در سراسر جهان میلیون ها نفر از ابتلا به بیماری های مزمن کلیوی رنج می برند. بیماری کلیوی، بیماری خاموشی است که در آن بسیاری از مبتلایان تا زمان پیشرفت بیماری شان از آن بی خبرند. در بیماری های کلیوی در صورت عدم درمان به موقع، کلیه ها توانایی خود برای تصفیه خون و حذف مواد زائد را از دست می دهند و انباشته شدن این مواد در بدن باعث آسیب های استخوانی، افزایش احتمال ابتلا به پرفشاری خون، کم خونی، آسیب سیستم عصبی و سوء تغذیه می شود. در نهایت این بیماری ممکن است به نارسایی کلیوی بیانجامد.
مطالعات اخیر ثابت کرده اند که تنها میزان چاقی نیست که اهمیت دارد بلکه مهمتر از آن چاقی انباشته شده در ناحیه شکم است که احتمال ابتلا به بسیاری از بیماری ها را افزایش می دهد. تجمع چربی در اطراف شکم با ابتلا به بیماری های مزمن مانند بیماری قلبی و عروقی، دیابت نوع ۲ و بیماری کلیوی در ارتباط است.
مطالعات گذشته نشان داده اند که کاهش وزن در افراد مبتلا به بیماری کلیوی، می تواند سرعت پیشرفت بیماری را کاهش دهد. اما در مطالعه حاضر، برای اولین بار تأثیر کاهش چربی شکمی و محدود نمودن دریافت فسفر غذایی در پیشگیری از پیشرفت بیماری مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه به مواردی اشاره شده است که افراد با آگاهی از آنها می توانند از ابتلا به عوارض بیماری های مزمن کلیوی پیشگیری نمایند. نتایج این مطالعه در سال ۲۰۱۳ در مجله American Journal of Kidney Diseases منتشر شده است.
محققان ۴۸۱ فرد سالم با عملکرد طبیعی کلیه را برای شرکت دریک مطالعه ۶ ماهه انتخاب نمودند. در این مطالعه به افرادی که در آستانه ابتلا به پرفشاری خون بودند توصیه می شد که تحت مشاوره قرار بگیرند و اقدام به کاهش وزن، پیگیری رژیم غذایی سالم و ورزش نمایند. نمونه ادرار ۲۴ ساعته شرکت کنندگان در ابتدای مطالعه و همچنین در پایان ۶ ماه، جمع آوری و بررسی شد.
محققان مشاهده کردند که پس از ۶ ماه، اندازه دور شکم شرکت کنندگان حدود ۵/۴ سانتی متر و آلبومینوری آنها نیز تا ۲۵% کاهش یافته بود. به علاوه دفع فسفر و بنابراین دفع پروتئین از ادرار به ترتیب ۳۱۴ میلی گرم و ۱۱% کاهش یافته بود. بنابراین مطالعه حاضر نشان داد که کاهش دور کمر و کاهش دریافت فسفر غذایی به کاهش دفع پروتئین از ادرار کمک می کند. وجود پروتئین در ادرار یکی از اولین شاخص های بیماری های کلیوی است.
این مطالعه نشان می دهد که محدود نمودن فسفر غذایی راه ساده ای برای کاهش خطر ابتلا به بیماری کلیوی است. البته از آنجا که فسفر غذایی طعم و رنگ خاصی ندارد، تشخیص آن در غذا برای افراد مشکل است. بسیاری از محصولات غذایی دامی و پروتئین های گیاهی حاوی فسفر می باشند اما عمده محصولاتی که غنی از فسفر هستند، محصولات فرآوری شده ای هستند که فسفر طی مراحل تولید به منظور بهبود طعم و ماندگاری به آنها اضافه می شود. تقریبا ۹۰% فسفر افزودنی های غذایی در بدن قابل جذب هستند.
توصیه می شود افراد مستعد یا مبتلا به بیماری های کلیوی با رعایت رژیم غذایی صحیح و ورزش مستمر چاقی شکمی خود را رفع نمایند و از مصرف غذاهای غنی از فسفر مانند نوشابه های گازدار تیره رنگ، آب های طعم دار شده، غلات های فرآوری شده، سوسیس، کالباس، خامه، بستنی، گوشت امعاء واحشاء، و کاکائو اجتناب ورزند. همچنین مبتلایان به نارسایی کلیوی برخی مواد غذایی مانند ماهی، حبوبات و لبنیات را نیز در مقادیر مشخص و محدود مصرف کنند.
منبع:
American Journal of Kidney Diseases.2013; Vol. 62, Issue 5, Pages 984-992
