اثرات منفي كافئين بر كودكان

معمولاً پدر و مادرها سعي مي‌كنند هيچ‌گاه به كودك خود يك ليوان پر از قهوه ندهند، اما از طرف ديگر به آنها ساير نوشيدني‌هاي كافئين‌دار مي‌دهند! نوشيدني‌ها و غذاهاي كافئين‌دار فراوانند؛ اما بايد مصرف آنها را به حداقل رساند؛ به‌خصوص در مورد كودكان.

در حال حاضر هيچ توصيه‌اي براي مقدار مجاز مصرف كافئين در كودكان وجود ندارد، اما گروهي از پزشكان كانادايي معتقدند كه كودكان زير هفت سال نبايد بيشتر از 45 ميلي‌گرم كافئين در روز مصرف كنند. اين مقدار كافئين معادل 355 ميلي‌ليتر نوشابه يا 43 گرم شكلات است.

تأثير كافئين روي كودكان
كافئين يك محرك است كه تأثير مشابهي روي كودكان و بزرگسالان دارد. اين ماده دارويي است كه به‌طور طبيعي در برگ‌ها و دانه‌هاي گياهان زيادي توليد و به‌طور مصنوعي به برخي غذاهاي خاص افزوده مي‌شود. كافئين سيستم اعصاب مركزي را تحريك مي‌كند؛ به همين دليل نوعي دارو به شمار مي‌آيد. مقدار كم آن باعث افزايش انرژي و بالا رفتن ميزان هوشياري بدن مي‌شود.

عوارض مصرف بيش از حد كافئين
عصبانيت و ناآرامي آشفتگي معده سردرد عدم تمركز كافي مشكلات مربوط به خواب افزايش تپش قلب افزايش فشار خون كودكاني كه هر روز بيش از 355 ميلي‌ليتر نوشابه مصرف مي‌كنند، 60 درصد بيشتر از ساير كودكان در معرض چاقي هستند. معمولاً نوشيدني‌هاي حاوي كافئين ارزش غذايي ندارند و مصرف آنها هيچ نوع ويتامين و املاحي به بدن كودكان نمي‌رساند و به اين ترتيب آنها با كمبود مواد مغذي روبه‌رو مي‌گردند.

كودكاني كه نوشابه زيادي مي‌خورند، معمولاً دچار كمبود كلسيم مي‌شوند و كمبود كلسيم نيز به استخوان‌ها و دندان‌ها آسيب مي‌رساند. مصرف بيش از حد نوشيدني‌هاي شيرين كافئين‌دار، باعث كرم خوردگي و فرسايش ميناي دندان‌ها مي‌شود؛ زيرا حاوي شكر بسيار زيادي هستند. 355 ميلي‌ليتر نوشيدني غير رژيمي كربنات‌دار، حاوي 10 قاشق چايخوري شكر (حدود 49 ميلي‌ليتر) و 150 كالري است.

كافئين‌ ادرار آور است و باعث از دست رفتن آب بدن و در نهايت كم‌آبي مي‌شود. بنابراين بهتر است از مصرف زياد كافئين، به خصوص در هواي گرم، خودداري كنيد. ترك يكباره نوشيدني‌ها و مواد غذايي كافئين‌دار با علائمي همچون درد عضلاني، سردرد، افسردگي و حساسيت و زود رنجي همراه است؛ به‌خصوص در افرادي كه مصرف بسيار زيادي داشتند.

كافئين، بيماري‌هاي قلبي و اختلالات عصبي را تشديد مي‌كند. يكي از شايعات رايج در مورد مصرف كافئين اين است كه مصرف آن باعث كاهش رشد مي‌شود؛ در حالي‌كه تا به حال چنين چيزي ثابت نشده است. كودكان بيشترين ميزان كافئين را از طريق نوشابه دريافت مي‌كنند.

اما كافئين در قهوه، چاي، شكلات، بستني، ماست يخ زده و انواع مسكن‌ها نيز وجود دارد. برخي والدين به كودكان خود چاي سرد مي‌دهند؛ با اين تصور كه كافئين كمتري دارد؛ در حالي‌كه چاي سرد حاوي قند و كافئين بيشتري است (درست به اندازه نوشابه). هر 355 ميلي‌ليتر نوشيدني شيرين و اسيدي 71/2 ميلي‌گرم كافئين دارد.

مضرات كافئين براي کودکان, مضرات كافئين

كافئين، بيماري‌هاي قلبي و اختلالات عصبي را تشديد مي‌كند

حساسيت به كافئين
حساسيت به كافئين به معناي تأثير مصرف حد معيني از كافئين روي فرد مي‌باشد كه اين تأثير در افراد متفاوت است. حساسيت در اثر مصرف روزانه ايجاد مي‌شود. افرادي كه مرتباً كافئين مصرف مي‌كنند، كم‌كم مقدار مصرف خود را افزايش مي‌دهند تا به تأثير دلخواه برسند.

تأثير مصرف كافئين بستگي به وزن خود دارد؛ بنابراين كودكان تأثير بيشتري از آن مي‌گيرند. كافئين در عرض چند ساعت از طريق ادرار از بدن دفع مي‌شود. اين ماده در بدن ذخيره نمي‌شود و كودكان تا شش ساعت پس از مصرف، اثرات آن را احساس مي‌كنند.

كاهش مصرف كافئين
بهترين راه براي كاهش مصرف كافئين و البته قند اضافي اين است كه نوشابه را از فهرست غذايي حذف كرده و به جاي آن آب، شير و آب‌ميوه‌هاي صددرصد طبيعي به كودكان خود بدهيد. به همين منظور بهتر است كودك‌تان يا خود شما هميشه يك بطري آب به همراه داشته باشيد تا در صورت تشنگي، به سراغ نوشابه نرويد و فقط گاهي اوقات چاي و نوشابه مصرف كنيد.

همچنين به محتويات مواد غذايي نيز توجه كنيد. برخي از آنها حاوي كافئين هستند و ممكن است شما متوجه آن نشويد. مصرف كافئين را بايد آهسته‌آهسته كاهش داد. اگر اين‌كار را به يكباره انجام دهيد، كودك‌تان دچار سردرد و افسردگي خفيف مي‌شود. سعي كنيد نوشيدني‌هاي بدون كافئين را جايگزين نوشابه‌هاي كافئين‌دار كنيد؛ مثل آب، آبميوه و چاي بدون كافئين.

گاهي اوقات كاهش مصرف كافئين منجر به خستگي مي‌شود. جاي نگراني نيست و اين خستگي با استراحت بيشتر و افزايش سطح انرژي بدن برطرف مي‌گردد. گاهي اجازه دهيد كودك‌تان مواد كافئين‌دار نيز بخورد؛ مثلاً هيچ اشكالي ندارد اگر كيك تولدش طعم قهوه داشته باشد و يا در يك روز سرد، كاكائوي گرم بخورد. ميانه روي و اعتدال در هر كاري كليد تندرستي و سلامت شما و كودكتان است. مصرف كافئين را مي‌توان به راحتي كنترل كرد.