اگرچه مکملها به تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن کمک میکنند اما مصرف آنها همیشه سودمند نیست. زیرا دریافت مقادیر بالای آنها مسمومیت را به دنبال دارد. از سوی دیگر، در برخی شرایط دریافت آنها مضر است. در افرادی که در معرض خطر سرطان ریه قرار دارند، از جمله کسانی که سیگار میکشند، توصیه میشود از دریافت برخی مکملها اجتناب کنند. در این افراد دریافت مکمل بتا کاروتن با دوز روزانه ۶۰ تا ۱۲۰ میلی گرم با افزایش مرگ و میر همراه است.
بهترین روش برای تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و متنوع است. بر اساس دستورالعملهایی که در این زمینه وجود دارد توصیه میشود افراد نیاز خود به مواد مغذی را از طریق الگوی غذایی سالم که شامل غذاهای غنی از مواد مغذی (ویتامینها، مواد معدنی و فیبر) است، تامین نمایند.
رژیم غذایی سرشار از میوهها، سبزیجات، غلات کامل، لبنیات کمچرب و آجیل خام نه تنها مواد مغذی بدن را تامین میکند بلکه خطر ابتلا به بیماریهای مختلف را نیز میکاهد.
آجیل خام، روغنهای گیاهی و سبزیجات برگ سبز حاوی مقادیر بالای ویتامین E هستند. اسید فولیک در آب پرتقال، اسفناج، کلم بروکلی، بادامزمینی، آووکادو و غلات صبحانه غنی شده و ویتامین B6 در سیبزمینی، موز، گوشت گاو، ماهی، غلات کامل، آجیلها و حبوبات یافت میشود. ویتامین B12 در شیر و لبنیات، گوشت قرمز، ماهی (به خصوص سالمون)، مرغ و تخممرغ به مقدار فراوان وجود دارد. بتا کاروتن که پیشساز ویتامین A است در میوههای زرد و نارنجی (طالبی و انبه)، سبزیجات نارنجی (هویج و کدو حلوایی) و سبزیجات برگ سبز (اسفناج و کلم) یافت میشود.
چه کسانی به مکمل نیاز دارند؟
در برخی مواقع به علل مختلف بعضی از افراد بدون دریافت مکمل قادر به تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن نیستند. در این شرایط با توجه به وضعیت و نیاز فرد باید علاوه بر رژیم غذایی سالم و متعادل مکمل غذایی در اختیار وی قرار گیرد:
- افرادی مانند سالمندان، کودکان کم سن و زنان باردار از جمله گروههایی هستند که در معرض کمبود برخی مواد مغذی قرار دارند. همچنین اگر شما با هدف کاهش وزن از رژیم های بسیار کمکالری استفاده میکنید، به بیاشتهایی مبتلا هستید و یا برخی داروها را مصرف میکنید باید در مورد لزوم دریافت مکمل های غذایی با متخصص تغذیه مشورت کنید.
- برخی افراد به علت آلرژی غذایی، برخی بیماریها و یا پیروی از رژیم های گیاهخواری انتخابهای غذایی محدودی دارند. به عنوان مثال، غذاهای حیوانی منبع اصلی ویتامین B12 به شمار میروند. بنابراین افراد گیاهخوار، به ویژه گیاهخواران مطلق، باید ویتامین B12 مورد نیاز خود را با مصرف غذاهای غنی شده با این ویتامین یا مکمل تامین کنند.
- زنان در سنین باروری حتماً باید اسید فولیک کافی را از طریق رژیم غذایی و غذاهای غنی شده و در صورت لزوم مکمل دریافت کنند. زیرا اسید فولیک از بروز برخی نقایص مادرزادی جلوگیری میکند. همچنین لازم است برای اکثر زنان در دوران بارداری مکمل آهن تجویز شود.
- شیرخوارانی که از شیر مادر تغذیه میکنند نیاز به دریافت مکمل ویتامین D دارند.
- در برخی شرایط در دختران نوجوان نیاز به دریافت مکمل آهن وجود دارد.
- با افزایش سن دریافت کافی ویتامین B12 و D با مشکلاتی همراه است. در این شرایط مصرف مکمل کمک کننده خواهد بود.
- گروه دیگری از افراد که نیاز به دریافت مکمل دارند افرادی هستند که برخی داروها را دریافت میکنند یا به بیماریهایی مبتلا هستند که بر روی ذخایر مواد مغذی بدن آنها اثر میگذارد و یا کسانی که با آزمایش مشخص شده که به کمبود مواد مغذی خاصی مبتلا هستند.