چاقی دوران کودکی یکی از مشکلات عمده ای است که علاوه بر دوران کودکی زندگی آینده آنان را نیز تحت تاثیر قرار میدهد. ازدیاد وزن در کودکان خطر ابتلا به بیماری ها را افزایش داده و همچنین باعث ایجاد مشکلات فراوان روحی و اجتماعی می شود. مطالعات نشان داده اند که علاوه بر پرخوری و بی تحرکی ، خواب کم نیز عاملی مهم در افزایش وزن کودکان است.
محققین به منظور تعیین اثر میزان خواب در سنین ۳ تا ۵ سال، بر وزن کودک در سن ۷ سالگی به بررسی ۲۴۴ کودک، پرداختند. وزن، قد، نمایه توده بدنی، ترکیب بدن، الگوی خواب، میزان تحرک و دریافت رژیمی هر کودک از ۳ تا ۷ سالگی، ۶ ماه یکبار ارزیابی شد. هم چنین پژوهشگران سایر متغیرهای موثر بر وزن کودکان مانند وزن تولد، میزان تحصیلات و درآمد والدین را نیز مورد بررسی قرار دادند.
نتایج این مطالعه که در BMJنتشر شده است، نشان داد کم خوابی باعث افزایش خطر اضافه وزن در کودکان می شود. بعد از در نظر گرفتن تمام فاکتورهای تاثیر گذار در وزن، نتایج نشان داد کودکانی که میانگین خواب کمتری داشتند در سن ۷ سالگی وزن بیشتری نسبت به سایرین دارند. در سنین ۳ تا ۵ سال به ازای هر یک ساعت خواب شبانه اضافی، شاخص توده بدنی کودکان تا ۴۹/۰ و خطر اضافه وزن در سن ۷ سالگی تا ۶۱% کاهش می یابد.
بعلاوه این مطالعه نشان داد خواب کم تاثیر منفی بر ترکیب بدن خواهد داشت. به طوریکه تاثیرات اصلی خواب کافی بر کاهش BMI درکودکان را به اثر آن بر کاهش بافت چربی نسبت داده اند. کاهش خواب با افزایش دریافت غذا، تاثیر بر مصرف انرژی و کاهش فعالیت بدنی همراه بود.
نکته عملی: چاقی در دوران کودکی عامل خطری برای بروز بسیاری از بیماری ها در کودکی و بزرگسالی است، والدین باید بدانند علاوه بر کودکان پرخور و بی تحرک، کودکانی که از میزان خواب کافی و منظم برخوردار نیستند نیز چاق تر از سایر هم سالانشان هستند. بنابراین باید کودکان را برای عادت به خواب کافی بعنوان یک فاکتور مهم سلامتی تشویق کرد.
منبع: BMJ 2011
