امروزه در رژیم های غذایی فروکتوز از دو طریق وارد برنامه غذایی افراد می شود.به عنوان ترکیبی طبیعی در میوه ها و به عنوان ترکیبی افزودنی در غذاهای فرایند شده. مطالعات حیوانی نشان داده اند که فروکتوز باعث افزایش میل مصرف غذا و افزایش دریافت غذا می شود و در مقایسه با گلوکز افزایش کمتری در هورمون های سیری ایجاد می کند ولیکن اثرات مغزی ناشی از تغییرات در انسان آشکار نمی باشد.
در همین راستا مطالعه ای که به تازگی در مجله JAMAبه چاپ رسیده است به مقایسه اثرات فروکتوز و گلوکز بر مغز انسان پرداخته و به تفاوت هایی دست یافته است که توضیح دهنده چگونگی اثر رژیم با محتوای بالای فروکتوز بر چاقی است.
محققین ۲۰ بزرگسال سالم با وزن نرمال را وارد مطالعه کردند و افراد تحت دو جلسه MRI قرار گرفتند. جلسات MRI با فاصله چند هفته ای و قبل و بعد از مصرف گلوکز یا فروکتوز انجام گرفت. لذا امکان بررسی تغییرات در جریان خون قسمت های معینی از مغز فراهم گردید.
نتایج حاکی از آنند که در مقایسه با گلوکز، مغز به طور متفاوتی به فروکتوز پاسخ می دهد. گلوکز سوختی است که بدن به آن نیاز دارد و زمانیکه مقدار آن کافی نباشد، مغز سلول ها را در جهت وادار سازی بدن به خوردن بیشتر گلوکز فعال می کند. زمانیکه مجدداً سطوح گلوکز بدن افزایش می یابد، مغز آن دسته از سلول ها را خاموش می سازد.
این مطالعه نشان می دهد که فروکتوز چنین اثری را ندارد و قادر به خاموش کردن سلول ها نیست. چنانچه مناطقی از مغز که فرد را وادار به خوردن می سازد خاموش نشوند، تمایل به خوردن بیشتر از نیاز خواهد شد. همچنین پاسخ های مختلف به فروکتوز با سطوح کاهش یافته سیستماتیک هورمون انسلوین، به عنوان یک هورمون سیگنال کننده سیری، همراه بود.
نکته عملی: زمانیکه فرکتوز وارد مغز انسان می شود، مسیرهای نوروبیولوژیکی کنترل کننده اشتها را در جهتی تغییر می دهد که فرد را متمایل به خوردن بیشتر می سازد. بنابراین افراد باید سعی کنند غذا را به صورت خانگی تهیه کرده و دریافت مواد غذایی فرایند شده حاوی فروکتوز و میوه های با محتوای بالای فروکتوز را کاهش دهند.
منبع:
JAMA. 2013, 309 ,63-70
