تغذیه مناسب در دوران شیمی درمانی

با توجه به افزایش میزان شیوع سرطان و ترس از این بیماری، خیلی هم عجیب نیست که در بیشتر جمع‌ها بحث رژیم‌های غذایی ضدسرطان حسابی داغ و پرطرفدار باشد البته متخصصان هم تائید کرده‌اند که با تغذیه صحیح نه تنها از ایجاد سرطان پیشگیری می‌شود، بلکه در طول درمان هم می‌توان برای کاهش عوارض از آن کمک گرفت و پس از بهبود نیز احتمال عود را کاهش داد.
تحقیقات نشان داده است رژیم‌های غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان که در میوه‌ها و سبزیجات یافت می‌شود، می‌تواند از بروز سرطان پیشگیری کند و روند درمان را بهبود بخشد.
سرطان بیماری سختی است که در کنار تمام مشکلاتش، شیوه‌های درمانی مختلف هم عوارض خاصی برای بیمار ایجاد می‌کند. خشکی دهان، بی‌اشتهایی، تهوع، استفراغ، یبوست و اسهال نمونه‌ای از این مشکلات است، اما نکته مهمی که باید به آن توجه شود، نقش تغذیه در کاهش این عوارض است.
این افراد برای پیشگیری از خشکی دهان زمانی که خارج از خانه هستند یک بطری آب همراه داشته باشند و حتی وقتی تشنه نیستند، آب بنوشند تا دهانشان به کمک آب مرطوب بماند. این افراد می‌توانند از ترکیباتی که تحریک‌کننده ترشحات بزاق است، مانند آبنبات ترش کمک بگیرند. مکیدن یخ نیز شیوه‌ای موثر برای این گروه از بیماران است.
کسانی که به دلیل درمان‌های سرطان دچار زخم‌های دهان یا آفت دهان شده‌اند، اصلاً نباید از ترکیبات اسیدی مانند نوشابه‌های گازدار، گوجه‌فرنگی، رب یا سس گوجه‌فرنگی، مرکبات و کیوی استفاده کنند چون این ترکیبات با تشدید زخم‌های دهانی به بروز عوارض دیگری منجر می‌شود. همچنین بهتر است غذاهای خشک و جامد را نیز مصرف نکنند و بیشتر به شکل پوره یا سوپ غذایشان را میل کنند.
افرادی که در حال شیمی‌درمانی هستند یا حتی کسانی که اشعه درمانی در ناحیه شکم انجام می‌دهند، ممکن است با مشکلی به نام «ناتوانی در تحمل لاکتوز» روبه‌رو شوند. این افراد زمانی که شیر می‌نوشند، دچار اسهال و نفخ شدید خواهند شد. به همین دلیل توصیه می‌شود هنگام شیمی‌درمانی، زمانی که فرد دچار اسهال می‌شود، مصرف شیر را کنار گذاشته و به جای آن از ماست و به ویژه ماست پروبیوتیک استفاده کند.
در طول دوره درمان سرطان و شیمی درمانی به ویژه در روزهای اول، ممکن است فرد دچار اسهال یا یبوست شود. برای پیشگیری از یبوست، بیماران حتماً باید آب کافی بنوشند و توصیه می‌شود در رژیم غذایی روزانه‌شان از آلو یا انجیر خشکی که در آب خیس داده شده نیز استفاده کنند.
آنتی‌اکسیدان‌ها که در میوه‌ها و سبزیجات رنگی به وفور یافت می‌شود، یکی از بهترین منابع غذایی برای کاهش احتمال بروز سرطان به حساب می‌آید، اما این مطلب به این معنی نیست که فقط برای پیشگیری از سرطان باید از این مواد غذایی کمک گرفت. بیماران باید در روزهای شیمی‌درمانی از آنتی‌اکسیدان‌ها مانند لبو، خرمالو، کیوی، پرتقال‌های توسرخ، هویج و آب هویج به مقدار زیاد استفاده کنند؛ البته فراموش نکنید مصرف مرکبات در صورتی توصیه می‌شود که فرد دچار زخم‌های دهانی نشده باشد.
_________________________________________________________________________________________
زهرا یاری، کارشناس ارشد تغذیه.