تجویزآنتی بیوتیک ها معمولاً جز معمولترین رویکردهایی است که در درمان اولیۀ بسیاری از عفونت های رایج کودکی به صورت وسیع الطیف یا با طیف کم صورت می گیرد. محققان احتمال می دهند، آنتی بیوتیک های وسیع الطیف ترکیب میکروبی روده را به هم می زنند. آنتی بیوتیک های وسیع الطیف میکروارگانیسم های بیشتری را نسبت به آنتی بیوتیک های کوتاه مدت تحت تأثیر قرار می دهند. به همین دلیل است که مصرف آنتی بیوتیک حتماً باید در موارد ضروری و طبق تجویز پزشک صورت گیرد و از مصرف غیرضروری و خودسرانۀ آن اجتناب شود.
مطالعات اخیر بر این نظر بودند که محیط میکروبی روده افراد ممکن است با چاقی افراد در ارتباط باشد و از آنجا که آنتی بیوتیک ها بر محیط میکروارگانیسمی روده تأثیر می گذارد، محققان برای بررسی اثر تجویز آنتی بیوتیک های وسیع الطیف قبل از ۲ سالگی کودک و احتمال ابتلا به چاقی دوران کودکی مطالعه ای انجام دادند. نتایج حاصل از این مطالعه در سال ۲۰۱۴ در مجلۀ JAMA Pediatrics منتشر شد.
محققان سوابق پزشکی بیش از ۶۵۰۰۰ کودک را که قبلاً به کلینیک مراجعه کرده بودند مورد بررسی قرار دادند. پیگیری کودکان به مدت ۵ سال یعنی از بدو تولد تا ۵ سالگی ادامه یافت. محققان وزن و قد کودکان را اندازه گیری کردند و آنها را در سه بخشِ کودکان با وزن طبیعی، دارای اضافه وزن و چاق طبقه بندی نمودند. محققان سایرِ عوامل تأثیر گذار بر چاقی ، مانند وضعیت مصرف استروئید ها، سابقۀ تشخیص آسم و … را نیز مورد بررسی قرار دادند و در نتیجۀ مطالعه اثر دادند.
نتایج این مطالعۀ نشان داد که ۶۵ درصد از کودکان قبل از ۲ سالگی، آنتی بیوتیک مصرف کرده بودند. به طور متوسط کودکان بیش از دو دوره آنتی بیوتیک در طول عمر خود مصرف کرده بودند.
احتمال چاقی در کودکانی که بیش از ۴ دوره از آنتی بیوتیک ها مصرف کرده بودند نسبت به کودکانی که از آنتی بیوتیک استفاده نکرده بودند، ۱۱ درصد بیشتر بود. محققان همچنین سابقۀ مصرف آنتی بیوتیک ها را از نظر دورۀ مصرف موزد بررسی قرار دادند. احتمال ابتلا به چاقی در کودکانی که از آنتی بیوتیم های وسیع الطیف مصرف کرده بودند، ۱۶ درصد بیشتر از کودکانی بود که از آنتی بیوتیک ها استفاده نکرده بودند. این در حالی است که بین مصرف آنتی بیوتیک های کوتاه طیف و خطر چاقی ارتباطی دیده نشد.
نتایج این مطالعه صرفاً بیانگر وجود یک ارتباط است و نشان دهندۀ رابطۀ علت و معلولی بین مصرف آنتی بیوتیک و چاقی نیست.
در اغلب کودکان چاقی نتیجۀ انجام دادن یا انجام ندادن یک کار نیست و عوامل بسیاری ممکن است در چاقی کودک نقش داشته باشند.
پیشنهاد می شود والدین در مورد لزوم مصرف آنتی بیوتیک توسط کودکانشان دقت بیشتری به عمل آورند و ضرورت مصرف آنرا از پزشک معالج جویا شوند. و در صورت امکان استفاده از آنتی بیوتیک های با طیف کوتاه را بر استفاده از آنتی بیوتیک های وسیع الطیف اولویت دهند.
منبع:
Charles Bailey etal,” Antibiotic Use Before Age 2 Might Raise Obesity Risk, Study Says”. JAMA Pediatr.2014
