دیابت بارداری نوعی از دیابت است که در دوران بارداری تشخیص داده میشود. در صورتیکه ابتلا به دیابت بارداری بدن قادر به استفاده از گلوکز (قند خون) نیست.
درمان دیابت بارداری:
در مبتلایان به دیابت بارداری ورزش و رژیم غذایی سالم به کنترل قند خون کمک میکند. در برخی از افراد نیز ممکن است نیاز به تزریق انسولین جهت کنترل قند خون وجود داشته باشد.
اغلب زنان مبتلا به دیابت بارداری فرزندان سالمی به دنیا میآورند. عوارض زمانی ایجاد میشود که دیابت بارداری درمان نشود. دیابت بارداری سبب افزایش اندازه جنین میشود. به دنیا آوردن یک نوزاد بزرگ میتواند به مادر یا کودک آسیب وارد کند. اگر اندازه نوزاد بسیار بزرگ باشد ممکن است نیاز به سزارین وجود داشته باشد. پس از زایمان دیابت بارداری رفع میشود. با این حال، احتمال ابتلا به دیابت در سالهای بعدی زندگی برای مادر وجود دارد.
دیابت بارداری حتی میتواند بعد از تولد کودک را نیز تحت تاثیر قرار دهد. برخی نوزادان در هنگام تولد دارای قند خون پایین یا زردی هستند. این مشکلات در بیمارستان درمان میشود.
با توجه به عوارض ناشی از دیابت بارداری برای مادر و فرزند در این مقاله به نقش تغذیه در کنترل قند خون مادران باردار خواهیم پرداخت.
نقش تغذیه در کنترل قند خون مادران باردار:
رژیم غذایی مناسب بخش مهمی از درمان دیابت بارداری را شامل میشود. با توجه به نقش تغذیه در کنترل قند خون مادران باردار توصیه میشود:
• از یک رژیم غذایی متنوع و متعادل پیروی نمایید تا اطمینان حاصل کنید تمام ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز را دریافت کردهاید. همچنین با مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه میتوانید از مکمل غذایی استفاده نمایید.
• برچسب روی بسته بندی مواد غذایی را بخوانید. بر روی برچسب مواد غذایی میزان پروتئین، کربوهیدرات، فیبر و چربی غذا نوشته شده است.
پروتئین در گوشت، ماهی، مرغ، لبنیات، تخم مرغ و حبوبات یافت میشود. کربوهیدرات در نان، ماکارونی و غلات و فیبر که نوعی از کربوهیدرات است در غلات کامل، میوهها، سبزیجات و حبوبات وجود دارد.
• کربوهیدرات مواد غذایی در بدن به گلوکز (قند) تجزیه میشود. به منظور کنترل قند خون کربوهیدرات دریافتی روزانه باید در ۳ وعده اصلی و ۳-۲ میان وعده تقسیم شود.
• توصیه میشود روزانه حدود ۳۰ گرم فیبر دریافت کنید. فیبر به کنترل قند خون کمک میکند.
• چربی حاوی انرژی بالایی بوده و مصرف بیش از حد آن میتواند کنترل دیابت بارداری را مشکل سازد. هرچند چربی مستقیماً بر قند خون اثر ندارد اما دریافت بیش از حد آن سبب افزایش وزن زیاد میشود. بنابراین با اینکه چربی به جذب ویتامینهای محلول در چربی کمک میکند اما نباید در مصرف آن زیادهروی نمود.
• برخی از انواع چربی مانند چربیهای غیراشباع موجود در آجیل و ماهیهایی مانند سالمون و روغن های مایع مانند روغن زیتون از چربیهای سالم محسوب میشوند. بهتر است بیشتر چربی دریافتی روزانه را از این نوع چربیها انتخاب نمایید.
• سعی کنید مصرف چربی، به خصوص چربی اشباع، را کم کنید. به منظور محدود کردن دریافت چربی اشباع، از گوشت بدون چربی، مرغ بدون پوست و لبنیات کم چرب استفاده کرده و از مصرف غذاهای فرآوری شده اجتناب کنید.
• فستفود حاوی چربی زیادی بوده و ارزش غذایی کمی دارد. اگر تمایل به مصرف فستفود دارید میتوانید از انواع سالمتر آن مانند ساندویچ مرغ گریل شده استفاده نمایید.
• سعی کنید مصرف غذاهای پرچرب را به حداکثر ۱ بار در هفته محدود نمایید.
• از مصرف تنقلاتی مانند چیپس، آبنبات و شیرینی خودداری کنید.
• از مصرف نوشابه به علت داشتن کالری و شکر زیاد اجتناب نمایید.
• وعده های غذایی خود را در ساعات مشخص مصرف نمایید.
• تعداد وعده های غذایی خود را افزایش و حجم مصرفی در هر وعده را کاهش دهید.
• هر هفته حداقل ۲/۵ ساعت فعالیت بدنی متوسط مانند پیادهروی داشته باشید. بدین منظور میتوانید حداقل ۵ روز در هفته هر روز ۳۰ دقیقه ورزش کنید. ورزش متوسط در طی بارداری به استفاده بهتر بدن از انسولین و کنترل قند خون کمک میکند. توصیه میشود قبل از شروع به فعالیت بدنی با پزشک زنان خود مشورت نمایید.
تغذیه در کنترل قند خون مادران باردار جایگاه ویژهای دارد. اگر در دوران بارداری بسر میبرید و به علت افزایش قند خون نگران سلامت خود و فرزندتان هستید میتوانید از رژیم دکتر فرشچی برای دیابتیها استفاده کنید. به کمک این رژیم میتوانید ضمن تامین نیازهای خاص این دوران قند خون خود را نیز به خوبی کنترل کنید.