قهوه حاوی کافئین و آنتیاکسیدان است. نتایج برخی تحقیقات نشان داده این نوشیدنی علاوه بر افزایش هوشیاری احتمالاً میتواند در موارد زیر نیز مفید باشد:
۱. برخی تحقیقات نشان دادهاند که مصرف بیش از ۳ فنجان از این نوشیدنی در روز خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش میدهد.
۲. شواهدی وجود دارد که نشان میدهد مصرف نوشیدنیهای حاوی کافئین (مانند چای و قهوه) خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را کاهش میدهد. مردان با مصرف روزانه ۳ تا ۴ فنجان و زنان با مصرف ۱ تا ۳ فنجان از این نوشیدنیها میتوانند از این فواید بهرهمند شوند. البته در افرادی که سیگار میکشند این فواید مشاهده نمیشود.
۳. دریافت روزانه حداقل ۲ فنجان از این نوشیدنی خطر بروز سنگ کیسه صفرا را کاهش میدهد.
۴. نوشیدن روزانه ۶ فنجان از این نوشیدنی به طور معنیداری خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش میدهد.
عوارض
به طور کلی، نوشیدن قهوه (بدون شکر) برای اغلب افراد بیخطر است. اما مصرف بیش از ۶ فنجان از این نوشیدنی میتواند سبب بروز علائمی مانند اضطراب یا آشفتگی شود. همچنین اگر این نوشیدنی حاوی کافئین در مقادیر زیاد مصرف شود ممکن است در بروز بیخوابی، عصبانیت، تهوع و استفراغ، افزایش ضربان قلب و تنفس و سردرد نقش داشته باشد.
نوشیدن قهوه فیلتر نشده ممکن است کلسترول تام و کلسترول بد (LDL) را افزایش دهد. این امر میتواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را بالا ببرد. در برخی مطالعات مشاهده شده ترکیبات روغنی موجود در این نوشیدنی، از جمله کفستول و کاوئول، با افزایش کلسترول مرتبط هستند. استفاده از فیلتر در تهیه این نوشیدنی میزان این ترکیبات را کاهش میدهد. با این حال، در افرادی که هم اکنون به بیماری قلبی مبتلا هستند مصرف بیش از ۵ فنجان از این نوشیدنی در طی روز توصیه نمیشود.
دریافت روزانه حداکثر ۲۰۰ میلیگرم کافئین (حدود ۲-۱ فنجان قهوه) برای زنان باردار بیخطر است. اما دریافت بیش از این مقدار خطر سقط جنین، زایمان زودرس و وزن کم نوزاد در زمان تولد را افزایش میدهد. کافئین در چای، نوشابهها، نوشیدنیهای انرژیزا و شکلات نیز یافت میشود. مصرف این نوشیدنی در حد ۱ تا ۲ فنجان در روز برای زنان شیرده و فرزندانشان بیخطر است. اما اگر بیش از این مقدار مصرف شود میتواند سبب تحریکپذیری و اختلال خواب شیرخوار شود.
کافئین موجود در این نوشیدنی، به خصوص اگر در مقادیر زیاد مصرف شود، میتواند اسهال، علائم سندرم روده تحریکپذیر (IBS)، اضطراب و اختلالات خونریزی دهنده را تشدید کند. همچنین سبب افزایش فشار داخل چشم در مبتلایان به گلوکوم (آب سیاه) میشود. این افزایش فشار ۳۰ دقیقه پس از مصرف شروع شده و حداقل ۹۰ دقیقه طول میکشد.
اگرچه این نوشیدنی خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را در افراد سالم کاهش میدهد، اما تاثیر آن بر بیماران مبتلا به دیابت میتواند متفاوت باشد. بنابراین، توصیه میشود مبتلایان به دیابت قبل و ۱ تا ۲ ساعت بعد از مصرف این نوشیدنی قند خون خود را اندازهگیری نمایند. در صورتیکه نوسان شدیدی در قند خون آنها رخ نداد، میتوانند از این نوشیدنی به صورت تلخ استفاده کنند.
دریافت کافئین میتواند سبب افزایش فشارخون در مبتلایان به پرفشاری خون شود. البته این اثر در افرادی که به طور مرتب از قهوه استفاده میکنند کمتر دیده میشود. با این حال، توصیه میشود این بیماران برای بررسی تاثیر این نوشیدنی قبل و بعد از مصرف فشارخون خود را اندازهگیری کنند.
دریافت کافئین میتواند مقدار کلسیم دفع شده از طریق ادرار را افزایش دهد. این امر سبب تضعیف استخوانها میشود. اگر به پوکی استخوان مبتلا هستید مصرف کافئین را به ۳۰۰ میلیگرم در روز (حدود ۲ فنجان قهوه) محدود کنید.
تداخلات دارویی
مصرف همزمان این نوشیدنی با آلندرونات جذب این دارو را در بدن کاهش میدهد. بنابراین، مصرف این نوشیدنی با آلندرونات باید با ۲ ساعت فاصله انجام شود.
مصرف همزمان این نوشیدنی با افدرین، کلوزاپین، قرصهای حاوی استروژن، فلووکسامین، لووتیروکسین، لیتیوم، فنیلپروپانولامین، تئوفیلین، وراپامیل، داروهای ضدافسردگی مانند فنلزین، داروهای ضدانعقاد خون مانند وارفارین، هپارین و آسپرین و برخی آنتیبیوتیکها مانند سیپروفلوکساسین و نورفلوکساسین تداخل دارد. بنابراین، اگر از این داروها استفاده میکنید از مصرف همزمان آنها با این نوشیدنی اجتناب کرده و میزان مصرف این نوشیدنی حاوی کافئین را به تدریج کاهش دهید.
تانین موجود در این نوشیدنی با برخی داروها تداخل دارد. بنابراین ۱ ساعت قبل و ۲ ساعت بعد از مصرف فنوتیازین، هالوپریدول، پروکلرپرازین، کلرپرومازین، تیوریدازین و تریفلوپرازین و داروهای ضدافسردگی مانند آمیتریپتیلین و ایمیپرامین از مصرف این نوشیدنی خودداری نمایید.