رژیم غذایی مناسب در ریفلاکس

سوزش سر دل یا رفلاکس یعنی احساس ناراحتی در قسمت فوقانی دستگاه گوارش، که به علت برگشت محتویات معده به مری ایجاد می شود. که در افراد بالای 60 سال شایعتر است. علائم آن اکثرا با ناراحتی قلبی اشتباه می شود. آروغ زدن یا برگشت محتویات معده به دهان، احساس سنگینی، سوزش، یا ناراحتی در قفسه سینه، مشکل در بلع، درد خفیف یا احساس نفخ و ندرتا استفراغ این حالت ها به علت برگشت اسید به مری می باشد. که باعث آزرده کردن مخاط مری می شود.

عواملی مانند (فتق معده، زخم مری، استرس، پرخوری، رژیم غذایی نا مناسب، چاقی، بارداری، سیگار کشیدن، مصرف الکل، کورتیزول، داروهای شل کننده عضلانی، داروهای گشاد کننده قلب، داروهای آسم (آمینوفیلین، تئوفیلین) و آسپیرین) خطر بیماری را افزایش می دهد.

پیشگیری
بلافاصله بعد ازخوردن غذا نخوابید. سیگارنکشید. الکل ننوشید و پرخوری نکنید. چربی، غذاهای سرخ شده، ادویه جات، قهوه، رب گوجه فرنگی را در غذای خود کم کنید. موقع خوابیدن زیر سرخود را بالا ببرید یا پایه های تخت را 10-15 سانتی متر بالا آورید. اضافه وزن خود را کم کنید. لباس تنگ نپوشید. ازمصرف مایعات دروعده های غذایی پرهیز نمایید. حداقل 2-3 ساعت قبل خواب چیزی نخورید. موقع خوابیدن به پهلوی راست و کمی خمیده بخوابید. این بیماران بایستی از مصرف غذاهای چرب خودداری نمایند. زیراغذاهای چرب دیرتر از کربوهیدرات و قندها از معده تخلیه می شوند. و لذا احتمال برگشت غذا ازمعده به مری را بیشترمی نماید.

رژیم غذایی ترش کردن
از خوردن غذاهایی مانند (ادویه، قهوه، آب میوه ترش، فست فود (سوسیس و کالباس)، مرکبات، آجیل، آب غوره، خیار، کاهو، سبزی خام، غذای پر سس چرب، الکل، خوردن شکلات، غذاهای پرچرب) که باعث افزایش اسید معده می شود. پرهیزنمایید غذا را در وعده های بیشتر و حجم کمترمصرف نمایید. غذاهای بریان شده، کیک، بیسکوئیت، مارگارین، کره، روغن ها، خامه، گوشت های چرب) دریچه معده را ضعیف می کند. نعناع صحرایی که به صورت چای یا معطر کننده غذایی مصرف می شود. نیز باعث شل شدن دریچه معده می شود وسبب برگشت اسید به مری می شود. قهوه، چای و کولاحاوی کافئین و شکلات حاوی متیل گزانتین است که باعث ضعیف شدن دریچه معده می شود. از مصرف این مواد پس از صرف غذا خود داری کنید. پیاز و سیر و نعناع تاثیر بدی بر انقباض دریچه معده دارد. الکل نیز باعث شل شدن دریچه مری به معده می شود. از مصرف غذا با حجم زیاد مخصوصا در حاملگی خودداری نمایید. افزایش وزن نیز باعث فشار به معده شده و برگشت اسید را زیاد می کند. ازخوردن سرکه به همراه سالاد خوداری نمایید. مصرف میوه های ترش و اسیدی مثل آلو و گوجه و نو شابه های گازدار و غذاهای تند را کاهش دهید. در صورت داشتن زخم معده از مصرف میوه های خام خود داری کنید..

غذاهای مفید برای ترش کردن
گوشت بره، ماهی، مرغ و خروس، محصولات لبنی کم چرب، غنی از پروتئین هستند. و این غذاها قوام دریچه مری به معده را زیاد می کنند. نان سبوس دار و برنج قهوه ای غنی ازفیبرهای نامحلولند. این فیبر ها مدفوع را حجیم کرده و از یبوست جلوگیری می کند. از طرف دیگر این مدفوع حجیم، فشاری را در کلون ایجاد می نماید که به معده هم انتقال یافته و باعث شل شدن دریچه معدی می شود. لذا هنگامی که این فیبر ها مصرف میشود. بایستی 6-8 لیوان آب نیز در روز مصرف شود تا مدفوع نرم بماند. مصرف سرکه سیب مخلوط شده با آب در طول غذا می تواند به کاهش ترش کردن کمک کند. یک قاشق سوپخوری سرکه سیب را با یک لیوان آب مخلوط کرده ومصرف نمایید. تا تاثیربیشتری داشته باشد. مصرف مکرر وعده های غذایی و با حجم کم برای این افراد توصیه می شود.

جدیدترین درمان رفلاکس یا ترش کردن
توصیه های جدید در درمان GERD این است که از بلع باریم جهت تشخیص این بیماری استفاده نکنید برای بهبود علائم بیماری رفلاکس و ازوفاژیت اروزیو یک درمان 8 هفته ای با مهارکننده های پمپ پروتون انجام شود و داروهای مختلف مهارکننده های پمپ پروتون به یک اندازه موثر هستند.
____________________________________________________________________________________
زهرا یاری، کارشناس ارشد تغذیه.