محرومیت از خواب مشکلات فراوانی را برای سلامتی ایجاد میکند. نداشتن استراحت کافی نه تنها سبب اختلال در توجه میشود، بلکه در صورت تداوم میتواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲، پرفشاری خون، چاقی و بیماری تنفسی را افزایش دهد. اخیراً برخی مطالعات نشان دادهاند که بیخوابی خطر بیماری کلیوی و مرگ زود هنگام را نیز افزایش میدهد. کلیهها در حفظ آب بدن (هیدراتاسیون) نقش اساسی دارند. نوشیدن آب کافی به حفظ سلامت کلیهها کمک میکند.
تاکنون مطالعات کمی اثر کمبود خواب را بر میزان آب بدن بررسی کردهاند. به همین علت به تازگی تحقیقی در این مورد انجام شده است. در این مطالعه اطلاعات بیش از ۲۰ هزار فرد جوان و سالم جمعآوری شد. نمونه ادرار از شرکت کنندگان گرفته شده و پرسشنامهای نیز در مورد میزان زمان استراحتشان تکمیل شد.
نتایج نشان داد در افرادی که معمولاً ۶ ساعت یا کمتر در طی شب استراحت میکردند در مقایسه با کسانی که میزان خوابشان ۸ ساعت در شب بود غلظت ادرار بیشتر بود. کمبود زمان استراحت شبانه با کاهش میزان آب بدن مرتبط بود. در افرادی که ۶ ساعت یا کمتر استراحت میکردند در مقایسه با افرادی که ۸ ساعت میخوابیدند احتمال دهیدراتاسیون (کم آبی بدن) ۱۶ تا ۵۹ درصد بیشتر بود. کم آبی اثرات منفی متعددی بر روی بدن دارد. این مشکل سبب ضعف عضلانی، سر درد و خستگی میشود. همچنین میتواند بر روی خلق و خو موثر باشد.
محققان تصور میکنند که هورمون وازوپرسین (هورمون ضدادراری) مسئول ارتباط بین کمبود خواب و کم آبی بدن است. این هورمون در طی روز و شب تعادل آب بدن را تنظیم میکند. وازوپرسین در طی استراحت با سرعت بیشتری ترشح میشود. اگر شما زودتر از موعد بیدار شوید مدت زمان ترشح این هورمون کاهش یافته و سبب اختلال در میزان آب بدن میشود.
نکته عملی: کمبود خواب میتواند با اثر بر هورمون وازوپرسین سبب کم آبی بدن شود. اگر کمتر از ۶ ساعت در شب استراحت کردید بروز خستگی در روز بعد میتواند علامت کم آبی باشد. در این هنگام آب بیشتری بنوشید.
منبع:
Asher Y Rosinger et al. Sleep 2018.