یکی از مشکلات رایج زنان باردار یبوست در دوران بارداری است، در حالی که خانمها بدلیل دریافت مواد غذایی بیشتر در این دوران باید حجم مدفوع بیشتر را داشته باشند. جالب آنست که خیلی از مادران باردار در حالی که از یبوست رنج می برند، از تجمع مایعات در بدن و پف کردگی نیز ناراحت هستند.مطالعه ای که اخیرا توسط پژوهشگران دانشگاه کمبریج در مدل حیوانی انجام شده است تلاش نموده جوابی برای این سوال داشته باشد.
شواهد علمی حاکی از آنند که حدود ۵۰۰میلیون سلول عصبی در سراسر سیستم گوارشی وجود دارد و مسلما دانش ما نسبت به عملکرد این سیستم پیچیده بسیار اندک است. در این راستا دانشمندان با استفاده از پشه میوه به اسم دروسوفیلا ملانوگاستر به بررسی عملکرد سیستم عصبی دستگاه گوارش پرداختند. این نوع پشه دارای مدل ساده تری از سیستم عصبی و سیستم گوارشی انسان می باشد. دانشمندان دریافتند که اعصاب سیستم گوارش عملکرد بسیار مهم و خاصی دارد، مانند کنترل و تنظیم اشتها، تعدیل آب در سیستم گوارشی در طی تکثیر و تولید مثل.
این مطالعه نشان داده که پشه های ماده در طی بارداری دچار یبوست می شوند- تخلیه گوارشی آنها کندتر می شود، این در حالی است که آنها غذای بیشتری می خورند، آب بیشتری در بدن آنها حفظ شده و مدفوع تغلیظ می شود. این تغییرات گوارشی ممکن است به علت بالا رفتن نیاز بدن به مواد مغذی در طی بارداری و کمک به افزایش جذب بوجود بیاید. پژوهشگران این مطالعه نشان دادند که این تغییرات گوارشی به وسیله برخی پپتید های جنسی آغاز می شود، و به این وسیله تعدادی از سلولهای عصبی خاص را در طی لوله گوارش فعال می سازد. این عمل دقیقا مشابه اتفاقاتی است که در بدن انسان به واسطه هورمون پروژسترون، اکسی توسین و استروژن می افتد.
اگرچه روش تولید مثل انسان و پشه میوه بسیار متفاوت است ولی در عین حال عوارض و علائم آن مانند یبوست و پف کردن و تاثیرات هورمونی خاص یکسان است. احتمالا مکانیسم های ذکر شده در طی سیر تکامل حفظ شده اند. پژوهشگران اعتقاد دارند که تغییرات سیستم گوارشی که به جذب بیشتر مواد مغذی کمک می کند احتمالا در بقیه مواقع نیز قابلیت عملکرد دارد، به خصوص زمانی که بدن دچار کمبود مواد غذایی است. نتایج این مطالعه نشان داده است که به هرحال دلیل این موضوع دریافت غذای زیاد نیست. توضیح این امر احتمالا با تغییرات سیستم گوارشی که با ورود پپتیدهای جنسی آغاز شده و متعاقب آن یبوست و حفظ آب اضافی در بدن قابل توجیه است .
نکته عملی: افزایش جذب مواد مغذی در روده که به وسیله کند کردن عبور غذا در مسیر لوله گوارش در طی بارداری رخ می دهد باعث یبوست ماردان باردار می شود. از طرفی یبوست در بارداری نگران کننده نبوده و با توصیه های ساده غذایی قابل تعدیل و تحمل خواهد بود. این شواهد نشان می دهد که یبوست فقط ناشی از نوع تغذیه نمی باشد بلکه به واکنش دستگاه گوارش نسبت به عوامل درونی و تغییرات هورمونی نیز وابسته می باشد.
منبع : ,۲۰۱۰ Journal of cell Metabolism
