مرحله پیش از دیابت (۱)

افراد پرخطر، علائم و تشخیص

پره دیابت که به عنوان عارضه عدم تحمل گلوکز نیز شناخته می شود، معمولا هیچ علامت خاصی ندارد. این حالت اغلب قبل از ابتلای جدی به دیابت نوع دوم بروز می کند.

اگرچه آمار دقیقی در این زمینه در ایران موجود نیست، ولی به نظر می آید که در کشور ایران افراد بسیاری مبتلا به پره دیابت هستند. مطالعات انجام شده در شهر تهران نشان دهنده ابتلای یک سوم از افراد بالغ به دیابت و یا مرحله قبل از دیابت می باشد.

 

همواره پزشکان برای تشخیص به موقع پره دیابت اهمیت بسیاری قائل هستند، زیرا معالجه و بهبود شرایط نامساعد در پره دیابت ممکن است از بروز مشکلات جدی در سلامت افراد پیشگیری کند. برای مثال تشخیص به موقع و درمان پره دیابت می تواند از بروز دیابت نوع دوم و عوارض مرتبط با آن مانند بیماری قلب و عروق، مشکلات بینایی و بیماری های کلیوی پیشگیری کند.

مطالعات اخیر نشان می دهد که عوارض مرتبط با دیابت، اغلب قبل از تشخیص بالینی دیابت ایجاد می گردند و بر این اساس تشخیص دیابت در مراحل اولیه و نیز مراحل قبل از بروز دیابت، دارای اهمیت خاص خواهد بود.

کدام افراد در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع دوم هستند؟

– افراد با سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت نوع ۲

– زنانی که سابقه ابتلا به دیابت بارداری را دارند و یا دارای فرزندی با وزن تولد بیشتر از ۴ کیلوگرم بوده اند.

– زنانی که سندرم تخمدان پلی کیستیک دارند.

– آمریکایی های با نژاد آفریقایی، آمریکایی های بومی، لاتین ها، افراد جزایر اقیانوس آرام، گروه های اقلیتی که به طور نامتجانس تحت تاثیر دیابت هستند و … .

– افرادی که چاق هستند، به خصوص کسانی که چاقی شکمی دارند.

– افرادی که مقدار کلسترول و تری گلیسرید خونشان بالاست و مقدار کلسترول بد (LDL) در آنها بالا و مقدار کلسترول خوب (HDL) پایین است.

– افراد غیر فعال و با فعالیت بدنی کم

– افراد مسن: با افزایش سن توانایی تنظیم قند خون کاهش می یابد و لذا خطر ابتلا به دیابت نوع دوم افزایش می یابد.

علایم مرحله قبل از دیابت (پره دیابت) کدامند؟

اگرچه اغلب افراد پره دیابتی هیچ علامت خاصی ندارند، ولی ممکن است برخی از علایم دیابت در آنها دیده شود، مانند: تشنگی های غیر عادی، تکرر ادرار، تاری دید و خستگی های بیش از حد.

یک بررسی بالینی ممکن است برخی از نشانه های احتمالی ابتلا به پره دیابت را نشان دهد.

برای بررسی وضعیت پره دیابت می بایست بر روی کدام افراد، آزمایش صورت گیرد؟

– سن بالای ۴۵ سال دارید.

– دارای هر یک از عوامل خطر ابتلا به دیابت می باشید.

– دارای اضافه وزن و یا نمایه توده بدنی(BMI) بیش از ۲۵ می باشید.

– جزء نژادهای با خطر زیاد برای ابتلا به دیابت هستید.

– اگر در گذشته، سابقه عدم تحمل گلوکز داشته اید و یا سطح گلوکز خون ناشتای شما پایین است.

– اگر سابقه دیابت بارداری دارید و یا کودکی با وزن بیش از ۴ کیلوگرم را به دنیا آورده اید.

– دارای گروهی از عوارض مربوط به سندرم متابولیک باشید که این عوارض عبارتند از : کلسترول و تری گلیسرید بالا، بالا بودن LDL و پایین بودن HDL، چاقی شکمی، فشار خون بالا و مقاومت به انسولین.

– دارای سندرم تخمدان پلی کیستیک هستید.

تشخیص پره دیابت چگونه است؟

پزشکتان برای بررسی ابتلا به دیابت در شما، می تواند از دو نوع تست آزمایشگاهی استفاده کند:

۱- تست گلوکز خون ناشتا (FPG)

۲- تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT)

تست گلوکز خون ناشتا (FPG)

در آزمایش گلوکز (قند) خون ناشتا، پس از ۸ ساعت نخوردن غذا، مقدار گلوکز خون شما اندازه گیری می شود. این ارزیابی آزمایشگاهی می تواند تخمین بزند که آیا بدن شما گلوکز را به خوبی متابولیزه می کند (می سوزاند) یا خیر.

اگر پس از انجام آزمایش گلوکز خون ناشتا، سطح گلوکز خون شما غیرطبیعی بود، می توانید آن را (اختلال در گلوکز ناشتا) نیز بنامید که این حالت، احتمال وجود پره دیابت را در شما مطرح می کند.

تفسیر نتایج تست گلوکز خون ناشتا (FPG)

 

 

 

 

نتیجه آزمایش (FPG)	وضعیت
کمتر از ۱۰۰ میلی گرم/دسی لیتر	طبیعی
۱۰۰ تا ۱۲۵ میلی گرم/دسی لیتر	پره دیابت
بیشتر از ۱۲۶ میلی گرم/دسی لیتر در دو مرتبه آزمایش و یا بیشتر	دیابت

 

 

تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT)

آزمایش دیگری که ممکن است پزشک معالج تان از آن استفاده کند، تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) می باشد. در این آزمایش سطح گلوکز خون شما در ۲ مرتبه : یک بار پس از ناشتایی و یک بار ۲ ساعت پس از نوشیدن یک آشامیدنی غنی از گلوکز ، اندازه گیری می گردد. اگر سطح گلوکز خون شما ۲ ساعت پس از مصرف آشامیدنی غنی از گلوکز، بالاتر از حد طبیعی بود، می توانید آن را (اختلال عدم تحمل گلوکز) بنامید و این عارضه احتمال ابتلا به پره دیابت را در شما مطرح می کند.

تفسیر نتایج تست تحمل گلوکز خوراکی(OGTT)

نتیجه آزمایش (OGTT)	وضعیت
کمتر از ۱۴۰ میلی گرم/دسی لیتر	طبیعی
۱۴۰ تا ۱۹۹ میلی گرم/دسی لیتر	پره دیابت
بیشتر از ۲۰۰ میلی گرم/دسی لیتر	دیابت