حدود ۲۰ درصد سرطان ها با چاقی، کم تحرکی و تغذیه نامناسب در ارتباط هستند. تاکنون مطالعات بسیاری به بررسی نقش تغذیه در سرطان پرداخته اند که در این مقاله به نتایج آن ها اشاره خواهیم کرد.
نقش تغذیه در سرطان: غذاهای سرطان زا
• غذاهای فرآوری شده
در سال ۲۰۱۸ میلادی مطالعه ای بر روی ۱۰۰ هزار نفر انجام شد که نتایج آن نشان داد بین مصرف غذاهای فرآوری شده مانند تنقلات شور یا شیرین، نوشابه ها و سایر نوشیدنی های شیرین، سوپ های آماده و گوشت های فرآوری شده با افزایش احتمال ابتلا به برخی از انواع سرطان ارتباط وجود دارد.
• گوشت قرمز و گوشت های فرآوری شده
برخی از انواع گوشت ها احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می دهند. مصرف زیاد گوشت های فرآوری شده احتمال سرطان مثانه را افزایش می دهد. بین مصرف گوشت قرمز فرآوری نشده و سرطان مثانه ارتباطی مشاهده نشده است.
گوشت های فرآوری شد ه مانند هات داگ و … احتمال ابتلا به سرطان معده و سرطان کولون (سرطان روده بزرگ) را افزایش می دهد. نتایج مطالعه ای نشان داد اگر هر هفته بیش از ۵۴۰ گرم گوشت قرمز مصرف شود فرد در معرض ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار می گیرد.
• الکل
شواهد علمی نشان می دهد نوشیدن الکل احتمال بروز سرطان را در برخی قسمت های بدن مانند دهان، حنجره، کبد، مری، سینه و روده بزرگ افزایش می دهد.
اگرچه محققان دقیقاً نمی دانند که چرا الکل احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می دهد، اما به نظر می رسد که مواد شیمیایی موجود در الکل سبب آسیب DNA و کاهش توانایی بدن برای جذب مواد مغذی می شود.
با توجه به نتایج برخی از تحقیقات اگر فرد هم الکل بنوشد و هم سیگار بکشد عوارض ناشی از مصرف الکل به شدت افزایش می یابد.
نقش تغذیه در سرطان: غذاهای ضد سرطان
شواهد علمی قوی وجود دارد که نشان می دهد رژیم غذایی سرشار از میوه ها و سبزیجات از بروز سرطان پیشگیری می کند. اگرچه علت دقیق این امر مشخص نیست اما محققان معتقدند که ترکیبات گیاهی موجود در این مواد غذایی دارای تاثیرات زیر هستند:
۱- میزان هورمون های بدن از جمله استروژن را که با بروز برخی سرطان ها مرتبط هستند، تنظیم می کنند.
2- سرعت رشد سلول های سرطانی را کاهش می دهند.
3- از التهاب بدن پیشگیری می کنند. التهاب در بروز سرطان و بیماری های دیگر نقش دارد.
4- از آسیب و تغییر DNA توسط رادیکال های آزاد جلوگیری می کنند.
اگرچه رژیم غذایی نمی تواند از تمام انواع سرطان پیشگیری کند اما مصرف غذاهای گیاهی احتمال ابتلا به برخی از سرطان ها را کاهش می دهد.
بهترین غذاها برای پیشگیری از سرطان عبارتند از: انواع توت، بلوبری، سیب، گریپ فروت، انگور، گیلاس، هویج، سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج، سیر، فلفل چیلی، لوبیاها، غلات کامل مانند برنج قهوه ای و جود دوسر، قهوه، چای و گردو. بسیاری از غذاهای این لیست غنی از فیبر هستند. فیبر هم به سلامت دستگاه گوارش کمک می کند و هم احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش می دهد.
ارتباط چاقی با بروز سرطان:
ابتلا به اضافه وزن یا چاقی احتمال بروز بیماری قلبی، دیابت نوع ۲ و برخی از انواع سرطان را افزایش می دهد. گفته می شود که اضافه وزن احتمال ابتلا به سرطان را به دلایل زیر افزایش می دهد:
• اضافه وزن میزان انسولین و فاکتور رشد انسولین- ۱ (IGF- 1) را افزایش می دهد.
• چاقی التهاب مزمن را در بدن افزایش می دهد.
• افزایش چربی بدن میزان استروژن را در سلول ها بالا می برد.
افرادی که اضافه وزن دارند و یا چاق هستند در معرض ابتلا به سرطان های سینه، روده بزرگ، اندومتر رحم، مری، کیسه صفرا، کلیه، پانکراس (لوزالمعده)، پروستات، دهانه رحم و تخمدان قرار دارند.
نقش تغذیه در سرطان: ضرورت دریافت مکمل برای پیشگیری از سرطان
ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها احتمال ابتلا به سرطان را کاهش می دهند. افرادی که رژیم غذایی متنوع و متعادلی دارند نیاز به دریافت مکمل ندارند.
تحقیقات نشان نداده اند که مصرف مکمل ها بتواند احتمال ابتلا به سرطان را کاهش دهد. حتی در برخی از مطالعات مشاهده شده که مصرف زیاد برخی مکمل ها برای سلامتی مضر است. دریافت دوز بالای بتا کاروتن به شکل مکمل خطر سرطان ریه را افزایش می دهد. در برخی مطالعات نیز مشاهده شده که دریافت دوز بالای مکمل ویتامین E ممکن است احتمال ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد.
نقش تغذیه در سرطان: رژیم غذایی برای مبتلایان به سرطان
وزن برخی بیماران مبتلا به سرطان در طی دوره درمان کاهش یافته و نیاز به دریافت کالری اضافی دارند. برخی از روش های درمان سرطان سبب تهوع و یا عوارض دیگر می شوند. بنابراین، لازم است با توجه به عوارض به وجود آمده رژیم غذایی بیمار تغییر کند. توصیه های کلی انجمن سرطان آمریکا برای مبتلایان به سرطان که تحت درمان هستند عبارتست از:
1- چند بار در هفته به جای مصرف گوشت از غذاهای گیاهی استفاده کنند.
2- هر روز ۲/۵ لیوان میوه و سبزی مصرف کنند.
3- مصرف غذاهای حیوانی پرچرب را کاهش دهند.
4- از مصرف غذاهای دودی شده یا نمک سود شده اجتناب کنند.
ممکن است با توجه به علائم سرطان و یا عوارض ناشی از درمان نیاز باشد رژیم غذایی بیمار تغییر کند. به عنوان مثال، در برخی بیماران به علت اسهال و یا اختلال در هضم مواد غذایی باید فیبر رژیم غذایی کاهش پیدا کند. افرادی که به زخم های دهانی مبتلا هستند باید از غذاهای نرم و میوه ها و سبزیجات پخته شده استفاده کنند.
