم و فعالیت بدنی و کنترل وزن می باشد در کاهش قند خون و نیز پیشگیری و درمان حملات قلبی موثر خواهد بود. از جمله اقدامات موثر در درمان حملات قلبی در دیابتی ها:
- درمان با آسپرین: برای کاهش خطر ایجاد لخته های خون که منجر به حمله و یا سکته های قلبی می گردند.
- رژیم درمانی : کنترل انرژی دریافتی، محدود نمودن میزان دریافت قند ساده و نیز چربی های اشباع شده در کنترل دیابت و نیز پیشگیری از حملات قلبی موثر است.
- فعالیت بدنی : توصیه به فعالیت بدنی تنها به منظور کاهش وزن نیست، بلکه فعالیت بدنی منظم به بهبود قند خون، بهبود فشار خون، سطوح کلسترول وچربی خون و نیز به منظور کاهش چربی شکمی ( به عنوان یک ریسک فاکتوربیماری قلبی) کمک می نماید.
- دارودرمانی
- جراحی
درمان بیماری عروق محیطی به چه صورت است؟
بیماری عروق محیطی به صورت زیر درمان می گردد:
- شرکت کردن در برنامه های پیاده روی منظم: (۴۵ دقیقه فعالیت بدنی روزانه به همراه کمی استراحت در طی انجام این نوع فعالیت بر اساس میزان توانایی)
- استفاده از پوشش های مخصوص برای پاها
- آسپرین درمانی
- دارودرمانی
- ترک کردن سیگار
دارودرمانی دوز کم آسپرین، برای مردان و زنان دیابتی با سنین بیش از ۳۰ سال و با ریسک بالا برای ابتلاء به بیماری قلبی و بیماری عروق محیطی توصیه می شود. در مورد اینکه مصرف آسپرین برای شما مناسب است و یا خیر با پزشک معالجتان صحبت و مشورت نمایید چرا که اگر شما شرایط پزشکی خاصی داشته باشید ممکن است مصرف آسپرین به شما توصیه نگردد.
چگونه می توان از بروز بیماری قلبی در یک فرد دیابتی پیشگیری کرد؟
بهترین راه برای پیش گیری از بیماری قلبی این است که به خوبی از خودتان و بیماری دیابت تان مراقبت کنید:
- تا جایی که مقدور است قند خونتان را در سطح نرمال نگه دارید.
- اگر لازم است فشار خونتان را با دارو درمانی کنترل کنید . فشار خون هدف برای افراد دیابتی فشار خون کمتر از ۸۰/۱۳۰ می باشد.
- سطح کلسترول خونتان را تحت کنترل نگه دارید ، ممکن است برای نیل به این مقصود به دارودرمانی نیاز داشته باشید.
- اگر چاق هستید و یا اضافه وزن دارید وزنتان را کم کنید. کاهش کمتر از ده درصد از وزنتان در پیشگیری از حملات قلبی موثر است.
- با دکترتان مشورت کنید که آیا می باید روزانه آسپرین مصرف کنید و یا خیر.
- فعالیت بدنی منظم داشته باشید.
- از یک رژیم غذایی سالم قلبی که حاوی کربوهیدراتهای پیچیده و پر فیبر بجای مواد قندی ساده می باشد استفاده نمایید. علاوه بر این میزان نمک و چربی بویژه چربیهای اشباع شده را محدود نمایید.
- سیگار را ترک نمایید. سیگار در افزایش مقاومت به انسولین و نیز افزایش خطر ابتلا به دیابت و بویژه خطر حمله قلبی موثر می باشد.
