خوراك سبزیجات حلقه‌ای و خواص آن

خوراک سبزیجات حلقه‌ای به‌عنوان غذای اصلی استفاده می‌شود. این غذا از دو گروه غذایی شامل سبزیجات و گوشت تشکیل شده است و همان طور که می دانید مصرف حداقل 3 گروه غذایی در هر وعده غذایی توصیه می‌شود. پس می‌توان در کنار آن ماست یا تکه کوچکی نان استفاده کرد.

خواص زیره:
زیره گیاهی است یكساله، كوچك و علفی كه ارتفاع آن 60 سانتیمتر است. ریشه آن دراز و باریك به رنگ سفید، ساقه آن راست و برگ‌هایش به شكل نوار باریك و نخی شكل و به رنگ سبز می‌باشد. گل‌ آذین‌ آن‌ چتر مرکب‌ و گل‌هایش ‌کوچک‌ و سفید رنگ‌ است‌. میوه زیره بیضی‌‌شکل‌ به‌ رنگ‌ قهوه‌ای‌ تیره‌ یا مایل‌ به‌ زرد و شفاف‌ است‌. زیره در کرمان بیشترین سطح کشت را دارد.
زیره‌ سیاه‌ گرم‌ و خشک‌ است‌. زیره‌ سیاه‌ دارای‌ خواص‌ مدر، بادشکن‌، مقوی‌، زیادکننده‌ شیر، قاعده‌آور، نیرودهنده‌، ضد‌کرم‌، هضم‌‌کننده‌، ضد تشنج‌، قابض‌، معرق‌، مقوی‌ معده‌، برطرف‌ کننده‌ سوءهاضمه‌ و… اند‌. تحقیقات انجام‌ شده بر روی این گیاه، اثرات آن را بر کاهش چربی خون و همچنین آنتی‌اکسیدان بودن آن را ثابت کرده است. پس در بیماری‌های قلبی- عروقی می‌تواند موثرباشد. همچنین می‌تواند خواص ضد‌سرطانی داشته باشد.

خواص سیب‌زمینی:

سیب زمینی جزء گروه سبزیجات می‌باشد، البته چون قسمت عمده سیب‌زمینی نشاسته است، آن را در گروه نان قرار می‌دهند یا به آن سبزیجات نشاسته‌ای می‌گویند، از این رو برای تامین انرژی ماده مفیدی است که نسبت به غلات کمتر تحت تاثیر آفات قرار می‌گیرد و پرورش آن آسان‌تر می‌باشد. سیب زمینی یک گیاه یکساله است که ما از غده‌های موجود در ریشه آن استفاده می‌کنیم. زادگاه اولیه آن در آمریکای جنوبی بوده که اولین بار توسط میرزا ملکم خان به ایران آورده شد، برای همین در ابتدا به آن آلو ملکم می‌گفتند و اکنون هم در بعضی شهرهای ایران سیب‌زمینی را به نام آلو می‌شناسند. دقت کنید که وقتی سیب‌زمینی در برابر نور قرار می‌گیرد، به تدریج زیر پوست آن سبزرنگ می‌شود. با این حالت، سمی در سیب‌زمینی به نام سولانین (وقتی سیب‌زمینی جوانه می‌زند، این سم پدید می‌آید) ایجاد می‌گردد. در این صورت خوردن سیب زمینی مسمومیت می‌آورد که نشانه‌های آن عبارت از سردرد، سرگیجه، استفراغ، دل پیچه و… است، بنابراین سیب‌زمینی گندیده را به هیچ وجه نباید مصرف کرد. قشر ضخیمی از آن را باید جدا کرد، چون سم بیشتر در بخش بیرونی سیب‌زمینی متراکم است، ولی مقدار «سولانین» موجود در غده خوراکی سیب‌زمینی خیلی کم بوده و از 1درصد نیز خیلی کمتر است، ضرری ندارد، ولی اگر بیشتر شود خوردن سیب‌زمینی نیز مسمومیت ایجاد می‌کند. برای آنکه سیب‌زمینی سبز نشود، باید آن را در جای خشک و تاریک نگاه داشت. سیب‌زمینی در بین سبزیجات حاوی ویتامینC بالایی است و برای تامین ویتامین C مورد نیاز برای جلوگیری از خونریزی لثه مفید می‌باشد، ولی نکته بسیار مهم این است که در اثر ماندن در انبار و پخت نامناسب مقدار زیادی از ویتامین C آن به هدر می‌رود. برای اینکه سیب‌زمینی ویتامین C کمتری را از دست بدهد، سعی کنید آن را در مقدارهای کم خریداری نمایید و آن را با پوست بپزید. سیب‌زمینی حاوی مقدار زیادی ویتامین B6 است که می‌تواند در رفع افسردگی قبل از یائسگی موثر باشد. پخت آن به صورت تنوری و کباب شده موجب حفظ خاصیت سیب زمینی می‌شود، ولی تهیه آن به‌صورت سرخکرده و چیپس که در کشور ما معمول است بدترین نوع پخت این ماده غذایی می‌باشد.

