داروهای اشتها آور نخورید!

یک کارشناس ارشد تغذیه گفت: تا حد امکان بهتر است فردی که بی‌اشتها است از مصرف داروهای اشتها آور خودداری کند؛ زیرا این داروها عوارض جانبی به همراه دارند.
الهام آزادگان با اشاره به اینکه در طول روز جهت تامین نیاز مواد مغذی بدن باید از تمام گروه‌های غذایی استفاده شود، اظهار کرد: این گروه‌های غذایی شامل نان و غلات، لبنیات، میوه‌ها، سبزیجات، چربی و روغن‌ها، مواد گوشتی و پروتئینی است.
وی افزود: هیچ گروه غذایی را نمی‌توان جایگزین دیگری کرد؛ ازاین رو توصیه کلی آن است که رژیم حاوی فیبر نظیر حبوبات، سبزیجات و میوه‌ها، تاکید بیشتر بر گوشت سفید نظیر مرغ و ماهی، غذاهای کم چرب و با تاکید بر روغن‌های مفید نظیر روغن زیتون و مغزها و غلات حاوی فیبر باشد؛ یعنی رژیمی که حاوی تمام گروه‌های غذایی به میزان مناسب در طول روز باشد، می‌تواند نیاز بدن را به مواد مغذی و ویتامین‌ها تامین کند.

آزادگان با اشاره به بهترین روش تغذیه در طول روز بیان کرد: مصرف سه وعده غذایی اصلی و دو تا سه میان وعده در طول روز مطلوب است، ضمن اینکه بهترین مواد غذایی که می‌تواند در میان وعده‌ها استفاده شود شامل میوه‌ها، شیر، بیسکوییت‌های حاوی فیبر، برش کوچکی از کیک‌های کم کالری و در مورد کودکان نیز علاوه بر موارد مذکور مغزها می‌تواند گزینه مناسب باشد؛ چراکه در افراد بزرگسال مغزها به دلیل دارا بودن کالری زیاد بهتر است محدود استفاده شود.

این کارشناس ارشد تغذیه، در پاسخ به اینکه چرا برخی افراد دچار بی‌اشتهایی هستند؟ گفت: بی‌اشتهایی مشکل شایع در کودکان است و البته برخی بزرگسالان نیز این مشکل را دارند، همچنین در بیماری‌های مختلف نیز بی‌اشتهایی ممکن است بروز کند که در این بحث نمی‌گنجد.

وی ادامه داد: در مورد این افراد بهتر است مواد غذایی در چندین وعده در طول روز و هر بار با حجم کم مصرف شود، همچنین با توجه به آنکه این افراد در هر وعده غذایی قادر به مصرف مقدار کمی غذا هستند، بهتر است غذاهایشان پرکالری و پر پروتئین باشد. منظور این است که می‌توانند پودر شیر خشک را به شیر، سوپ و سس افزوده تا کالری و پروتئین آن افزایش یابد یا روغن زیتون را به مواد غذایی خود اضافه کنند.
آزادگان افزود: به علاوه استفاده از خامه و بستنی در میان وعده‌ها، عصاره میوه‌ها، سوپ خامه‌دار با گوشت، کره و مارگارین استفاده شود که البته موارد ذکر شده برای افرادی است که مشکل خاصی نداشته و سالم هستند.
وی همچنین اظهار کرد: تا حد امکان بهتر است فردی که بی‌اشتها است از مصرف داروهای اشتها آور خودداری کند، زیرا این داروها عوارض جانبی به همراه دارند. ضمن اینکه برای افراد بزرگسال نیز مکمل مولتی ویتامین بی‌خطر بوده و می‌تواند اشتهای آنها را افزایش دهد.

آزادگان به آثار بی‌اشتهایی اشاره و تصریح کرد: مشکل بی‌اشتهایی در کودکان موجب عدم حفظ رشد طبیعی کودک می‌شود. بنابراین در مورد این کودکان تاکید می‌شود که کودک بی‌اشتها را مجبور به خوردن مواد غذایی نکنند و تا حد امکان با تنوع در غذاها و تزیین مواد خوراکی، اشتهای کودک را برانگیزند.
این کارشناس ارشد تغذیه ادامه داد: همچنین سعی شود تا یک ساعت قبل از وعده‌های اصلی، کودک غذایی نخورد تا اشتهای کافی در وعده‌های اصلی را داشته باشد. نکته قابل ذکر دیگر آن است که ممکن است کودک در صورت خستگی میل به خوردن غذا نداشته باشد که به این مسئله نیز باید توجه شود.
وی افزود: همچنین به دلیل بازیگوشی کودکان ممکن است خوردن وعده‌‎های غذایی آنها طولانی شود. از این رو به مادران توصیه می‌شود صبور بوده و غذا را جمع‌آوری نکنند تا کودک فرصت یابد که در حین بازی غذای خود را نیز میل کند.
آزادگان با بیان اینکه نوعی اختلال مربوط به مصرف مواد غذایی نیز وجود دارد که با نام بی‌اشتهایی عصبی شناخته می‌شود، گفت: این اختلال عمدتا در نوجوانان و زنان جوان و بر اثر ترس از چاقی و تعبیر غلط از ظاهر شخصی رخ می‌دهد.

وی ادامه داد: در این اختلال فرد تصور می‌کند که چاق است؛ در حالیکه ظاهر بیمار به شدت لاغر است. شخص مواد غذایی خود را بسیار محدود می‌کند و با روش‌هایی نظیر ورزش شدید سعی در کاهش وزن بیشتر دارد که منجر به بروز علایمی نظیر افت فشار خون، کم خونی، کاهش غیر طبیعی دمای بدن و اختلالات مغزی خواهد شد.

این کارشناس ارشد تغذیه تاکید کرد: در افرادی که دچار اختلال بی‌اشتهایی عصبی هستند باید فرد تشویق به افزایش وزن تدریجی و آرام شود و به طور همزمان مهارت‌های لازم جهت غلبه بر احساسات و مقابله با استرس نیز به آنها آموزش داده شود.
آزادگان در پایان خاطرنشان کرد: همانطور که پیش از این نیز ذکر شد، باید مواد غذایی در دفعات بیشتر و حجم کمتر استفاده شود. همچنین مصرف چای و قهوه به دلیل خاصیت دیورتیکی باید محدود و یک ساعت برای صرف غذا وقت گذاشته شود. جهت پیشگیری از حالت تهوع و استفراغ نیز شخص باید یک تا یک و نیم ساعت پس از صرف غذا استراحت کند.