برخلاف توصیه های رژیمی رایج، کاهش وزن آهسته و با روند ثابت در مقایسه با کاهش وزن سریع سبب کاهش میزان یا سرعت بازگشت وزن نمی شود.
پژوهش حاضر به این منظور طراحی شده است تا تعیین کند آیا کاهش وزن آهسته که تمام راهنماهای رایج در جهان توصیه می کنند، نسبت به کاهش وزن سریع در افراد چاق منجر به کاهش وزن بلند مدت تر و بازگشت کمتر وزن می شود یا خیر؟
در یک کارآزمایی استرالیایی ۲۰۰ بزرگسال چاق (با BMI: 30-45kg/m²) به طور تصادفی در دو گروه کاهش وزن سریع ۱۲ هفته ای با برنامه غذایی بسیار کم کالری (۴۵۰-۸۰۰ kcal/day) و یا کاهش وزن تدریجی ۳۶ هفته ای قرار گرفتند. در برنامه کاهش وزن تدریجی از انرژی دریافتی افراد حدود ۵۰۰ کیلوکالری در روز کاسته می شد که مطابق راهنماهای رژیمی کاهش وزن است. سپس شرکت کنندگانی که بیش از ۵/۱۲ درصد وزن بدنشان کاهش یافته بود را به مدت ۳ سال روی رژیم حفظ وزن می گذاشتند.
شرکت کنندگانی که کاهش وزن سریع تری داشتند به احتمال بیشتری به هدف کاهش وزن خود میرسند: ۸۱% شرکت کنندگان گروه کاهش وزن سریع بیش از %۵/۱۲وزن خود را از دست دادند در حالیکه در گروه کاهش وزن تدریجی تنها ۵۰% افراد موفق به این میزان کاهش وزن شدند. محققین دریافتند که سرعت اولیه کاهش وزن بر میزان یا سرعت بازگشت وزن در بیمارانی که در دوره ثبات وزن قرار داشتند، اثری ندارد چون میزان بازگشت وزن پس از ۳ سال در شرکت کنندگان هر دو گروه مشابه و برابر با ۷۱% بود.
در سرتاسر جهان راهنماهای رژیمی برای درمان چاقی کاهش وزن تدریجی را توصیه می کنند که این اعتقاد را منعکس می کند که در کاهش وزن سریع بازگشت وزن نیز سریع تر است. با این حال، نتایج این پژوهش حاکی از آنست که هدف کاهش وزن %۵/۱۲ محتمل تر بوده، ریزش افراد کمتر است اگر کاهش وزن سریع تر باشد.
دلایل ممکن برای توجیه این امر عبارتست از: دریافت کربوهیدرات در رژیم بسیار کم کالری محدودتر بوده که می تواند سیری را تحریک کرده و با ایجاد حالت کتوزیس در بدن دریافت غذا را کاهش دهد. همچنین کاهش وزن سریع تر می تواند شرکت کنندگان را برای رعایت رژیم به منظور کسب نتیجه بهتر تشویق کند.
پزشکان باید در نظر داشته باشند که تفاوت رویکردهای کاهش وزن می تواند برای مدیریت چاقی در افراد مختلف مناسب باشد و تلاش برای مهار سرعت اولیه کاهش وزن موفقیت آنها را در کاهش وزن کاهش می دهد.
نکته عملی: کاهش %۵/۱۲ از وزن در طول دوره ۳ ماه مؤثرتر بوده و وزن کاهش یافته به احتمال کمتری برمی گردد.
منبع:
Katrina Purcell, et al. The effect of rate of weight loss on long-term weight management: a randomised controlled trial. The Lancet Diabetes & Endocrinology, 2014
