هنگامی که غده تیروئید به میزان کافی هورمون تولید و ترشح نکند فرد به کمکاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) مبتلا میشود. هورمونهای تیروئید که شامل ترییدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) هستند در تنظیم متابولیسم (سوخت و ساز)، رشد و تکامل مغز، عملکرد قلب و سیستم عصبی، تنظیم دمای بدن، قدرت عضلات، تنظیم چرخه قاعدگی در زنان و… نقش دارند. برخی از علائم هیپوتیروئیدیسم عبارتند از:
• خستگی
• افزایش وزن
• عدم تحمل سرما
• کاهش ضربان قلب
• درد، گرفتگی و ضعف مفاصل و عضلات
• یبوست
• خشکی پوست
• نازک شدن و شکنندگی موها
• اختلال قاعدگی در زنان
• افزایش کلسترول خون
• بیخوابی
• پفآلود بودن صورت، پاها و دستها
• کمخونی
درمان کمکاری تیروئید
هیپوتیروئیدیسم از طریق دارو درمانی و جایگزین کردن هورمونهای تیروئید درمان میشود. اگر شما به کمکاری تیروئید مبتلا هستید باید داروهای تجویز شده را حتماً طبق دستور پزشک (معمولاً به صورت ناشتا) دریافت کنید. مصرف بیش از حد فیبر، مصرف برخی غذاها، مکملها و داروها میتواند جذب داروهای تجویز شده برای درمان هیپوتیروئیدیسم را در بدن مختل کند. بنابراین، توصیه میشود از مصرف همزمان این داروها با موارد زیر اجتناب کنید:
• گردو
• لوبیای سویا
• مکملهای حاوی آهن
• مکملهای حاوی کلسیم
• داروهای آنتیاسید که حاوی آلومینیوم یا منیزیم هستند
• برخی داروهای کاهنده کلسترول
شما میتوانید داروها و مواد غذایی فوق را با چند ساعت فاصله از داروهای تجویز شده برای درمان کمکاری تیروئید استفاده نمایید.
رژیم غذایی و کمکاری تیروئید
به طور کلی رژیم غذایی خاصی برای مبتلایان به هیپوتیروئیدیسم وجود ندارد. اگرچه ادعاهایی در این مورد وجود دارد، اما شواهد علمی تاثیر مصرف یا عدم مصرف برخی غذاها را در درمان بیماران
مبتلا به کمکاری تیروئید اثبات نکردهاند. با این حال، وجود ید کافی در رژیم غذایی برای عملکرد غده تیروئید ضروری است. در بسیاری از کشورها به کمک افزودن ید به نمک و سایر مواد غذایی بیماریهای تیروئید که ناشی از کمبود ید هستند تقریباً ریشهکن شدهاند.
در دوران بارداری نیاز به ید افزایش مییابد. استفاده از نمک یددار و دریافت مکملهای ویژه این دوران میتواند نیاز زنان باردار را تامین کند.
غذاهای گواتروژن به غذاهایی اطلاق میشود که فرآیند تولید هورمونهای تیروئید را مختل میکنند. از این دسته از مواد غذایی میتوان به خانواده کلم اشاره کرد. ایزوفلاونهای لوبیای سویا (جنیستئین و دیادزئین) نیز مانع سنتز هورمونهای غده تیروئید میشوند. مواد غذایی گواتروژن تنها زمانی برای بیماران مبتلا به کمکاری تیروئید مشکلساز هستند که یا در مقادیر بسیار زیاد مصرف شوند و یا فرد به کمبود ید یا سلنیم مبتلا باشد. ید به سنتز هورمونهای تیروئید کمک میکند. سلنیم نیز که در مغزهای خوراکی، مرغ، گوشت گاو و غلات یافت میشود در غده تیروئید نقش آنتیاکسیدانی داشته و در متابولیسم هورمونهای آن نقش دارد. پختن غذاها مواد گواتروژن موجود در آنها را غیرفعال میکند.