مولتیپل اسکلروزیس یا بیماری ام اس (MS) یک بیماری پیش رونده نورودژنراتیو یا تخریب کننده عصب در سیستم اعصاب مرکزی است و مغز، نخاع و اعصاب بینایی را تحت تاثیر قرار می دهد.
حدود ۴۰۰ هزار آمریکایی به MS مبتلا هستند و تقریباً هر سال ۱۰۰۰۰ مورد جدید از بیماری تشخیص داده می شود.
مطالعات نشان داده اند که این بیماری در عرض های جغرافیایی شمالی شایع تر است. در این مناطق سطوح کم ویتامین D می تواند از کمبود نسبی نور خورشید ناشی شود. همچنین این حقیقت که در مناطق شمالی مانند ژاپن و آلاسکا که رژیم غذایی غنی از منابع ویتامین D دارند، شیوع بیماری MS کمتر است از ارتباط بین ویتامین D و بیماری MS حمایت می کند.
از طرفی محققان این فرضیه را مطرح کرده اند که ویتامین D کم در دوران بحرانی رشد می تواند سبب ایجاد میلین ضعیف و احتمالاً بروز آسیب بیشتر در افراد مبتلا به MS شود. نتایج مطالعات متناقض بوده است. در برخی مطالعات سطوح بالای ویتامین D با کاهش شیوع MS در بزرگسالی مرتبط بوده است. درحالیکه در برخی دیگر مواجهه با ویتامین D در دوران جنینی با افزایش خطر این بیماری مرتبط بوده است. در دو مطالعه نیز هیچ ارتباطی مشاهده نشده است.
در مطالعه ای که نتایج آن به تازگی منتشر شده است محققان ارتباط بین سطوح بالای ۲۵- هیدروکسی ویتامین D سرم در اوایل دوران بارداری و بروز MS در کودکان را مورد بررسی قرار دادند. مادران این بیماران در مطالعه کوهورت زنان و زایمان فنلاند شرکت کرده بودند. در این مطالعه ۱۹۳ فرد مبتلا به MS که ۱۶۳ نفر آن ها زن بودند بررسی شدند. محققان اطلاعات ۱۷۶ بیمار را با ۳۲۶ فرد سالم مقایسه کردند.
نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که میانگین سطوح ویتامین D مادران ناکافی و میزان ۲۵- هیدروکسی ویتامین D آن ها کمتر از ۰۲/۱۲ نانوگرم در میلی لیتر بود. همچنین مشاهده شد در کودکانی که سطوح ویتامین D مادرشان ناکافی بود در مقایسه با کودکانی که سطوح ویتامین D مادرشان کافی بود خطر بروز MS به میزان ۹۰ درصد بالاتر بود.
نکته عملی: با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه توصیه می شود به منظور پیشگیری از ابتلا به بیماری MS سطوح ویتامین D زنان باردار بررسی شده و در صورت لزوم مکمل ویتامین D برای آن ها تجویز شود.
منبع:
Kassandra L. Munger, et al. “Vitamin D status during pregnancy and risk of multiple sclerosis in offspring of women in the Finnish Maternity Cohort”. JAMA Neurolog; 2016
