با توصیه به مصرف دوبار ماهی در هفته در میانسالان و سالمندان مبتلا به دیابت نوع ۲ به راحتی می توان از دریافت حداقل ۵۰۰ میلی گرم اسیدهای چرب چند غیر اشباع امگا-۳ اطمینان حاصل نمود. این کار منجر به کاهش عوارض چشمی دیابت (رتینوپاتی) می شود.
با افزایش سن شیوع دیابت نوع ۲ نیز افزایش می یابد و منجر به ناتوانی های بسیاری در سالمندان دیابتی می شود. عمده ترین نگرانی در این گروه جمعیتی رتینوپاتی دیابتی است که اولین عامل کوری در جهان به شمار می رود. با توجه به بار اقتصادی و اجتماعی این عارضه، رویکردهای مفیدی در زمینه پیشگیری و یا به تأخیر انداختن آن در حال توسعه است.
شبکیه چشم غنی از اسیدهای چرب بلند زنجیره امگا-۳ است. مدل های آزمایشگاهی از اثربخشی این اسیدهای چرب در محافظت در برابر رتینوپاتی حمایت می کنند. به منظور بررسی این اثر در بالین، مطالعه ای به صورت کارآزمایی بالینی طراحی شد که در آن رژیم مدیترانه ای با مکمل یاری روغن زیتون یا مغزها را با گروه کنترل مقایسه نمود. این مطالعه طی ۶ سال با شرکت ۳۶۱۴ بیمار دیابتی سنین ۸۰-۵۵ سال انجام شد. با استفاده از پرسشنامه بسامد خوراک استاندارد دریافت میزان ۵۰۰ میلی گرم اسید چرب امگا-۳ توصیه شده برای پیشگیری از بیماری های قلبی و عروقی ارزیابی شد.
در بین شرکت کننده ها، ۲۶۱۱ نفر میزان امگا-۳ توصیه شده را دریافت کرده بودند. بروز رتینوپاتی دیابتی طی ۶ سال پیگیری در ۶۹ نفر تشخیص داده شد. این میزان در بیمارانی که روزانه ۵۰۰ میلی گرم اسید چرب امگا-۳ بلند زنجیره را دریافت کرده بودند، ۴۸% کمتر از سایرین بود.
یافته های مطالعه حاضر نشان داد که با توجه به خطر رتینوپاتی در بیماران دیابتی باید اسیدهای چرب چند غیر اشباع بلند زنجیره ی مشتق شده از ماهی را به عنوان چربی سالم به رژیم بیماران اضافه کرد.
نکته عملی: برای پیشگیری از عوارض چشمی دیابت باید مصرف دو بار ماهی در هفته به تمام بیماران دیابتی توصیه شود.
منبع علمی:
Aleix Sala-Vila, et al. "Dietary Marine ω-3 Fatty Acids and Incident Sight-Threatening Retinopathy in Middle-Aged and Older Individuals With Type 2 Diabetes". JAMA Ophthalmology, 2016
