دیابت یک اختلال در سوخت و ساز (متابولیسم) بدن است که در آن یا انسولین به مقدار کافی در بدن وجود ندارد و یا انسولین موجود قادر نیست تا وظیفه خود را به درستی انجام دهد و در نتیجه به علت وجود مقاومت در برابر آن، قند خون بالا می‌رود. انسولین هورمونی است که توسط سلول های “بتا”واقع در پانکراس ترشح می‌شود و وظیفه اصلی آن کاهش قند خون است. بالا بودن قند خون در دراز مدت باعث بروز عوارض در سیستم قلب و عروق، کلیه‌ها، چشم و سلسله اعصاب می‌گردد. دیابت به دو نوع ۱ و ۲ تقسیم می شود.
دیابت نوع یک معمولاً شروع پر سر و صدایی دارد و با علائمی چون تشنگی، پرادراری، پرنوشی، کاهش وزن، گرسنگی و خستگی شدید تظاهر پیدا می‌کند. دیابت نوع۲ شروع خیلی آهسته‌تری دارد و شایع‌ترین علامت اولیه آن در واقع “بی علامتی” است. درصد قابل توجهی از مبتلایان به دیابت نوع۲ (تقریباً ۵۰%) از بیماری خود اطلاعی ندارند و تنها با انجام آزمایش قند خون می‌توان آن‌ها را شناسایی کرد با این وجود در صورت عدم کنترل مطلوب ممکن است علائمی مشابه با دیابت نوع۱ نیز بروز کند. از دیگر علائم دیابت نوع۲ می‌توان به عفونت های مکرر مخصوصاً در دستگاه ادراری و پوست، تاری دید، بهبودی دیررس زخم‌ها و احساس سوزش و بی‌حسی در انگشتان پاها اشاره کرد. در زیر ۷ توصیه ی مؤثر در کنترل دیابت ارایه شده است.
۱-غذاهایی را که دوست دارید بخورید
دیابت داشتن به این معنا نیست که غذاهای دلخواهتان را نخورید. ولی باید در مورد نحوه ی اثر انتخاب های غذایی تان بر قند خون آگاهی داشته باشد. یک متخصص تغذیه می تواند در آموزش این مهارت ها از قبیل محاسبه ی کربوهیدرات ها، خواندن برچسب ها و اندازه ی وعده ها به شما کمک کند. این شرایط به شما کمک می کند تا علارغم خوردن غذاهای مورد علاقه تان بیماری دیابت تان را نیز کنترل کنید.
۲-بشقابتان را تقسیم بندی کنید
به منظور بهره مند شدن از یک وعده ی غذایی سالم و راضی کننده قانون تقسیم بر سه را به کار ببرید. این قانون می تواند در کاهش وزن و کنترل دیابت از طریق افزایش دریافت غذاهای غیر نشاسته ای به شما کمک کند. برای استفاده از این قانون دستورالعمل ارایه شده را به کار برید؛ بشقابتان را به دو قسمت تقسیم کنید. یکی از دو قسمت را کامل با غذاهای غیر نشاسته ای از قبیل اسفناج یا بروکلی پر کنید. سپس، قسمت خالی باق مانده را به دو نیم تقسیم کنید. یک قسمت را برای غذاهای نشاسته ای مانند نان یا ماکارونی استفاده کنید و بخش دیگر را با گوشت و سایر غذاهای پروتئین پر کنید. علاوه براین، شما می توانید یک لیوان شیر کم چرب یا ۲/۱ لیوان آب میوه نیز اضافه کنید.
۳-اهدافتان را یادداشت کنید
سعی کنید اطلاعات مهم در مورد عاداتتان را یادداشت کنید. به منظور ردیابی چگونگی اثر غذاها، فعالیت بدنی و درمان های مختلف بر مقادیر قند خون و نتایج آزمون هموگلوبین A1C، میزان قند خون روزانتان را یادداشت کنید. ثبت گزارش امکان مشاهده ی درمان دیابت برای شما و پزشک تان را در طولانی مدت فراهم می آورد. به علاوه، یادداشت اهداف تان به کنترل بهتر بیماری تان کمک خواهد کرد.
۴- برای مبارزه با استرس فعالیت بدنی تان را افزایش دهید
ابتلا به بیماری دیابت و زندگی کردن با آن ممکن است موجب غمگینی و ناراحتی تان شود. استرس نه تنها می تواند بر اخلاق و روحیات شما اثر داشته باشد، بلکه می تواند موجب افزایش قند خون تان نیز شود. استرس موجب انتخاب نادرست غذاها می شود. ولی یک راه مؤثر در مبارزه با آن افزایش فعالیت بدنی است. این شرایط موجب افزایش یک ماده ی شیمیایی در مغز و ایجاد یک حس مطلوب می شود. اگر پرداختن به فعالیت ورزشی در باشگاه برایتان امکان پذیر نیست، یک تیم ورزشی دوستانه برای خود تشکیل دهید.
۵- در وهله های کوتاه به فعالیت ورزشی بپردازید
اگر پیداکردن زمان اختصاصی برای پرداختن به فعالیت ورزشی برای تان امکان پذیر نمی باشد. سعی کنید روزانه ۳۰ دقیقه فعالیت ورزشی را به وهله های ۱۰ دقیقه ای و کوتاه تقسیم کنید، به بیان دیگر ۳ تا ۱۰ دقیقه (در مجموع ۳۰ دقیقه) به فعالیت ورزشی بپردازید. فعالیت ورزشی با شدت متوسط می تواند در کنترل قند خون، کاهش فشار خون و کلسترول و هم چنین استرس به شما کمک کند.
۶-فعالیت ورزشی قدرتی را از یاد نبرید
همه انواع فعالیت ورزشی می تواند برای بیماران دیابتی مفید باشد. اما فعالیت ورزشی با وزنه و یا سایر تجهیزات مقاومتی می تواند از کاهش عضلانی ( اتلاف عضلانی اغلب موجب افزایش تجمع چربی می شود) جلوگیری کند. مطالعات جدید پیشنهاد کردند که تمرینات قدرتی- برای مثال وزنه برداری می توان موجب بهبود واکنش انسولین و تحمل قند خون شود. البته، تمرینات منظم قدرتی می تواند موجب بهبود توده ی عضلانی شود و به کاهش وزن کمک کند.
۷- پاهایتان را هر شب چک کنید
برای کنترل هر کونه زخم، تغییر رنگ یا تورم در پاهایتان آن ها را با دست چک کنید و یا این که از فرد دیگری برای این کار کمک بخواهید. کنترل نواحی بین انگشتانتان را فراموش نکنید. در صورت مشاهده هر گونه زخم و یا مورد مشکوک دیگری با پزشک معالجتان تماس بگیرید. مراقبت از پا را جزو برنامه ی روزانه تان قرار دهید. پاهایتان را تمیز بشویید و مرطوب کنید و در صورت نیاز ناخن هایتان را کوتاه کنید. در هر بار ویزیت از پزشکتان بخواهید پاهایتان را چک کند.
