امروزه آلودگی محیطی و به خصوص آلودگی هوا بسیاری از کشورهای جهان را تحت تاثیر قرار داده است. مواجهه با آلاینده‌های مختلف در بروز بسیاری از بیماری‌ها، از جمله دیابت، چاقی و بیماری قلبی – عروقی نقش دارد. ما از طریق هوا و آب با آلاینده‌ها در تماس هستیم. این مواد تقریباً بر تمام اندام‌های بدن اثر می‌گذارند. به طوریکه نه تنها می‌توانند سبب بروز التهاب در یک اندام شوند، بلکه ممکن است با اثر بر کل سیستم متابولیکی، عروقی و ایمنی بدن خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف را افزایش دهند.
سبک زندگی ناسالم می‌تواند امکان بروز بیماری را در افرادی که با آلاینده‌ها در تماس هستند، افزایش دهد. بنابراین، دستیابی به یک سبک زندگی سالم بسیار اهمیت دارد. نتایج یک مطالعه نشان داده در افرادی که خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب در آن‌ها از نظر ژنتیکی بالا است، پیروی از سبک زندگی سالم (داشتن وزن مناسب، عدم استعمال سیگار، فعالیت بدنی منظم و رژیم غذایی سالم) خطر ابتلا به این بیماری را حدود ۵۰ درصد کاهش می‌دهد. از آنجاکه تغذیه بخش مهمی از زندگی را تشکیل می‌دهد درک اینکه این عامل چگونه می‌تواند روی سلامتی انسان تاثیر بگذارد، ضروری است.
تغذیه و آلودگی هوا
تحقیقات نشان داده انتخاب‌های غذایی ناسالم می‌تواند التهاب و استرس اکسیداتیوی را که به علت وجود آلاینده‌ها در بدن ایجاد شده، تشدید کند. به عنوان مثال، مصرف بیش از حد غذاهای فرآوری شده در بروز التهاب‌هایی که با آلاینده‌ها مرتبط هستند، نقش دارد. از سوی دیگر، مواد غذایی فرآوری شده و پرچرب معمولاً فاقد مواد مغذی هستند. این امر سبب افزایش التهاب و استرس اکسیداتیو در بدن می‌شود. در این میان برخی نکات که می‌توانند اثرات ناشی از آلودگی را کاهش دهند عبارتند از:
• رژیم غذایی غنی از اسید چرب امگا ۳ به علت داشتن خاصیت ضدالتهابی می‌تواند اثرات مخرب و سمی ناشی از آلودگی هوا را کاهش دهد. از منابع غذایی امگا ۳ می‌توان به ماهی و مغزها اشاره کرد.
• رزوراترول نوعی پلی‌فنول است که به مقدار فراوان در انگور، انواع توت و سایر گیاهان یافت می‌شود. با توجه به نتایج تحقیقات انجام شده این ترکیب استرس اکسیداتیو را کاهش داده و احتمالاً می‌تواند از بروزدیابت نوع ۲ که با آلودگی هوا مرتبط است، پیشگیری نماید. اپی‌گالوکاتچین گالات موجود در چای سبز نیز توانایی کاهش التهاب قلب و عروق و سمیت مرتبط با آرسنیک را دارد.
• ویتامین C و ویتامین E دو آنتی‌اکسیدان هستند که اولی در بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات (فلفل دلمه‌ای، بروکلی، سبزیجات برگ سبز و مرکبات) و دومی در روغن‌های گیاهی و مغزها یافت می‌شوند. این دو ویتامین قادر هستند استرس اکسیداتیو را در بدن کاهش دهند.
• نتایج تحقیقی که بر روی بیش از نیم میلیون نفر انجام شده نشان می‌دهد پیروی از رژیم غذایی مدیترانه‌ای که سرشار از میوه، سبزی، غلات کامل، حبوبات، ماهی و روغن زیتون است احتمال مرگ ناشی از بیماری قلبی – عروقی را در کسانی که در هوای آلوده قرار دارند، کاهش می‌دهد. رژیم غذایی مدیترانه‌ای حاوی مقادیر زیادی آنتی‌اکسیدان است.
ویتامین D و آلودگی هوا
کمبود ویتامین D در بروز مشکلات استخوانی و بیماری قلبی – عروقی نقش دارد. آلودگی هوا می‌تواند اثر منفی بر وضعیت ویتامین D بدن داشته باشد.
ویتامین D به کمک اشعه ماوراءبنفش نور خورشید در پوست ساخته می‌شود. این ویتامین در تعداد کمی از غذاها (ماهی و زرده تخم‌مرغ) و همچنین در مکمل‌های غذایی یافت می‌شود. بنابراین، مهم‌ترین منبع تامین کننده ویتامین D بدن نور خورشید است. در مناطق شهری به علت آلودگی هوا میزان اشعه‌ای که به زمین می‌رسد به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. بنابراین، بررسی وضعیت این ویتامین در افرادی که در مناطق آلوده زندگی می‌کنند و در صورت لزوم دریافت مکمل ضروری است.
