کافئین در قهوه، چای، نوشیدنیهای انرژیزا، شکلات، شیر شکلات و برخی دسرها یافت میشود. این ماده به سرعت از میان بافتها، از جمله جفت، عبور میکند. در دوران بارداری زمان بیشتری طول میکشد تا بدن از این ماده تهی شود. این امر میتواند با افزایش خطر سقط جنین و کاهش رشد جنین مرتبط باشد. اخیراً محققان مطالعهای را به منظور بررسی اثر دریافت کافئین در دوران بارداری بر افزایش وزن دوران کودکی طراحی نمودند.
در مطالعه مذکور، ۵۱۰۰۰ جفت مادر و شیرخوار شرکت کردند. در هفته ۲۲ بارداری الگوی غذایی مادران باردار بررسی شد. این افراد بر اساس میزان مصرف روزانه کافئین به ۴ گروه تقسیم شدند: ۰ تا ۴۰ میلیگرم (کم)، ۵۰ تا ۱۹۹ میلیگرم (متوسط)، ۲۰۰ تا ۲۹۹ میلیگرم (زیاد) و بیش از ۳۰۰ میلیگرم (خیلی زیاد). قد و وزن کودکان در هفته ۶ تولد، ۳، ۶ و ۱۲ ماهگی و سپس ۱/۵، ۲، ۳، ۵، ۷ و ۸ سالگی اندازهگیری شد.
نتایج نشان داد تقریباً نیمی از مادران (۴۶ درصد) مقدار کمی کافئین دریافت میکردند. میزان مصرف در ۴۴ درصد مادران متوسط، ۷ درصد زیاد و ۳ درصد خیلی زیاد بود. احتمال دریافت بالاتر در مادران بالای ۳۰ سال و مادرانی که بیش از یک فرزند داشتند، کالری زیادی در طی روز دریافت میکردند و در دوران بارداری سیگار میکشیدند، بیشتر بود. احتمال دریافت خیلی زیاد در مادران با سطح تحصیلات کم و یا مادرانی که قبل از بارداری چاق بودند، بیشتر بود.
مصرف متوسط، زیاد و خیلی زیاد کافئین در طی دوران بارداری خطر اضافه وزن دوران شیرخواری را به ترتیب ۱۵، ۳۰ و ۶۶ درصد افزایش میداد. هر میزان دریافت این ماده در دوران بارداری خطر اضافه وزن را در سن ۳ و ۵ سالگی افزایش میداد. همچنین دریافت بسیار زیاد این ماده با اضافه وزن در ۸ سالگی در ارتباط بود.
نکته عملی: دریافت کافئین در دوران بارداری ممکن است رشد و وزن کودکان را از زمان تولد تا ۸ سالگی تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین، توصیه میشود مادران باردار دریافت منابع غذایی حاوی کافئین را کاهش دهند.
منبع:
Eleni Papadopoulou et al. BMJ Open 2018.