امروزه مصرف مکملهای ویتامینی و مواد معدنی در میان قشر وسیعی از افراد جامعه امری رایج شده است. از آن گذشته غنی سازی مواد غذایی با برخی ویتامین ها یا مواد معدنی در سطح کشوری انجام می گیرد. اما اینکه مصرف طولانی مدت این مواد از طریق مکمل یا غنی سازی برای سلامتی افراد خطری در پی دارد یا نه سوالی است که ذهن بسیاری از محققان را به خود مشغول کرده است. برای مثال غنی سازی آرد با اسیدفولیک به منظور پیشگیری از بروز نقائص سیستم عصبی (اسپینابیفیدا)در برخی از کشورها انجام می شود اما در برخی کشورها، به دلیل عدم اطمینان از اثرات احتمالی آن در افزایش احتمال ابتلا به سرطان انجام نمی گیرد.
به منظور ارائه پاسخ به این پرسش مطالعه ای توسط محققین انگلیسی انجام گرفته است تا طی آن اثرات مکمل یاری اسید فولیک در دوز های بالاتر نسبت به غنی سازی، بر بروز و پیشروی سرطان بررسی شود. نتایج حاصل از این مطالعه در سال ۲۰۱۲ در مجله The Lancet منتشر شده است.
طی این مطالعه محققین اطلاعات مربوط به تمامی کارآزمایی های بالینی که تا سال ۲۰۱۱ در مورد اثر مکمل یاری اسید فولیک بر بروز و پیشرفت سرطان انجام گرفته بود را جمع آوری نمودند و مورد بررسی قرار دادند. در نهایت اطلاعات ۵۰۰۰۰ نفر در دو گروه تقسیم بندی شد. گروه اول شامل کسانی بودند که به آنها مکمل اسید فولیک داده شده بود در حالیکه در گروه دوم از دارونما استفاده شده بود.
نتایج این متا آنالیز نشان داد که احتمال ابتلا به سرطان یا پیشروی بیماری در افرادی که هر روز و به مدت حداقل ۵ سال مکمل اسید فولیک دریافت کرده اند، نسبت به اعضای دیگر مطالعه که دارونما مصرف کرده اند تفاوت معناداری نداشته است و به نظر نمی رسد مصرف کوتاه مدت مکمل اسید فولیک، احتمال ابتلا به سرطان را به طور قابل ملاحظه ای افزایش دهد. به طوریکه در افرادی که اسید فولیک دریافت می کرده اند ابتلا به سرطان ۷/۷% و افرادی که دارونما دریافت می کرده اند این رقم ۳/۷% گزارش شده بود. همچنین اثر دریافت مکمل اسیدفولیک بر پیشرفت هر نوع سرطان اعم از سرطان پروستات، کولون، ریه یا سینه ناچیز است. همچنین هیچ افزایش قابل ملاحظه ای در بروز کلی سرطان در افرادی که مصرف مکمل اسید فولیک در آنها بیش از مقدار میانگین بوده است دیده نشد. در واقع طی این مطالعه هر دو فرضیه در مورد موثر بودن مکمل اسید فولیک در پیشگیری از سرطان یا افزایش احتمال ابتلا به آن رد شد.
البته باید مطالعات بیشتری صورت گیرد تا مشخص شود که آیا مصرف طولانی مدت تر مکمل اسید فولیک آثار مفید یا مضری در بروز یا پیشرفت سرطان دارد یا خیر؟
نکته عملی: نتایج این مطالعه به افرادی که به طور کوتاه مدت مکمل اسید فولیک دریافت کرده اند اطمینان می دهد که مصرف اسید فولیک چه از طریق غنی سازی مواد غذایی و چه از طریق مکمل ، اقدامی امن وبی خطر است. اما در هر حال افراد باید سعی نمایند در درجه اول احتیاجات بدن خود را از طریق داشتن الگوی غذایی سالم و مواد غذایی تازه و متنوع تامین نمایند و مکمل های غذایی را جایگزینی برای غذا ندانند.
منبع:
Roberte Clarke et al”Effects of folic acid supplementation on overall and site-specific cancer …“the lancet,2012
