ویتامین D که به ویتامین نور آفتاب نیز شناخته می شود، در اثر تابش نور خورشید به پوست بدن تولید می شود. این ویتامین دارای دو فرم پیش ساز D3 و D2 می باشد که از نظر بیولوژیکی غیر فعال هستند و باید در کبد و کلیه ها به شکل فعال ۱و۲۵ دی هیدروکسی ویتامین D تبدیل شوند. مطالعات مختلف ارتباط بین کمبود ویتامین D و تشدید استئوپنیا، استئوپروز، ضعف عضلانی، شکستگی ها ، بیماری های خود ایمنی، بیماری های عفونی و بیماری های قلبی عروقی را نشان داده اند. هم چنین شواهدی مبنی برکاهش شیوع برخی انواع سرطان و دیابت نوع ۱ و ۲ بوسیله این ویتامین وجود دارند. مطالعه تازه ای در ایران اثرات ویتامین D بر کاهش توده چربی و بهبود شاخص های سلامت قلب را اثبات کرده است.
هدف از این مطالعه بررسی اثر مصرف مکمل ویتامین D3 بر شاخص های سلامت قلب و توده چربی بدن در زنان چاق می باشد و نتایج آن در British Journal of Nutrition منتشر گردیده است.
این مطالعه در تهران انجام شد و ۷۷ زن چاق و دارای اضافه وزن سالم با میانگین سنی ۳۸ سال در آن شرکت داشتند. به طور تصادفی آنها به دو گروه دریافت کننده مکمل ویتامین D3 (IU 1000 یا ۲۵ میکروگرم )و پلاسیبو برای مدت ۱۲ هفته تقسیم شدند. فشار خون، لیپوپروتئین های سرم و آپو لیپوپروتئین های سرم و شاخص های آنتروپومتری در این افراد اندازه گیری می شد. دریافت رژیمی نیز بوسیله یادآمد ۲۴ ساعته و پرسشنامه بسامد خوراک ارزیابی شد.
نتایج نشان داد در گروه ویتامین D ، HDL افزایش و در گروه پلاسیبو این نوع چربی مفید خون کاهش داشت. هم چنین دریافت روزانه IU 1000 ویتامین D3 با افزایش LDL کلسترول همراه بود اما یافته ها نشان داد که فرم LDL در این گروه آثار آتروژنیک کمتری از گروه پلاسیبو نشان میدهد. تاثیرات مثبتی از دریافت روزانه مکمل ویتامین D3 بر سطح apoA-1 و نسبت LDL کلسترول بر apoB-100 در این زنان دیده شد. بعلاوه در گروه ویتامین D به طور معنادار توده چربی بدن کاهش یافت.
نکته عملی: دریافت کافی ویتامین D در تمام افراد و گروه های سنی برای سلامت بدن ضروری است و از آنجا که تابش نور خورشید در فصول مختلف سال و در مناطق مختلف متفاوت است به نظر میرسد بهترین روش برای بالا بردن دریافت ویتامین D ، مکمل های رژیمی و غذاهای غنی شده باشد.
منبع:
FirstView Article : pp 1-8 British Journal of Nutrition,2012
