مطالعات نشان داده اند که محدودیت کالری در افراد چاق دیابتی سبب بهبودی سریع در کنترل گلوکز خون خواهد شد که این اثر مستقل از اثر بر میزان کاهش وزن می باشد.اما اثرات سریع رژیم بسیارکم کالری بر حساسیت انسولین و ترشح انسولین در افراد بسیار چاق مبتلا به دیابت نوع ۲ هنوز به وضوح مشخص نشده است.
مطالعه ای که اخیرا توسط دانشمندان ایتالیایی در مجله تغذیه بالینی امریکا چاپ شده است به بررسی اثرات حساسیت به انسولین و میزان ترشح انسولین در بهبود سوخت و ساز گلوکز پس از ۱ هفته محدودیت کالری در افراد بسیار چاق دیابتی پرداخته است.
به همین جهت از روش هیپر گلیسمیک کلمپ (روشی است که در آن به وسیله تزریق گلوکز، سطح گلوکز خون به صورت یکباره، ۱۲۵ میلی لیتر بالاتر از حد نرمال می گردد تا میزان توانایی ترشح انسولین ارزیابی گردد) بر ۱۴ فرد دچار چاقی مفرط (نمایه توده بدنی بیش از۴۰) دیابتی که وضعیت کنترل قند خون مناسبی داشتند قبل و بعد از دریافت رژیم بسیار کم کالری ،۴۰۰ کیلوکالری در روز، استفاده شد.
نتایج این مطالعه نشان داد که رژیم بسیار کم کالری سبب بیش از %۳ کاهش وزن ( ۴۲ % آن مربوط به کاهش چربی های بدن بود)، و به موازات آن کاهش گلوکز ناشتا و تری گلیسیرید گردید. علاوه بر این، شاخص سازمان دهی قند خون که به وسیله توانایی بدن در کنترل و سازمان دهی بار اضافی گلوکز سنجیده می شود، در طی مدت یک هفته بهبود قابل توجهی پیدا نمود که این موضوع به سبب بهبود در شاخص های هر دو فاز ابتدایی و ثانویه ترشح انسولین ایجاد گردید، گرچه هیچ تغییری در حساسیت به انسولین مشاهده نگردید. لذا پژوهشگران پیشنهاد می نمایند که پس از ۷ روز دریافت رژیم بسیار کم کالری افراد دیابتی بسیار چاق تغییرات مثبت وبهبود عملکرد سلول های بتا پانکراس می گردد .
نکته عملی: نتایج این مطالعه نشان می دهدکه آثار بهبود عملکرد پانکراس و نیز بهبود کنترل قند خون به دنبال رژیمهای کم کالری حتی در کوتاه مدت نیز ظاهر می گردد. لذا افراد چاق مبتلا به دیابت خواهند توانست با رژیم کم کالری برای بهبود متابولیسم قند حتی قبل از ایجاد کاهش وزن تحت نظر پزشک معالج استفاده کنند.
منبع:
American Journal Clinical Nutrition, Feb 2012
