کربوهیدراتها قسمت اعظم انرژی مورد نیاز ما را تامین میکنند. مابقی انرژی مورد نیاز بدن از چربی و پروتئین موجود در غذاها تامین میگردد.
کربوهیدراتهای موجود در مواد غذایی به ۲ دسته کلی ساده و پیچیده تقسیم میشوند. نوع ساده به ۲ نوع ساده تصفیه شده (مانند شکر) و ساده طبیعی (مانند لاکتوز موجود در شیر و فروکتوز موجود در میوهها) تقسیم میشود. نوع پیچیده نیز شامل پیچیده تصفیه شده (مانند آرد سفید) و پیچیده طبیعی (مانند غلات کامل و حبوبات) است. کارخانجات کربوهیدرات تصفیه شده را به شکل قند یا آرد سفید به محصولاتی مانند کیک، کلوچه، بیسکوئیت و نوشیدنیهای شیرین اضافه میکنند.
رژیم کم کربوهیدرات و کاهش وزن
بعد از مصرف غذا کربوهیدراتهای آن در دستگاه گوارش تجزیه شده و به شکل گلوکز (قند) وارد جریان خون میشود. افزایش قند خون سبب ترشح هورمون انسولین میشود. به کمک این هورمون قند وارد سلولهای بدن شده و به عنوان منبع سوخت مورد استفاده قرار میگیرد. گفته میشود که رژیم کم کربوهیدرات به کاهش سطح انسولین منجر میشود. در این صورت بدن از چربی به عنوان منبع سوخت استفاده کرده و وزن کاهش مییابد.
در رژیمهای کم کربوهیدرات معمولاً مصرف نان، برنج و سایر غلات و میوه و سبزی بسیار محدود میشود. اگرچه این نوع رژیم به کاهش وزن کمک میکند، اما مطالعات نشان داده در طولانی مدت این نوع رژیم در مقایسه با رژیم کم کالری که در آن میزان درشت مغذیها (کربوهیدرات، پروتئین و چربی) به میزان متعادلی کاهش یافته باشد، فواید بیشتری را نصیب فرد نمیکند.
کاهش شدید کربوهیدرات در رژیم غذایی روزانه با عوارضی مانند سردرد، ضعف، گرفتگی عضلات، خستگی و مشکلات گوارشی (یبوست یا اسهال) همراه است. غذاهای حاوی کربوهیدرات معمولاً حاوی ویتامین و مواد معدنی هستند. عدم مصرف این غذاها بدن را با کمبود این ریزمغذیها روبرو میکند. همچنین اگر در کنار کاهش کربوهیدرات رژیم غذایی میزان چربی و پروتئین از منابع غذایی حیوانی افزایش یابد این امر میتواند خطر بیماریهای قلبی – عروقی را افزایش دهد. به طور کلی، این نوع رژیم مشخصات یک الگوی غذایی متعادل را ندارد. به همین علت بعد از مدتی شما مجدداً مصرف این درشت مغذی را از سرگرفته و وزنتان افزایش مییابد.
راه حل چیست؟
• اگر به دنبال کاهش وزن هستند میزان کالری دریافتی را به تدریج کاهش داده و فعالیت بدنی خود را افزایش دهید.
• یکی از بهترین توصیهها برای افرادی که میخواهند وزن کم کنند کاهش مصرف نوشابه، شیرینی، کیک و بیسکوئیت است. این دسته از خوراکیها حاوی قندهای ساده تصفیه شده هستند.
• به جای منابع غذایی حاوی قندهای ساده تصفیه شده از انواع میوهها و سبزیجات، غلات کامل و سبوسدار و حبوبات استفاده کنید. در وعده صبحانه نان سبوسدار، لبنیات کم چرب و میوه مصرف کنید. به وعده ناهار و شام خود سبزیجات اضافه کنید.
• برچسب مواد غذایی را خوانده و از مصرف غذاهایی که حاوی قند زیادی هستند اجتناب کنید.