بیماری مالتیپل اسکلروزیس (MS) می تواند موجب آتروفی هایپوکمپ ( محلی مربوط به یادگیری و حافظه در مغز) و در نهایت اختلال در حافظه شود. حدود ۵۰ درصد از بیماران مبتلا به MS از نقص در حافظه که می تواند بر روی کیفیت زندگی شان اثرات منفی داشته باشد، رنج می برند. در حال حاضر هیچ درمان ویژه ای چه از لحاظ دارویی یا رفتاری برای بهبود حافظه در این بیماران وجود ندارد. فعالیت ورزشی هوازی می تواند موجب پیشبرد نوروژنز (عصب زایی) در هایپوکمپ حیوانات شود. هدف از این مطالعه ارزیابی اثر فعالیت ورزشی هوازی بر حجم، عملکرد هایپوکمپ و حافظه در بیماران مبتلا به MS بود.
این پژوهش از نوع پایلوت بود و در آن دو بیمار مبتلا به MS با اختلال در حافظه و تعادل، در دو گروه فعالیت ورزشی هوازی (دوچرخه ثابت) و فعالیت ورزشی غیر هوازی (کشش) قرار گرفتند. به منظور ارزیابی تغییرات حجم، عملکرد هایپوکمپ و حافظه در حالت پایه از تکنیک MRI استفاده شد. آزمودنی ها به مدت ۳ ما، ۳ روز در هفته و ۳۰ دقیقه به فعالیت ورزشی پرداختند. آزمودنی گروه فعالیت ورزشی هوازی روزی ۳۰ دقیقه بر روی دوچرخه به فعالیت ورزشی می پرداخت. میزان مقاومت دوچرخه بر اساس سطح آمادگی اولیه آزمودنی و با پیشرفت آن در طی دوره پژوهش افزایش یافت. آزمودنی گروه کششی هم درطی دوره پژوهش، یک سری از تمرینات کششی مربوط بیماران MS را انجام داد.
یافته های حاصل از این مطالعه نشان داد که فعالیت ورزشی هوازی موجب افزایش ۵/۱۶ درصدی حجم هایپوکمپ و افزایش ۷/۵۳ درصدی حافظه شد. علاوه بر این، عملکرد هایپوکامپ نیز پس از دوره پژوهش در گروه فعالیت ورزشی هوازی افزایش یافت. فعالیت ورزشی غیرهوازی اثر قابل توجهی بر روی حجم هایپوکمپ (۸/۲ درصد) یا حافظه ( ۰ درصد) و عملکرد هایپوکمپ نشان نداد.
این مطالعه اولین پژوهشی است که اثر فعالیت ورزشی هوازی را بر افزایش حجم هایپوکمپ و عملکرد حافظه نشان می دهد. بر اساس نتایج این مطالعه محققین نتیجه گیری کردند که می توان از فعالیت ورزشی هوازی به عنوان یک شیوه درمانی برای بهبود علایم اختلال حافظه در بیماران مبتلا به MS بهره مند شد.
نکته عملی: فعالیت ورزشی هوازی، یک روش ارزان و درعین حال با بهره وری زیاد، قابل دسترس و طبیعی است که هیچ عوارض جانبی را برای بیماران MS ندارد و می تواند به عنوان یک راهبرد درمانی برای بیماران MS نه تنها در زمینه نقص در حافظه، بلکه سایر موارد مربوط به سلامتی این بیماران نیز در نظر گرفته شود.
منبع:
V. M. Leavitt, et al. Aerobic exercise increases hippocampal volume and improves memory in multiple sclerosis: Preliminary findings. Neurocase. 2013
