بدن انسان برای تندرستی و عملکرد مطلوب، نیازمند رژیمی متوازن شامل تمام گروههای غذایی است و یکی از این گروههای غذایی، کربوهیدراتها (شامل: نان، برنج و غلات) هستند.
برخی چنین میپندارند که در رژیم لاغری میبایست اکثر کربوهیدرات مورد نیازشان را در طی صبح تا بعد از ظهر دریافت کنند و در مقابل کربوهیدرات وعده شامشان را به حداقل برسانند. بسیارند افرادی که حجم وعده شامشان را به حداقل میرسانند و یا حتی هیچ کربوهیدراتی را در وعده شامشان قرار نمیدهند، و سر گرسنه بر بالین میگذارند.
ولی آیا واقعاً این کار کمکی به کاهش وزن آنها میکند؟ تحقیقات علمی جدید حاکی از آنند که به حداقل رساندن وعده شام کمکی به لاغری نمیکند، و بالعکس افزایش سهم کربوهیدرات وعده شام برای کاهش وزن و تندرستی سودمند است.
یک مطالعه اخیر برگرفته از ژورنال Obesity به بررسی اثر رژیم کاهش وزنی که اکثر کربوهیدرات آن در وعده غذایی شام گنجانده شده بود، بر روی یکسری از پارامترها از جمله پارامترهای مرتبط با وزن بدن پرداخت.
در این مطالعه ۷۸ افسر پلیس چاق (با نمایه توده بدنی >30) به طور تصادفی برای مدت ۶ ماه به دو گروه آزمایش و کنترل تخصیص یافتند (در گروه آزمایش، رژیم لاغری به صورتی تنظیم شده بود که اکثر کربوهیدرات دریافتی آن در وعده غذایی شام گنجانده شده بود). شاخصهای مورد مطالعه در ابتدا، هفته اول و نیز ۳ و ۶ ماه پس از شروع مطالعه در افراد شرکت کننده مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج بررسیها حاکی از آن بود که کاهش وزن و کاهش محیط دور کمر و بافت چربی، در گروه آزمایش (که اکثر کربوهیدرات رژیم غذایی در وعده شام گنجانده شده بود)، بیشتر بود. همچنین شدت گرسنگی در گروه آزمایش کمتر بود، و بهبودهایی در سطوح انواع فاکتورهای خونی (اعم از: قند خون ناشتا، میانگین غلظت انسولین خون، مقاومت به انسولین، کلسترول تام خون، کلسترول HDL و LDL، پروتئین C-reactive، – آلفاTNF، اینترلوکین ۶ ) در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل مشاهده شد. همچنین شواهد مطالعه حاکی از آن بود که رژیم غذایی گروه آزمایش نسبت به رژیم غذایی گروه کنترل، در تعدیل غلظت هورمونهای تأثیر گذار بر وزن بدن (لپتین و آدیپونکتین)، مؤثرتر بود.
بنابراین باید تاکید نمود که نتایج علمی جدید این تصور غلط که خوابیدن با شکم خالی، به لاغری کمک میکند را کاملاً رد نمود و ثابت کرده است که مصرف شام حاوی کربوهیدرات کافی نه تنها برای کاهش وزن مفید است، بلکه به بهبود سلامت عمومی بدن نیز کمک شایانی مینماید.
بنابراین در رژیم غذایی لاغری باید تاکید نمود که به موارد ذیل توجه نمایید:
* هیچ وعدهی غذایی حتی وعدهی شام را حذف ننمایید. چرا که در طولانی مدت برای شما قابل ادامه و کاهش وزن شما مستمر نخواهد بود.
* هیچ گروه غذایی حتی کربوهیدراتها را از سبد غذایی خود حذف ننمایید. همانطور که اشاره شد مطالعات جدید نشان دادهاند که حذف یک نوع گروه غذایی و یا این تصور که مواد نشاستهای و کربوهیدراتی را باید کاملاً از سبد غذایی و به ویژه شام حذف نمود تا در رژیم کاهش وزن موفق بود، تصور غلط و نادرستی است.
* نباید وعدهی غذایی شام را دست کم بگیرید، بلکه بالعکس باید برای وعدهی شام نیز ارزش بسزایی قائل شوید و سهم مناسبی از کربوهیدرات مجاز دریافتی روزانهتان را به وعده غذایی شام اختصاص دهید.
* در انتخاب کربوهیدرات مواد غذایی و نیز شام تاکید بر استفاده از کربوهیدراتهای پیچیده و به ویژه مواد غذایی حاوی فیبر میباشد چرا که قطعاً در تأمین سلامت پایدار و نیز کاهش وزن مستمر موثر خواهد بود.