شاید شما هم نام آنتی اکسیدان را شنیده باشید. اما آنتی اکسیدانها چه نوع موادی هستند و در چه مواد غذایی یافت می شوند؟ هر وقت صحبت از استفاده از این نوع مواد مفید در بدن می شود شاید تصور نمایید که باید آن را به صورت مکملهای غذایی دریافت نمایید ولی واقعیت آنست که شما می توانید این مواد را با یک تغذیه سالم تامین نمایید. مواد آنتی اکسیدان شامل: بتاکاروتن، ، ویتامین C و ویتامین E ، روی و سلنیم می باشند که در مواد غذایی مختلف یافت می شوند.
مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان:
غذاهای دارای بتا کاروتن که در بدن به ویتامین A تبدیل می شوند شامل: هویج، کدو حلوایی، ماهی، تن ماهی، طالبی، انبه، شلغم، چغندر، تخم مرغ ، لبنیات، پرتقال، بروکلی، بامیه، اسفناج، سیب زمینی شیرین، هویج، فلفل زرد و قرمز، توت فرنگی، زردآلو و ذرت.
غذاهایی که دارای ویتامین C می باشند، شامل:
مرکبات و آب آن ها، سبزیجات برگ سبز(اسفناج، فلفل سبز، بروکلی، مارچوبه، گل کلم ، ترب و شاهی)، فلفل قرمز و زرد، گوجه فرنگی و آب آن، آناناس، طالبی و انبه.
غذاهایی که دارای ویتامین E می باشند، شامل:
روغن سبزیجات نظیر: روغن زیتون ، دانه سویا و ذرت، دانه ها، غلات، جوانه گندم، برنج قهوه ای، جو، لوبیا، نخود، عدس و سبزیجات برگ سبز.
غذاهایی که دارای روی می باشند، عبارتند از:
گوشت گاو، تخم مرغ، غلات، آجیل، ماست، ماهی، قارچ، گردو، دانه آفتابگردان و سویا.
غذاهایی که دارای سلنیوم می باشند، عبارتند از:
آجیل، جو، برنج قهوه ای، تخم مرغ، جوجه، لبنیات، سیر، پیاز، غذاهای دریایی ، ماهی تن، بیشتر سبزیجات، غلات و شیره قند.
به طور کلی میوه جات، سبزیجات، خشکبار، غلات سبوس دار و گوشت ماکیان و ماهیها حاوی آنتی اکسیدان می باشند. شما می توانید با مصرف ترکیبی از مواد فوق آنتی اکسیدان مورد نیاز بدنتان را تامین نمایید.
تاثیر آنتی اکسیدانها در سلامت بدن:
آنتی اکسیدانها موادی هستند که بدن را در برابر رادیکالهای آزاد محافظت می نمایند. رادیکالهای آزاد مواد مضری برای سلامت هستند که در هنگام تجزیه مواد غذایی و یا در اثر عوامل محیطی مانند مصرف سیگار یا در معرض اشعه رادیواکتیو در بدن ایجاد می شوند. مطالعات نشان داده اند که رادیکالهای آزاد با ایجاد صدمه سلولی می توانند در ایجاد و پیشرفت بیماریهای مختلف از جمله بیماریهای قلبی و عروقی، انواع سرطان موثر باشند.
همانطور که گفته شد امروزه از فواید مواد آنتی اکسیدانی، در پیشگیری بیماری های قلبی گرفته تا کاهش آسیب مغز و چشم ها و نیز پیشگیری از سرطان فراوان صحبت می شود. تولید رادیکال های آزاد، مسئله ای طبیعی است و در طی عمل تنفس به وجود می آید. رادیکال های آزاد تعدادی اتم تک الکترونی هستند و در حین واکنش اکسیژن با بعضی مولکول ها تولید می شوند. اگر بطور ناگهانی تعداد زیادی رادیکال آزاد در بدن تولید شود، باعث ایجاد یک سری واکنش های مضر پشت سر هم در بدن می گردد. رادیکال های آزاد با بعضی قسمت های سلولی مثل DNA و غشای سلولی واکنش نشان داده و باعث تخریب عمل سلول یا حتی مرگ آنها می شود.
در حالت طبیعی ، سیستم دفاعی بدن این رادیکال های آزاد را خنثی می کند. اما عوامل مخرب محیطی مثل اشعه ماوراء بنفش، الکل و آلودگی های محیط و سیگار باعث ناتوانی بدن در برابر این عوامل می گردد. در نتیجه ساختمان و عمل سلول های بدنی توسط رادیکال های آزاد تخریب شده و منجر به بروز پیری زودرس و بیماری هایی مانند سرطان و بیماری قلبی می شوند.
برای جلوگیری از عمل این رادیکالهای آزاد، بدن باید دارای یک سد دفاعی از آنتی اکسیدان ها باشد. آنتی اکسیدان ها مولکول هایی هستند که جلوی عمل رادیکال های آزاد را گرفته و مانع از تخریب سلول های حیاتی بدن می شوند. جلوگیری از تخریب سلولی باعث پیشگیری از بروز بیماری هایی مانند سرطان ، بیماری قلبی – عروقی ، پیرشدن پوست و … می شود. یکی دیگراز منافع اساسی استفاده از آنتی اکسیدانها تقویت سیستم ایمنی می باشد که می تواند شما را در برابر سرماخوردگی و ابتلا به عفونتهای تنفسی محافظت نماید.
اما توجه به این نکته نیز حائز اهمیت است که مصرف بیش از حد آنتی اکسیدانها نه تنها برای بدن مفید نیست، بلکه می تواند مسمومیت نیز ایجاد نماید. لذا برای تنظیم دریافت این نوع مواد مفید نیز باید با پزشک متخصص تغذیه خود مشورت نمایید.
