كافئین موجود در چای و قهوه دارای اثرات تحریك كننده ای همچون افزایش هوشیاری، انرژی و تمركز است. در واقع، این خاصیت اصلی ترین عاملی است كه سبب شده بزرگسالان از این نوشیدنی ها استفاده نمایند. اما در كودكان، اثرات كافئین می تواند برعكس باشد و به كاهش توانایی انجام برخی اعمال از قبیل توانایی های محاسباتی احتساب دقیق زمان و یا عدم هماهنگی بین عضلات بیانجامد. کافئین بسیارسریع جذب بدن می شود و سپس به دستگاه اعصاب مركزی راه می یابد. در دوزهای پایین، این ماده سبب كاهش اشتها، افزایش ادرار، تحرك بیش از حد و بدخوابی می گردد.
برای كودكان 12 ساله، مصرف روزانه یك یا دو بار چای، قهوه، كاكائوی داغ نوشیدنی های حاوی كولا و دیگر نوشیدنی های كافئین دار اشكال ندارد. ولی نباید فراموش كرد كه چه كودكان و چه بزرگسالان، هنگام مصرف هر نوع نوشیدنی یا غذا باید به یكسری نكات نیز توجه نمایند.
درباره كافئین چند نكته عمومی وجود دارد كه همه باید به آنها توجه كنند.
1) كافئین 6 ساعت دربدن می ماند(در برخی افراد این زمان بیشتر است). از مصرف كافئین پیش از زمان خواب بپرهیزید، چرا كه این ماده در همه افراد باعث بدخوابی و در كودكان باعث شب ادراری می شود.
2) كافئین میزان ادرار را افزایش می دهد؛ بنابر این در هوای گرم، مصرف آن را محدود كنید تا بدنتان دچار كمبود آب نگردد.
3) اگر فردی مضطرب یا عصبانی هستید، به میزان كافئین مصرفی خود در مواد غذایی مختلف از قبیل شكلات، بیسكویت، كیك و نوشیدنی ها دقت نمایید و در صورت لزوم میزان مصرف آن را كنترل كنید.
4) از نوشابه های كافئین دار استفاده نكنید.
________________________________________________________________________________________
زهرا یاری، کارشناس ارشد تغذیه.
