تقریباً ۲۵ درصد بزرگسالان در سراسر جهان به سندرم متابولیک مبتلا هستند. سندرم متابولیک به شرایطی گفته می شود که حداقل ۳ مورد از موارد ذیل وجود داشته باشد: بزرگ بودن دور کمر، فشارخون بالا، سطوح پایین کلسترول خوب(HDL)، تری گلیسرید بالا و افزایش غلظت قند خون. سندرم متابولیک می تواند خطر ابتلا به دیابت، بیماری قلبی و مرگ را افزایش دهد.
اطلاعات کمی در مورد اثر رژیم غذایی سالم بدون محدودیت انرژی دریافتی بر روی سندرم متابولیک وجود دارد. در همین راستا محققان اسپانیایی اطلاعات مربوط به مردان و زنان ۸۰-۵۵ ساله که در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی بودند را مورد بررسی قرار دادند. شرکت کنندگان به صورت تصادفی در یکی از ۳ گروه رژیم غذایی قرار گرفتند: رژیم غذایی مدیترانه ای همراه با مقدار اضافی روغن زیتون فوق العاده خالص یا فرابکر، رژیم غذایی مدیترانه ای همراه با آجیل و به عنوان گروه کنترل رژیم غذایی کم چرب. سپس محققان اثرات طولانی مدت رژیم غذایی مدیترانه ای را بر روی سندرم متابولیک در ۵۸۰۱ شرکت کننده بررسی کردند. هیچ مداخله ای در زمینه کاهش وزن یا فعالیت بدنی انجام نشد.
بعد از حدود ۸/۴ سال پیگیری، از میان ۱۹۱۹ نفری که در ابتدای مطالعه به سندرم متابولیک مبتلا نبودند، ۹۶۰ مورد ابتلا مشاهده شد. همچنین محققان دریافتند که در گروه دریافت کننده روغن زیتون چاقی مرکزی و سطوح گلوکز خون و در گروه دریافت کننده آجیل چاقی مرکزی به طور قابل توجه کاهش یافت.
به گفته محققان رژیم غذایی مدیترانه ای همراه با روغن زیتون یا آجیل در مقایسه با رژیم غذایی کم چرب با کاهش بروز سندرم متابولیک مرتبط نبود. با این حال، هر دو رژیم غذایی با بهبود قابل توجه سندرم متابولیک در افراد مبتلا مرتبط بودند. به طوریکه از میان ۳۳۹۲ فرد مبتلا به سندرم متابولیک، در ۹۵۸ نفر بهبودی مشاهده شد. ازآنجاکه گروه های مورد بررسی از نظر کاهش وزن یا مصرف انرژی با یکدیگر تفاوتی نداشتند، بنابراین تفاوت مشاهده شده احتمالاً به علت تفاوت در الگوهای رژیم غذایی است.
نکته عملی: با توجه به نتایج این مطالعه، رژیم غذایی مدیترانه ای که بر مصرف غلات کامل، میوه، سبزی و ماهی تاکید دارد، همراه با روغن زیتون فرابکر و آجیل با برطرف کردن شاخص های سندرم متابولیک در افراد مبتلا، خطر بروز دیابت و بیماری های قلبی- عروقی را در این افراد کاهش می دهد.
منبع:
Babio, N et al. " Mediterranean diets and metabolic syndrome status in the PREDIMED randomized trial." CMAJ, 2014
