تعریف، علائم و تظاهرات همراه بیماری
سندروم تخمدان پلی کیستیک یکی از بیماری های شایع در دوران باروری است که به دلیل عوارضی که در ظاهر فرد ایجاد می نماید و نیز به دلیل اختلالات در باروری خانم ها مورد توجه قرار می گیرد. ولی باید ذکر کرد که این بیماری عوارض سیستمیک هم به دنبال دارد که باید کنترل گردد.
تعریف
سندرم تخمدان پلی کیستیک شایع ترین اختلال هورمونی در میان زنان در سنین باروری است. نامگذاری این سندروم به دلیل وجود تخمدان های بزرگ محتوی تعداد زیادی کیست کوچک (در اغلب زنان مبتلا و نه در همه) است که در لایه بیرونی هر تخمدان قرار گرفته است.
قاعدگی های نا منظم، رشد موهای زاید، جوش های پوستی(آکنه) و چاقی در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک مشاهده می شود. این عارضه می تواند در نوجوانی با دوره های قاعدگی نامنظم مشخص گردد یا این که بعد ها به دنبال افزایش وزن یا مشکل در باروری تشخیص داده شود. علت دقیق سندرم تخمدان پلی کیستیک هنوز ناشناخته است. زنان مبتلا ممکن است به دلیل مشکلات به وجود آمده در تخمک گذاری، برای باردار شدن با مشکل مواجه شوند. تشخیص زود هنگام و شروع درمان می تواند به پیشگیری عوارض طولانی مدت آن مثل دیابت نوع ۲، بیماری های قلبی و سکته کمک کند.
علائم
علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک اغلب بلافاصله بعد از اولین دوره قاعدگی شروع می شود. در پاره ای از موارد نیز در سال های بعدی باروری، به دلیل افزایش تدریجی وزن رخ می دهد. علائم آن، هم از لحاظ شدت و هم از لحاظ نوع آن، از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
پزشک شما برای تشخیص به دنبال حداقل دو نشانه از نشانه های زیر است:
این امر یکی از شایع ترین مشخصات این بیماری است. منظور از قاعدگی های غیر معمول، فاصله بیش از ۳۵ روز بین دو قاعدگی، کمتر از ۸ دوره قاعدگی در یک سال، عدم قاعدگی برای ۴ ماه یا بیشتر و وقوع قاعدگی با تاخیر که ممکن است همراه با خونریزی خیلی کم یا شدید باشد، است.
سطوح بالای هورمون های مردانه(آندروژن ها) می تواند سبب ایجاد علائم ظاهری مثل رشد موهای زاید در صورت و بدن(هیرسوتیسم)، ایجاد آکنه در بزرگسالی یا آکنه های شدید در نوجوانی و طاسی با الگوی مردانه شود.
علائم ناشی از آندروژن بالا می تواند بر اساس نژاد فرد متفاوت باشد. پس شما بسته به زمینه نژادی ممکن است این علائم را نشان دهید یا خیر. مثلا زنان نژاد آسیایی یا اروپای شمالی ممکن است تظاهرات متفاوت را بروز دهند.
با کمک سونوگرافی می توان تخمدان های بزرگ حاوی تعداد زیادی کیست کوچک را مشخص کرد. اما برخلاف آن چه از نام آن پیداست، تنها با وجود تخمدان های پلی کیستیک نمی توان تشخیص قطعی داد.
برای تشخیص قطعی سندرم تخمدان پلی کیستیک وجود دوره های قاعدگی نامنظم یا علائم ناشی از میزان آندروژن بالا نیز لازم است. ممکن است برخی از زنان با وجود تخمدان های پلی کیستیک در سونوگرافی به سندروم تخمدان پلی کیستیک مبتلا نباشند. از طرف دیگر نیز ممکن است در بعضی از افراد مبتلا به این سندروم، تخمدان ها در سونوگرافی طبیعی باشند.
تظاهرات همراه با سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
* ناباروری
زنان مبتلا به PCOS ممکن است به دلیل کمبود تخمک گذاری، در باردار شدن با مشکل مواجه شوند. بد نیست بدانید که این بیماری شایع ترین دلیل ناباروری در زنان است.
در حدود نیمی از زنان مبتلا به PCOS چاق هستند. در مقایسه با زنان هم سن که سندرم تخمدان پلی کیستیک ندارند، زنان مبتلا، احتمال بیشتری دارد که دچار اضافه وزن یا چاقی باشند.
بسیاری از زنان مبتلا به PCOS، دچار مقاومت به انسولین هستند که این امر توانایی بدن برای استفاده ی بهینه از انسولین جهت تنظیم قند خون را مختل می کند. این موضوع می تواند سبب بالا رفتن قند خون و در نتیجه دیابت نوع ۲ گردد. نام دیگر پیش دیابت، اختلال در تحمل گلوکز است.
یک اصطلاح پزشکی است که به وجود پوست مخملی و تیره بر روی پشت گردن، زیر بغل، اعضای تناسلی خارجی و زیر پستان ها اطلاق می شود. وجود این شرایط در پوست یکی از نشانه های مقاومت به انسولین است.
چه هنگام باید به پزشک مراجعه کرد؟
تشخیص و درمان زودهنگام سندرم تخمدان پلی کیستیک می تواند به کاهش ابتلا به عوارض بلند مدت آن مثل دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، بیماری های قلبی و سکته کمک کند.
اگر قاعدگی های نامنظم مثل تاخیر در قاعدگی یا قطع آن و موهای زاید روی بدن یا صورت یا آکنه دارید با پزشک خود مشورت کنید.
* آکانتوز سیاه (Acanthosis nigricans)
* پیش دیابت یا دیابت نوع ۲
*چاقی
* تخمدان های پلی کیستیک
* افزایش آندروژن ها یا هورمون های مردانه
* قاعدگی های نامنظم