خواص رازیانه:
رازیانه گیاهی دوساله است که تا ارتفاع 2 متر رشد می‌کند، ریشه دوکی شکل و دو شاخه دارد. برگ‌ها دارای غلاف گوشتی ضخیم و ساقه خوراکی می‌باشند. گل‌ها درون گل آذین چتر مرکب قرار دارند. جام گل دارای 5 گلبرگ زردرنگ می‌باشد. در ایران در استان گلستان، مازندران، کردستان و خراسان کشت می‌گردد و خواص ضد نفخ ملایم (مخصوصاً برای اطفال)، ضد‌اسپاسم (کاهش درد حین قاعدگی)، آرامبخش، افزایش‌دهنده ترشح شیر مادر، کاهش التهاب غشاء مخاطی دستگاه تنفسی، متسع‌کننده نای و برونش‌ها، اشتها‌آور، ضدتهوع، اثرات ضدمیکروبی و… دارد. رازیانه در درمان علامت بیماری روده تحریک پذیر (کاهش نفخ و آرامبخشی) موثر است و مخصوصاً وقتی توام با زیره مصرف گردد طعم تند زیره را کاهش می‌دهد. همچنین در درمان پریود دردناک و اختلالات منجر به قطع پریود مصرف می‌گردد. مصرف رازیانه در دوران بارداری ممنوع است، ولی مصرف آن در دوران شیر‌دهی در دوره‌های کوتاه مدت از فرآورده‌های تغلیظ شده مجاز می‌باشد. رازیانه از نظر طب قدیم ایران گرم است. به علت وجود Estergole که سرطانزا می‌باشد، مصرف طولانی‌مدت آن حتماً باید زیر نظر پزشک انجام گیرد. رازیانه در موارد نادر حساسیت پوستی و تنفسی می‌دهد.

خواص گوجه‌فرنگی:
گوجه‌فرنگی جزء گروه سبزیجات طبقه‌بندی می‌شود و به‌دلیل داشتن انرژی کم می‌توان آن را در رژیم‌های لاغری استفاده کرد. گوجه‌فرنگی به علت دارا بودن ویتامین‌های
A، B، C، K و مواد معدنی مانند کلسیم، فسفر و آهن در تقویت بدن نقش موثری ایفا می‌‌کند .تحقیقات نشان داده‌اند مصرف آب گوجه‌فرنگی می‌تواند از ابتلا به سرطان پروستات جلوگیری کند. ماده رنگی اصلی و عمده گوجه‌فرنگی كاروتنوئید، بتا-كاروتن و لیكوپن می‌باشد که از پیش‌سازهای ویتامین A هستند.

خواص کدو:

کدو گیاهی است یکساله و خزنده که برگ‌های آن به‌شکل قلب و پهن و پوشیده از کرک ریز می‌باشد. کدو از دیدگاه طب سنتی جزء غذاهای سرد و تر است. کدو به‌دلیل داشتن فیبر بالا کالری کمی دارد، بنابراین برای کنترل وزن و اشتها موثر می‌باشد. فیبر موجود در کدو باعث افزایش باکتری‌های مفید و کاهش باکتری‌های مضر در روده می‌شود و همانطور که قبلا هم گفته شد فیبرها می‌توانند خطر سرطان روده باریک را کاهش دهند. کدو اثر ملین، مدر و رفع یبوست و رفع سوء ‌هاضمه دارد. در قدیم به اشخاصی که تب داشتند کدو می‌دادند تا تب را پایین بیاورد. کدو برای اشخاص گرم‌مزاج و صفراوی غذای خوبی است. كدو سرشار از ویتامین A است. ویتامین A در رشد و نمو بدن و سیستم ایمنی بدن مؤثر است و باعث مصونیت در برابر بیماری‌های عفونی می‌شود. كدو در كاهش علائم BPH یا سرطان پروستات نقش موثری دارد. به دو دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌های فراوان و فیبر بالا خطر تصلب شرایین و بیماری‌های قلبی را كاهش می‌دهد. مصرف كدو از افزایش قند و چربی خون جلوگیری می‌كند و برای کنترل دیابت و چربی خون توصیه می‌شود.

خوراك سبزیجات حلقه‌ای

مواد لازم:
هویج 2 عدد
قرص عصاره گوشت بره 1 عدد
آب 2 لیوان
بادمجان 1 عدد
سیر 3 حبه
سیب‌زمینی 2 عدد
پیاز 1عدد
كدو 1 عدد
فلفل دلمه‌ای 1عدد
دانه رازیانه یك‌دوم قاشق چایخوری
دانه زیره یك‌دوم قاشق چایخوری
گوجه‌فرنگی 2 عدد
آبلیمو مقداری

روش تهیه:
پوست هویج‌ها را بتراشید و بشویید و به‌صورت حلقه‌ای خرد نمایید. سپس كف ظرف بچینید. قرص عصاره گوشت را در آب حل كنید و روی هویج‌ها بریزید و شعله را ملایم نمایید تا هویج‌ها نیم‌پز شوند. سپس بادمجان را بشویید و با پوست به‌صورت حلقه‌ای خرد كنید و روی هویج‌ها بچینید. سیر را نیز به‌صورت حلقه‌ای خرد نمایید و بیفزایید. در همین لحظه سیب‌زمینی‌ها را نیز پوست بگیرید و با پیاز به‌صورت حلقه‌ای خرد كنید و روی بادمجان‌ها بچینید. حدود 10 دقیقه بعد كدو را با پوست بشویید و حلقه‌ای خرد نمایید و به همراه فلفل دلمه‌ای خلالی یا حلقه‌ای روی مواد بچینید. حالا تخم رازیانه و زیره را روی مواد بپاشید و روی آن گوجه‌فرنگی‌های حلقه‌شده را بچینید. اكنون كمی آبلیمو نیز روی مواد بریزید و درِ ظرف را بگذارید تا تمام مواد كاملا پخته شوند.